Setki zapadlisk. Woda zalewa polskie lasy
Osuwająca się ziemia i woda zalewająca pobliskie lasy. To wszystko nasiliło się po zamknięciu Kopalni Pomorzany, która działała tam od ponad pół wieku.
Zamknięcie Kopalni Pomorzany
Kopalnia Pomorzany działała w Olkuszu (woj. małopolskie) od 1974 roku do 2020 roku. Ze względu na wyczerpytanie się surowca (cynku i ołowiu) podjęto decyzję o wygaszeniu kopalni. W styczniu 2022 roku, krótko po zatrzymaniu pomp odwadniających kopalnię, rzeka Sztoła, która była zasilana wodą z tamtejszych pomp, wyschła . W tym samym czasie w pobliskim lesie zaobserwowano zapadlisko o średnicy 60-90 m i głębokości ok. 12-15 m .
Dlaczego w pobliżu kopalni tworzą się zapadliska?
Działająca kopalnia wymaga regularnego odprowadzania wody z podziemnych wyrobisk . Po jej zamknięciu odprowadzanie wody zostaje zatrzymane, przez co woda zaczyna wypełniać wydrążone przez człowieka komory .
Woda w podziemnych tunelach wypłukuje zgromadzony tam piasek posadzkowy, co prowadzi do destabilizacji gruntu na obszarze otaczającym kopalnię . Właśnie dlatego ziemia staje się skłonna do zapadlisk. Przebywanie na takim terenie jest bardzo niebezpieczne , ponieważ nigdy niewiadomo gdzie ziemia może się osunąć. Dlatego w okolicznych lasach kopalni obowiązuje zakaz wstępu.
Nadleśnictwo w Olkuszu podaje, że najpoważniejsza sytuacja ma miejsce w Leśnictwie Pomorzany . Na obszarze leśnym liczącym 2,4 tysiąca hektarów od stycznia 2022 roku odnotowano już 130 nowych zapadlisk . Przyrodnicy przewidują, że załamywanie się gruntu na tym terenie z czasem będzie traciło na intensywności.
W zarządzeniu Nadleśniczego Nadleśnictwa Olkusz w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu wstępu do lasu w związku ze zniszczeniem drzewostanu i degradacją runa leśnego spowodowaną wystąpieniem zapadliska , czytamy:
W okresie obowiązywania zakazu wstępu do lasu, z uwagi na grożące niebezpieczeństwo zagrożenia życia i zdrowia zabrania się wstępu i przebywania osobom postronnym na terenach leśnych objętych zakazem, pod groźbą kary.
Większość powstałych zapadlisk jest niewielka i płytka, a ich przeciętna średnica nie przekracza kilku metrów. Jednak należy pamiętać, że na terenach zagrożonych zapadliskami obowiązuje zakaz wstępu pod karą grzywny .
Zalewanie lasów
Zaprzestanie odwadniania kopalni zaburzyło równowagę hydrologiczną. Woda wypełnia wiele zapadlisk i tworzy leśne jeziora. Jak podaje portal tech.wp.pl, przyrodnicy oceniają, że woda może pochłonąć łącznie nawet 400 hektarów lasów . Lasy przekształcą się w głównej mierze w mokradła.
Ornitolodzy zauważyli, że powstające zbiorniki wodne cieszą się zainteresowaniem ptactwa wodnego . Fakt, że przyroda dostosowuje się do nowych warunków, może napawać optymizmem. Jednak należy pamiętać, że wywołujące ten proces wody gruntowe mogą być skażone metalami ciężkimi, takimi jak cynk i ołów, a to może prowadzić do katastrofy ekologicznej w tym miejscu .
Źródło: olkusz.katowice.lasy.gov.pl
