Tego komornik nie może zabrać rolnikowi. Przepisy stawiają sprawę jasno

Dlaczego prawo chroni majątek rolnika?

Egzekucja komornicza z nieruchomości rolnej to proces skomplikowany, a ustawodawca przewidział szereg bezpieczników, które mają zapobiec upadkowi warsztatu pracy rolnika. Głównym celem tych regulacji jest umożliwienie kontynuowania produkcji rolnej mimo toczącego się postępowania dłużnego. Dzięki temu rolnik nie traci narzędzi niezbędnych do generowania przychodu, z którego docelowo ma spłacić swoje zobowiązania.

Warto podkreślić, że ochrona ta nie jest bezwarunkowa, ale obejmuje fundamenty funkcjonowania gospodarstwa. System ten ma zapobiegać sytuacjom, w których zajęcie jednej maszyny lub stada zwierząt doprowadziłoby do nieodwracalnej utraty płynności produkcji.

Maszyny i zwierzęta, których nie ruszy komornik

Zgodnie z polskim prawem, komornik nie może zająć przedmiotów, które są niezbędne do prowadzenia gospodarstwa. Lista wyłączeń jest precyzyjna i ma na celu zabezpieczenie ciągłości pracy na roli. Co dokładnie się na niej znajduje?

• Zwierzęta hodowlane: Ochronie podlegają zwierzęta niezbędne do pracy w gospodarstwie oraz te, które stanowią podstawę produkcji.

 

• Podstawowe maszyny rolnicze: Ciągniki, kombajny oraz narzędzia niezbędne do uprawy, siewu i zbioru płodów rolnych są wyłączone spod egzekucji pod warunkiem, że ich brak uniemożliwiłby dalszą pracę.

 

• Zapasy i pasze: Urzędnik nie może zabrać paszy niezbędnej do wykarmienia inwentarza do następnych zbiorów ani ziarna siewnego potrzebnego na kolejny sezon. Wyłączenie dotyczy też zapasów opału na 6 miesięcy. Prawo gwarantuje rolnikowi również zachowanie materiału siewnego oraz ziarna i innych płodów w ilości potrzebnej do siewów lub sadzenia w danym roku gospodarczym.

Co więcej, komornik nie może zająć nawozów, środków ochrony roślin oraz środków wspomagających uprawę w ilości niezbędnej na bieżący rok gospodarczy, a także zapasów paszy i ściółki dla chronionego inwentarza, aż do najbliższych zbiorów.

Warto również pamiętać, że ochrona ta dotyczy budynków gospodarczych i urządzeń trwale z nimi związanych, o ile ich zajęcie uniemożliwiłoby hodowlę lub przechowywanie płodów rolnych.

Co z emeryturą i świadczeniami z KRUS?

Wiele osób zastanawia się, czy komornik może zająć pieniądze wypłacane przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. W tym przypadku również obowiązują limity. Choć emerytura rolnicza po 25 latach pracy wynosi od marca 2025 roku 2169,14 zł brutto, komornik musi pozostawić dłużnikowi kwotę wolną od potrąceń.

Warto przypomnieć, że najniższa emerytura pracownicza, do której z urzędu podwyższa się niższe świadczenia rolnicze, wynosi od 1 marca 2025 roku 1 878,91 zł brutto, natomiast podstawowa emerytura rolnicza po waloryzacji wzrosła do poziomu około 2169,14 zł brutto.

Sytuację finansową wielu gospodarstw mogą poprawić nowe przepisy o rencie wdowiej. Świadczenie to pozwala na pobieranie pełnej renty rodzinnej i 15 proc. własnej emerytury (lub odwrotnie), co stanowi istotny zastrzyk gotówki. Należy jednak pamiętać, że świadczenia te podlegają limitom zajęcia i nie są w pełni chronione przed egzekucją.

Procedura zajęcia komorniczego na gospodarstwie

Procedura zajęcia komorniczego w gospodarstwie rolnym rozpoczyna się od oficjalnego zawiadomienia dłużnika o wszczęciu egzekucji oraz wezwania do dobrowolnej spłaty należności. Jeśli rolnik nie ureguluje długu, urzędnik dokonuje czynności terenowych, polegających na spisie i oszacowaniu majątku, przy czym dłużnik ma prawo wskazać przedmioty niezbędne do kontynuowania produkcji, które podlegają ustawowej ochronie.

Komornik, planując zajęcie, zwraca się do właściwej izby rolniczej o opinię w sprawie niezbędności składników majątku. Na mocy 8292 KPC., możliwe jest wyłączenie spod egzekucji także nadwyżek, na przykład ponad stado podstawowe. Dzieje się tak, jeśli po uzyskaniu opinii izby rolniczej, komornik musi uznać, że te nadwyżki są niezbędne do prowadzenia gospodarstwa.

Komornik ma 3 dni od zajęcia, by wystąpić o opinię, a izba ma 21 dni na odpowiedź. Warto pamiętać, że na wszelkie działania naruszające te zasady, np. próbę zajęcia chronionego ciągnika, rolnikowi przysługuje skarga na czynności komornika, co pozwala na skuteczną obronę warsztatu pracy przed całkowitą likwidacją.