Podsumowanie posiedzenia Rady AGRIFISH w Brukseli

Produkty rolne z Ukrainy

Obecna sytuacja na rynku rolnym, projekt rozporządzenia ws. zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin, rozporządzenie o roślinach uzyskiwanych dzięki nowym technikom genomowym oraz tworzone z nich produktów spożywczych i paszowych to zaledwie kilka najważniejszych kwestii posiedzenia Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (AGRIFISH), które odbyło się w środę w Brukseli.

Spotkanie było również pierwszym posiedzeniem ministrów ds. rolnictwa i rybołówstwa pod przewodnictwem Hiszpanii. Ministrowe omówili sytuację na rynkach rolnych w świetle rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Polskiej delegacji przewodniczył minister rolnictwa i rozwoju wsi Robert Telus, który podkreślił, jak bardzo istotna dla Polski jest kwestia bezpieczeństwa żywnościowego. Co więcej, minister dodał, że „obecnie priorytetem powinno być poprawienie funkcjonowania korytarzy solidarnościowych i tranzytu produktów rolnych z Ukrainy, przede wszystkim do państw trzecich”.

Robert Telus przedstawił wspólne stanowisko 5 krajów przygranicznych (Polski, Bułgarii, Rumunii, Słowacji i Węgier) wypracowane podczas spotkania 19 lipca 2023 r. w Warszawie. Państwa te chcą przedłużenia przynajmniej do końca roku tzw. środków zapobiegawczych wprowadzonych przez Komisję Europejską w imporcie ukraińskiej pszenicy, kukurydzy, rzepaku i nasion słonecznika. „Uważamy ponadto, że katalog produktów podlegających środkom zapobiegawczym powinien pozostać otwarty, aby dać możliwość skutecznej reakcji na podobne problemy w sektorach innych niż zboża i nasiona oleiste” podkreślił minister.

KE w kwestii ukraińskich produktów rolnych „zadeklarowała monitorowanie sytuacji w kontekście zakazów importu, gdyż decyzja w tej sprawie powinna uwzględniać sytuację we wrześniu, ze względu na pełniejszy jej obraz”.

Środki ochrony roślin

Podczas posiedzenia ministrowie skomentowali analizę KE dotyczącą uzupełnienia oceny wpływu skutków projektu rozporządzenia ws. zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin. Idea ta była mocno krytykowana przez większość państw członkowskich UE.

Robert Telus zaznaczył jasno, że pomimo dużej potrzeby ograniczania ryzyka ze stosowaniem środków ochrony roślin, istotną kwestią jest odpowiedzialność w podejmowaniu nowych decyzji, które będą oparte na rzetelnych danych. Zdaniem szefa polskiego resortu rolnictwa, KE powinna brać pod uwagę liczne straty ekonomiczne, które zostały spowodowane na skutek wojny w Ukrainie. Z racji braku jednoznacznych i ilościowych odpowiedzi na zagadnienia ujęte w decyzji Rady, zdaniem ministra, rozporządzenie powinno zostać poddane szczegółowej analizie.

„Państwa członkowskie powinny mieć możliwość wniesienia wkładu w osiąganie unijnych celów z uwzględnieniem: lokalnej specyfiki, struktury upraw, poziomu zużycia środków ochrony roślin, presji ze strony chorób i szkodników oraz dostępności rozwiązań alternatywnych. Nie może to jednak przybierać formy prawnie wiążących arbitralnie ustalanych celów” powiedział Robert Telus.

Co więcej, minister podkreślił, że wyznaczanie obszarów wrażliwych oraz wprowadzanie na nich ograniczeń dotyczących produkcji rolnej powinno być kwestią decyzyjną danego państwa członkowskiego.

Nowe techniki genomowe

Nowy projekt rozporządzenia ws. roślin uzyskanych za pomocą niektórych nowych technik genomowych oraz produktów żywnościowych i paszowych został odebrany w sposób dwojaki przez państwa członkowskie. Oprócz pozytywnych głosów niektóre z państw „podkreśliły swój negatywny stosunek do GMO i konieczność dokonania ostrożnego i jasnego rozdziału nowych technik genomowych od GMO”.

Robert Telus zapowiedział, że Polska będzie śledzić z dużą uwagą prace nad projektem rozporządzenia i szczegółowo analizować każdy jego zapis. Co więcej, dla ministra ważne jest, aby nowe przepisy były jasne i przejrzyste dla wszystkich zainteresowanych stron. Muszą również stanowić mocną podstawę do pracy organów odpowiedzialnych za prowadzenie urzędowej kontroli.

Analizy nowych przepisów są również niezwykle ważne w kontekście wprowadzania jakikolwiek zmian. Polska delegacja zasygnalizowała, że „dokonując oceny tej propozycji, zwrócimy szczególną uwagę na ocenę wpływu patentów, stosowanych dla roślin uzyskanych dzięki nowym technikom genomowym, na prace hodowlane, szczególnie w małych i średnich przedsiębiorstwach nasiennych”.

Źródło: gov.pl