Rolnicy zapłacą wyższe rachunki za prąd. Opłata mocowa pójdzie w górę, tyle wyniesie w 2026 roku

Skok opłaty mocowej 2026 – czym jest rynek mocy i dlaczego drożeje?

Opłata mocowa to dodatkowy, comiesięczny składnik rachunku za energię elektryczną, wprowadzony w Polsce od 1 stycznia 2021 roku. Jej głównym celem jest finansowanie rynku mocy, czyli mechanizmu, który ma zapewnić stabilność dostaw prądu, a w praktyce wynagradza wytwórców energii za utrzymywanie elektrowni w gotowości do pracy, zwłaszcza w okresach szczytowego zapotrzebowania.

Innymi słowy, jest to rodzaj „polisy ubezpieczeniowej” dla krajowego systemu energetycznego, mającej zapobiegać przerwom w dostawach. Środki z tej opłaty, pobierane przez operatorów sieci, są następnie przekazywane do Polskich Sieci Elektroenergetycznych (PSE) i przeznaczane na budowę nowych jednostek wytwórczych oraz modernizację i utrzymanie już istniejących. Niestety, od czasu wprowadzenia opłaty mocowej jej wysokość jest stale zwiększana.

Wysokość opłaty mocowej ustalana jest corocznie przez prezesa URE i zależy od wartości zakontraktowanych na dany rok umów mocowych oraz kosztów funkcjonowania Zarządcy Rozliczeń S.A., czyli operatora tego rynku. W 2024 roku całkowity koszt rynku mocy wyniósł blisko 6,1 mld zł, natomiast obowiązki zakontraktowane na rok 2025 przekraczają już 6,4 mld zł.

Rekordowa podwyżka na 2026 rok, sięgająca średnio 50 proc., to rezultat rosnących kosztów utrzymania stabilności energetycznej i świadczy o tym, że system ten staje się coraz większym obciążeniem dla wszystkich odbiorców. Jest to również znaczący skok w porównaniu do lat ubiegłych, kiedy podwyżki nie przekraczały kilkunastu procent rocznie. Znaczne obciążenie odczuje szczególnie branża rolnicza — dlaczego?

Taryfa C - największy ciężar dla przedsiębiorstw i rolnictwa

Choć podwyżka dotknie wszystkich odbiorców energii elektrycznej, największy wzrost opłaty mocowej, bo aż o 55 proc., odczują firmy przemysłowe, usługowe, a także rolnicy rozliczający się w taryfie C. Dla tej grupy odbiorców, opłata mocowa nie jest naliczana ryczałtowo, lecz proporcjonalnie do zużycia energii w tzw. godzinach szczytowego zapotrzebowania.

Są to wybrane 15 kolejnych godzin każdego dnia roboczego, które trwają od 7:00 do 22:00. Nowa stawka dla dużych odbiorców wzrośnie z 0,1412 zł do 0,2194 zł za każdą kilowatogodzinę (kWh) pobraną w tych godzinach.

W praktyce oznacza to, że przedsiębiorcy i rolnicy, zwłaszcza prowadzący energochłonne gospodarstwa z chłodniami, suszarniami czy maszynami do przetwórstwa, mogą zapłacić nawet kilkaset złotych miesięcznie więcej. Tak drastyczny wzrost kosztów prowadzenia działalności może mieć negatywny wpływ na konkurencyjność polskich firm na rynkach międzynarodowych.

Warto podkreślić, że w przypadku firm naliczanie opłaty mocowej jest bardziej złożone i uzależnione od różnicy między poborem energii w szczycie a poza nim, co jest wyrażone w kategoriach odbiorców (K1-K4). Mimo to nawet przy zastosowaniu współczynników korygujących podwyżka pełnej stawki o 55 proc. jest wyraźnie odczuwalna. Zmiany te będą miały odzwierciedlenie w domowych budżetach, szczególnie rolników.

Co oznacza podwyżka dla domowego budżetu i rolników?

Gospodarstwa domowe (taryfa G) są rozliczane ryczałtowo, na podstawie rocznego zużycia energii elektrycznej. W 2026 roku i one odczują wyższe koszty, choć wzrost nominalny będzie mniejszy niż w przypadku przedsiębiorstw. Przykładowo, dla przeciętnego gospodarstwa domowego w Polsce, które zużywa rocznie nieco ponad 1800 kWh energii (przedział 1200–2800 kWh), miesięczna opłata mocowa wzrośnie z 11,44 zł netto w 2025 r. do 17,18 zł netto w 2026 r. To oznacza wzrost o około 7,4 zł miesięcznie, czyli blisko 80 zł w skali roku. Jest to kwota wyraźnie odczuwalna w domowym budżecie.

Wzrost opłaty mocowej, będący de facto kolejną daniną, jest szczególnie bolesny dla rolników i przedsiębiorstw, które już zmagają się z wysokimi kosztami produkcji i tzw. inflacją energetyczną. W tej sytuacji, eksperci rynku energii wskazują na realną alternatywę: inwestycje w odnawialne źródła energii (OZE), zwłaszcza fotowoltaikę i magazyny energii. Przeniesienie energochłonnych procesów na godziny poza szczytem (po 22:00 lub przed 7:00) również może pomóc firmom w redukcji opłaty mocowej.

Pomimo kontrowersji, opłata mocowa jest elementem transformacji energetycznej, mającym w założeniu przyczynić się do budowy stabilnego systemu. Jej rekordowy wzrost w 2026 roku stawia pod znakiem zapytania możliwości adaptacyjne i konkurencyjność polskiego biznesu.