Pieniądze to powszechnie akceptowalne środki płatnicze, oznaczające wartość danej usługi lub produktu, w teorii będąc symbolem odzwierciedlającym również jakość i przydatność czyjejś pracy lub czyjegoś biznesu. Pieniądze od początków cywilizacji stanowią podwalinę dobrowolnej wymiany handlowej, stanowiąc narzędzie ułatwiające przeprowadzanie operacji gospodarczych.
W czasach najdawniejszych ludzie nie posługiwali się pieniądzem, zamiast tego stosując barter – czyli handel wymienny. To właśnie dla wygody barter został zastąpiony pieniądzem kruszcowym. Początkowo monety bito z brązu, miedzi czy nawet żelaza, szybko jednak przechodząc na złoto i srebro. Współcześnie zastosowanie znajduje pieniądz fiducjarny (bez pokrycia w złocie), który może przybierać różnorodne formy.
Aby pieniądz mógł należycie pełnić swoją funkcję, to musi posiadać pewne cechy. Do siedmiu podstawowych cech należy jego poręczność, stabilność, jednolitość, trwałość, podzielność, rozpoznawalność i powszechna akceptowalność.
Choć niegdyś pieniądze znajdowały pokrycie w złocie, co w dużej mierze zabezpieczało je przed inflacją, dzisiaj możemy mówić jedynie o pieniądzu fiducjarnym, a więc emitowanym przez banki centralne wedle ich woli.
W swej formie pieniądze nie odbiegają jednak od korzeni, choć pojawiło się wiele nowych form. Wyróżniamy dziś banknoty i monety (gotówkę), ale także pieniądz bezgotówkowy, a więc przede wszystkim pieniądz elektroniczny. Czymś pośrednim pomiędzy pieniądzem, a instrumentem finansowym są weksle, czeki, obligacje czy bony.
Szczególnym i najnowszym rodzajem pieniędzy są kryptowaluty (pieniądz emitowany w ramach kryptografii) jednak nie cieszy się on powszechną akceptowalnością.
W oszczędzaniu pieniędzy możemy mieć różne cele. Nierzadko zadowoli nas po prostu ograniczenie konsumpcji na rzecz krótkotrwałych i niewielkich – acz stabilnych – zysków. W wielu sytuacjach chcielibyśmy jednak nieco bardziej przyłożyć się do oszczędzania, by potencjalnie zgromadzić fortunę w przeciągu kilku kolejnych lat.
Jeżeli zależy nam na tym, by osiągnąć relatywnie szybki jak na standardy oszczędzania zysk, a nie dysponujemy zbyt dużym kapitałem, to możemy postawić na lokaty bankowe czy obligacje Skarbu Państwa. Jeżeli mamy trochę więcej gotówki, to warto zainwestować ją w nieruchomości.
Jeśli jednak chcielibyśmy upewnić się, że gromadzone przez nas pieniądze nie tylko nie stracą na wartości, ale znacznie na niej zyskają w przeciągu na przykład dwóch dekad, to zdecydowanie najlepszą z opcji będzie zainwestowanie w złoto.
Pokaż więcej
System ubezpieczeń społecznych w Polsce od wielu lat budzi ogromne emocje. Te największe tyczą się świadczeń z KRUS, na które mogą liczyć rolnicy. Choć oba systemy mają ten sam cel, ich konstrukcja drastycznie się różni, co przekłada się na stan portfeli seniorów po zakończeniu aktywności zawodowej. Tyle dostanie rolnik po 40 latach pracy.KRUS ubezpiecza polskich rolnikówKonstrukcja systemu KRUSTaką emeryturę z KRUS dostanie rolnik po 40 latach pracy
Nowy rok przynosi konkretne zmiany w aptekach i szpitalach. Ministerstwo Zdrowia odsłoniło karty: od 1 stycznia 2026 roku wchodzi w życie nowa lista refundacyjna, która obejmuje 24 nowe terapie. Wśród nich znalazły się nowoczesne leki onkologiczne oraz te stosowane w chorobach rzadkich.Na nową listę trafią 24 terapie, w tym 9 onkologicznych i 8 dedykowanych chorobom rzadkim.Wydatki na refundację apteczną sięgają 15 mld zł, a koszty leczenia chorób rzadkich mogą wynosić nawet milion złotych rocznie na pacjenta.Resort zdrowia rozwija programy bezpłatnych leków dla seniorów, dzieci oraz kobiet w ciąży, co odciąża budżety domowe.
Od 23 grudnia 2025 roku chiński rynek wprowadził tymczasowe cła wyrównawcze w wysokości od 21,9% do 42,7% na wybrane produkty mleczarskie z Unii Europejskiej. Decyzja o nałożeniu tych opłat to potężne uderzenie w finanse eksporterów, które może rykoszetem trafić w portfele dostawców mleka w Polsce. Chiny wprowadziły tymczasowe cła. Polscy producenci zapłacą nawet 42,7%,Bruksela jasno deklaruje, że dochodzenie Pekinu jest naciągane i narusza zasady Światowej Organizacji Handlu,Polscy producenci i organizacje branżowe mają czas do 1 stycznia 2026 roku, aby złożyć oficjalne uwagi i dokumenty do chińskiego resortu handlu.
Jakość życia w danym regionie jest wypadkową wielu czynników, jednak jednym z najbardziej wymiernych wskaźników potencjału rozwojowego jest zamożność lokalnych samorządów. Pismo Samorządu Terytorialnego "Wspólnota" opublikowało zestawienie, które rzuca światło na kondycję finansową polskich miast, gmin i województw w 2024 roku. Okazuje się, że w Polsce istnieją miejsca, których budżety per capita wielokrotnie przewyższają dochody stolicy, a kluczem do sukcesu często okazuje się nie wielkość miasta, lecz specyfika lokalnego przemysłu lub turystyki. Wrażenie robi szczególnie “polski Kuwejt”, jak określana jest najbogatsza gmina wiejska na terenie Polski.Dominacja Mazowsza i finansowa potęga stolicyTurystyczne kurorty i przemysłowe ośrodki w czołówceWiejski rekordzista, który zawstydza metropolie. Tajemnica "polskiego Kuwejtu"
Problemy finansowe w gospodarstwie rolnym to scenariusz, którego każdy gospodarz woli unikać. Gdy jednak sytuacja staje się podbramkowa i do drzwi puka urzędnik, warto znać swoje prawa. Polskie przepisy skonstruowano bowiem tak, by egzekucja długu nie oznaczała natychmiastowego końca produkcji żywności. Istnieje konkretna lista maszyn, zwierząt i zapasów, których komornik pod żadnym pozorem nie może zająć.Dlaczego prawo chroni majątek rolnika?Maszyny i zwierzęta, których nie ruszy komornikCo z emeryturą i świadczeniami z KRUS?Procedura zajęcia komorniczego na gospodarstwie
Ta umowa mogłaby uderzyć w polskie rolnictwo, o czym resort mówił już od dłuższego czasu. Choć termin podpisania zbliżał się nieubłaganie, nagle doszło do gigantycznego przełomu. Szkodliwa umowa została wstrzymana, europejscy producenci żywności mogą odetchnąć z ulgą. Minister apeluje do rządów.
Grudzień przyniósł ubezpieczonym w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) nieoczekiwaną aktualizację finansową, która na pierwszy rzut oka może wydawać się jedynie technicznym komunikatem. Okazuje się jednak, że nowa stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, ogłoszona w połowie miesiąca, realnie wpływa na portfele gospodarzy. Choć zmiana jest korzystna, jej wsteczny charakter wymaga od płatników wyjątkowej precyzji w obliczeniach.Mechanizm naliczania odsetek za zaległości wobec KRUSNowe stawki z mocą wsteczną – wolniejsze narastanie odsetek dla gospodarstwRolnicy zapłacą mniej. Konsekwencje dla budżetu domowego i planowania płatności
Początek roku to tradycyjnie czas planowania wydatków w gospodarstwach rolnych, a Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego właśnie dostarczyła kluczowych danych niezbędnych do stworzenia budżetu na nadchodzące miesiące. Urząd oficjalnie opublikował wysokość stawek ubezpieczeniowych, które będą obowiązywać w pierwszym kwartale 2026 roku. Oprócz zaktualizowanych kwot, rolnicy muszą zwrócić szczególną uwagę na kalendarz, ponieważ specyficzny układ dni w styczniu wymusił przesunięcie ustawowego terminu regulowania należności. Przeoczenie nowej daty może skutkować niepotrzebnymi problemami, dlatego warto zapoznać się ze szczegółami komunikatu.Fundamenty bezpieczeństwa socjalnego rolnikówSkładka emerytalno-rentowa i jej mechanizmProgresja opłat dla największych gospodarstwKalendarzowa roszada w terminach płatności
Polski rynek żywności od miesięcy znajduje się w stanie zmienności cen, ale w grudniu 2025 roku to warzywa stały się jednym z wyrazistych przykładów tego trendu. Wzrost kosztów energii do ogrzewania szklarni, droższa logistyka oraz presja cenowa ze strony importu w dalszym ciągu skutecznie podbijają ceny, a efekty tej sytuacji są coraz bardziej widoczne na sklepowych półkach.
Pomysł wprowadzenia tak zwanego „podatku tłuszczowego”, wzorowanego na istniejącej opłacie cukrowej, budzi skrajne emocje wśród konsumentów i producentów. Lewica, która jest pomysłodawcą nowej daniny, tłumaczy, że jej głównym celem jest troska o zdrowie Polaków, a konkretnie walka z problemem otyłości i nadwagi, przy jednoczesnym wsparciu finansowym dla ochrony zdrowia. Krytycy i przedstawiciele branży ostrzegają jednak przed bolesnymi konsekwencjami.
Rząd wprowadza niespodziewaną zmianę w nadchodzącym systemie kaucyjnym, która pozwoli pewnym podmiotom uniknąć włączenia do centralnej zbiórki opakowań. Choć główny cel systemu – zwiększenie poziomów recyklingu i ponownego użycia – pozostaje niezmienny, decyzja ta ma na celu ochronę mniejszych, regionalnych producentów, dla których wdrożenie nowych procedur mogłoby być zbyt obciążające.
Brak aktualnej polisy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) to jeden z najczęstszych, a zarazem najbardziej kosztownych błędów polskich kierowców. Choć wydawałoby się, że o obowiązkowym ubezpieczeniu pojazdów wie każdy, to co roku setki tysięcy właścicieli aut staje w obliczu wezwań do zapłaty. System identyfikujący osoby, które zapomniały o uregulowaniu płatności, działa coraz sprawniej. Wykorzystuje w tym celu dane gromadzone przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG) i Centralną Ewidencję Pojazdów i Kierowców (CEPiK), by błyskawicznie wyłapywać przerwy w ciągłości ubezpieczenia. Nadchodzi jednak moment, gdy kary te staną się jeszcze bardziej dotkliwe.
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego to instytucja kojarzona przede wszystkim z wypłatą podstawowych świadczeń emerytalno-rentowych dla rolników. Jednak rola tej jednostki nie ogranicza się wyłącznie do przekazywania bazowych kwot. W zasięgu seniorów leży specjalny dodatek wynoszący blisko 350 zł miesięcznie - a kwota ta wzrośnie od 2026 roku. Beneficjenci, którzy spełnią określone w przepisach kryteria, mogą liczyć na dodatkowe wsparcie finansowe, które trafia na ich konta każdego miesiąca.
Wielu rolników od lat mierzy się z problemem braku wymaganego pozwolenia wodnoprawnego na studnię, często wykopaną przez poprzednie pokolenia. Skutkiem tego są kary administracyjne, które w skrajnych przypadkach sięgały nawet 60 000 zł. Posłowie pracują nad nowelizacją Prawa wodnego, która ma dać dziesiątkom tysięcy gospodarstw szansę na darmowe uregulowanie stanu prawnego. Nowe przepisy wprowadzają tzw. okno abolicyjne, czyli przejściowy okres, w którym legalizacja ujęć wody będzie możliwa bez opłaty legalizacyjnej i bez kar pieniężnych.
Mimo trudnej sytuacji ekonomicznej i utrzymującej się niskiej opłacalności produkcji, polscy rolnicy wyraźnie zwiększają nakłady na rozwój swoich gospodarstw. Jak pokazuje najnowszy raport GUS, w pierwszym półroczu 2025 r. większość województw odnotowała wzrost inwestycji, a prognozy na kolejne miesiące są równie optymistyczne. To sygnał, że rolnictwo – zamiast hamować – przyspiesza modernizację, stawiając na długoterminowy rozwój mimo rynkowych turbulencji.
Od grudnia ruszyła realizacja kluczowych płatności z ARiMR — rolnicy mogą oczekiwać na pełne wyrównanie należnych im dopłat, choć ten proces wymaga spełnienia kluczowych formalności i może potrwać jeszcze wiele miesięcy. Kto może spodziewać się przelewu w pierwszej kolejności?
W obliczu rosnących kosztów i niepewnej sytuacji rynkowej unijne wsparcie staje się kluczowym filarem stabilności polskiego rolnictwa. Najnowszy raport GUS pokazuje, że to właśnie fundusze europejskie są dziś najważniejszym czynnikiem umożliwiającym rozwój i modernizację gospodarstw, a w wielu regionach wręcz decydują o ich dalszym funkcjonowaniu.
Zbyt wysokie koszty produkcji po raz kolejny okazują się największą barierą hamującą rozwój polskiego rolnictwa. Jak pokazuje najnowszy raport GUS, problem ten dotyka większości gospodarstw w kraju, a w niektórych regionach urasta wręcz do rangi kryzysu, podważając opłacalność produkcji i ograniczając możliwości inwestycyjne rolników.
Świadczenie, którego kwota od marca 2025 roku wynosi 354,86 złotych miesięcznie, przeszło niedawno kolejną waloryzację i stało się dostępne dla szerszej grupy emerytów. Kto dokładnie może liczyć na ten dodatek, jak udokumentować lata pracy na rzecz wsi i jakie warunki trzeba spełnić, aby go otrzymać?
Na biurku prezydenta znalazł się projekt ustawy o zdrowiu zwierząt, która wprowadza rygorystyczne kary za zaniedbania w hodowli. Wielu rolników może nie być świadomych nadchodzących zmian, które przewidują sankcje finansowe sięgające nawet 65 454 złotych, zależne od przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce.
Oszustwa internetowe stale ewoluują, a cyberprzestępcy coraz śmielej wykorzystują zaufanie Polaków do oficjalnych usług cyfrowych. Najnowszy schemat, określany jako oszustwo na mObywatela 3.0, bazuje na fałszywych reklamach w mediach społecznościowych. Jest to klasyczna pułapka phishingowa, której celem jest kradzież oszczędności. Kwestia bezpiecznego korzystania z cyfrowych narzędzi stała się kluczowa, zwłaszcza w obliczu planowanego wprowadzenia Europejskiego portfela tożsamości cyfrowej, co nastąpi w grudniu 2026 roku.
Koszty ogrzewania domu zimą są źródłem niepokoju dla wielu właścicieli nieruchomości. Jednocześnie, jak głosi przysłowie, potrzeba rodzi innowacje - dlatego naukowcy pracują nad nowym rozwiązaniem wykorzystującym tzw. materiały elastokaloryczne do ogrzewania domów. Zupełnie nowa technologia zza zachodniej granicy ma szansę przynieść Polakom ogromne oszczędności. Czy niedługo pożegnamy pompy ciepła?
Po miesiącach oczekiwania i szacowania strat polscy producenci rolni wreszcie widzą światełko w tunelu. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa uruchamia długo wyczekiwany mechanizm wsparcia dla gospodarstw. Dla wielu sadowników rządowa rekompensata to finansowe "być albo nie być”. W grudniu ruszył nabór wniosków. Uruchomienie obecnej transzy pomocy jest pilnie obserwowane przez całą branżę rolno-spożywczą, która wciąż liże rany po wyjątkowo trudnej wiośnie.
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wraz z Narodowym Funduszem Zdrowia ruszyły z akcją, która dla wielu osób pracujących w rolnictwie może okazać się kluczowa. Choć rolnicy na co dzień dbają o kondycję swojego sprzętu i dobrostan zwierząt, troska o własne zdrowie często schodzi na dalszy plan.
Praca na roli to często wielopokoleniowa, nieprzerwana praca, która nie zna wolnych weekendów ani godzin nadliczbowych. Chociaż jest to zajęcie z gruntu inne niż etat w biurze czy fabryce, rolnicy, podobnie jak inni pracownicy, mają prawo do świadczenia emerytalnego. Jaką emeryturę z KRUS dostanie rolnik po przepracowaniu 40 lat? Ta kwota zdziwi niejednego.
Stale rosnące koszty utrzymania to codzienność, z którą zmagają się polscy seniorzy, a w szczególności ci korzystający z rolniczego systemu ubezpieczeń. Okazuje się jednak, że mogą oni liczyć na istotny zastrzyk gotówki, o którym często zapominają. Mowa o konkretnym dodatku finansowym z KRUS, który może zyskać konkretna grupa osób.
Część świadczeniobiorców Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego może otrzymać stały dodatek do emerytury lub renty. Ryczałt energetyczny ma rekompensować rosnące koszty energii, ale przysługuje tylko ściśle określonym grupom. Sprawdź, kto ma do niego prawo i jak złożyć wniosek.
Rolnicy ubezpieczeni w KRUS mogą otrzymać nie tylko dopłaty obszarowe, ale także szereg świadczeń rodzinnych. Najwyższe z nich sięga niemal 2000 zł miesięcznie. Sprawdź, jakie wsparcie finansowe przysługuje rodzicom i dziadkom na wsi oraz co zrobić, by nie stracić należnych pieniędzy.