Właśnie pojawiły się w lasach. Szukaj tego miejsca, a wrócisz z pełnym koszem grzybów

Wodnicha późna. Co to za grzyb i jak go rozpoznać

Wodnicha późna (łac. Hygrophorus hypothejus) to grzyb z rodziny wodnichowatych, który choć przez wielu grzybiarzy pomijany, zasługuje na uwagę. Jej kapelusz osiąga średnicę zwykle od ok. 1 do 6 cm (czasem więcej), początkowo półkulisty lub dzwonkowaty, z wiekiem wypukły lub prawie płaski. 

Kolory dominujące to oliwkowobrązowy lub oliwkowożółtawy z ciemniejszym środkiem, powierzchnia zwykle śluzowata, szczególnie u młodych okazów. Blaszki początkowo kremowe, z wiekiem żółte, wąskie, miękkie i zbiegające nieco na trzon. Trzon sam cylindryczny, w młodości pokryty śluzem, żółtawy.  Miąższ żółtawo-kremowy. Grzyba charakteryzuje delikatny, lekko orzechowy zapach.

Gdzie szukać zimowych grzybów?

Jeśli myślisz, że grzyby w lesie kończą się w listopadzie – przelicz się. Wodnicha późna zaczyna owocować pod koniec jesieni, często po pierwszych przymrozkach, i może ją znaleźć nawet ktoś, kto wejdzie w las zimą. 

Największe prawdopodobieństwo trafienia na nią mamy w lasach iglastych (zwłaszcza sosnowych), często w młodnikach lub na glebach wapiennych, pod sosnami. 
Dobrze jest szukać pod drzewami iglastymi, w miejscach mniej uczęszczanych, przy skraju lasu albo w prześwietleniach – wtedy światło i wilgoć oraz późna pora sprzyjają jej wzrostowi. 

Przy odpowiednich warunkach, czyli w łagodnej zimie, można ją znaleźć nawet pod cienką warstwą śniegu.  Więc jeśli jesteś gotowy na późny spacer po lesie – może się opłacić.

Jak smakuje i jak wykorzystać w kuchni?

Choć wizualnie wodnicha późna może wydawać się niepozorna, smak potrafi pozytywnie zaskoczyć. U młodych okazów miąższ bywa zwarty i przyjemny, łagodny, czasem lekko orzechowy zapach. Starsze osobniki mogą mieć konsystencję mniej atrakcyjną – radzą więc nie tylko zbierać, ale i wybierać odpowiednie okazy. 

W kuchni wodnicha późna sprawdza się świetnie: można ją podsmażyć z cebulką i masłem, dodać do sosu śmietanowego, risotta, makaronu czy zapiekanek. Co ciekawe, jeden z mykologów wskazał ją jako swój grzyb numer jeden w okresie zimowym – nie tylko smak, ale też konsystencja i wydajność stanowisk robią wrażenie. A zatem jeśli wrócisz z lasu z pełnym koszem tych kapeluszy, to masz materiał na wyjątkowy obiad.

Nie tylko wodnicha. Te grzyby również znajdziesz w lasach

Sezon jesienny może się kończyć, ale grzyby w lesie nadal nie śpią. Istnieją gatunki, które nie boją się chłodu, które rosną tam, gdzie inni już zawrócili do domu. Oto kilka z nich:

• Płomiennica zimowa (łac. Flammulina velutipes) – kapelusze pomarańczowe, często wyrastają na pniach i gałęziach drzew liściastych (wierzby, topole), od listopada do przedwiośnia. 
• Uszak bzowy (łac. Auricularia auricula-judae) – przypominający kształtem ucho, na martwym drewnie bzu czarnego i innych drzew liściastych, znany także z kuchni azjatyckiej. 
• Boczniak ostrygowaty (łac. Pleurotus ostreatus) – choć często kojarzony z uprawą, w lasach występuje również dziko zimą – na zamierających pniach drzew liściastych. 
• Warto również wspomnieć o mniej popularnych gatunkach jak Łycznik późny – choć zbierany rzadziej, występuje w warunkach zimowych. 

Dzięki temu nawet gdy większości grzybiarzy sezon się kończy, dla tych, którzy wiedzą – las nadal może być „pełny” zdobyczy. Warto więc wyciągnąć kosz, odświeżyć atlas i wyruszyć – bo miejsce, które dziś wydaje się senne, jutro może kryć pełen sukces.