Susza zbiera swoje żniwo — nowy raport IUNG-PIB

Susza rolnicza w Polsce trwa nadal

Eksperci IUNG-PIB podają, że w czwartym okresie raportowania tj. od 21 kwietnia do 20 czerwca 2023 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą, była ujemna i wynosiła -137 mm. W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zmniejszeniu o 27 mm w stosunku do poprzedniego okresu (11 IV-10 VI).

Deficyt wody dla roślin uprawnych zwiększył się, powodując tym samym, że niedobór wody występował w całym kraju. Największy deficyt wody notowano na terenie Pojezierza i Pobrzeża Kaszubskiego, Równiny Słupskiej, Wysoczyzny Damnickiej, Żuław od -230 do -249 mm. Bardzo duży niedobór wody notowano również na Pojezierzu Pomorskim, Mazurskim, Wielkopolskim oraz na Nizinie Wielkopolskiej i w zachodniej części Niziny Mazowieckiej od -160 do -229 mm. Tylko nieco mniejszy deficyt wody notowano na południe od tego obszaru od -120 do -159 mm. Na pozostałym obszarze kraju niedobór wody wynosił od 0 do -119 mm.

Poniższe dane potwierdzają fakt, iż w wyniku występujących warunków wilgotnościowych w czwartym okresie raportowania, eksperci IUNG-PIB stwierdzili wystąpienie suszy rolniczej na terytorium Polski.

Zasięg suszy rolniczej

IUNG-PIB przedstawił zasięg występowania suszy rolniczej na terenie kraju, powodującej obniżenie plonów przynajmniej o 20 proc. w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych. Susza rolnicza występowała na terenie wszystkich województw Polski oprócz woj. podkarpackiego.

Ponadto susza występowała we wszystkich 14 monitorowanych uprawach:

• zbóż jarych,
• zbóż ozimych,
• krzewów owocowych,
• truskawek,
• rzepaku i rzepiku,
• roślin strączkowych,
• kukurydzy na ziarno,
• kukurydzy na kiszonkę,
• drzew owocowych,
• tytoniu,
• warzyw gruntowych,
• chmielu,
• ziemniaka,
• buraka cukrowego.

Zdaniem ekspertów, największy zasięg suszy rolniczej występował wśród upraw zbóż jarych. Suszę w tych uprawach odnotowano w 1623 gminach (65,52 proc. gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 6,25 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 52,01 proc. gruntów ornych kraju (zwiększenie o 7,76 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).

Jak kształtowała się pogoda w czerwcu?

Jak podaje IUNG-PIB, w pierwszej i drugiej dekadzie czerwca najwyższą temperaturę powietrza notowano na Pojezierzu i Nizinie Wielkopolskiej, na Kujawach, na Nizinie Śląskiej od 16 do ponad 17°C (w pierwszej dekadzie) oraz od 20 do 22°C (w drugiej dekadzie). Najchłodniej było w północnych i południowych obszarach kraju od 13 do 15°C (w pierwszej dekadzie) oraz od 14 do 16°C (w drugiej dekadzie). Na pozostałym terytorium Polski temperatura wynosiła od 15 do 16°C (w pierwszej dekadzie) oraz od 16 do 20°C w drugiej dekadzie tego miesiąca.

Co więcej, w pierwszej i drugiej dekadzie czerwca usłonecznienie było stosunkowo mniejsze, w porównaniu z poprzednimi miesiącami. Najniższe notowano w południowej Polsce od 80 do 100 godzin (w pierwszej dekadzie) oraz na wschodnich i zachodnich obszarach od 40 do 70 godz. (w drugiej dekadzie). Natomiast w północnej części kraju liczba godzin ze Słońcem wynosiła od 100 do 140 godz. (w pierwszej dekadzie) oraz do 100 do 125 godz. w drugiej dekadzie tego miesiąca.

Jeśli chodzi o opady deszczu, szczególnie niskie opady odnotowano trzeciej dekadzie maja, w pierwszej oraz drugiej dekadzie czerwca. Eksperci podają, że na przeważającym obszarze Polski opady nie wystąpiły lub nie przekraczały 5 mm. Tylko lokalnie na zachodzie kraju notowano ich wystąpienie od 5 do 10 mm (w trzeciej dekadzie maja), od 5 do 100 mm na południu Polski (w pierwszej dekadzie czerwca) oraz we wschodnich krańcach w trzeciej dekadzie czerwca.