Sezon na grzyby w pełni. O czym należy pamiętać?

Grzybobranie w Polsce

Przyjemność z przebywania na łonie natury i zbierania jej darów już od dawna wpisuje się w jedno z najbardziej uwielbianych zajęć Polaków . Już sam Adam Mickiewicz uhonorował grzybobranie na kartach „Pana Tadeusza”, co jest najlepszym dowodem na wielowiekowe pielęgnowanie przez nas tej tradycji.

Ciekawostką jest fakt, że zbieranie grzybów w lesie jest u nas darmowe i nie podlega żadnym limitom , chyba że mowa o gatunkach chronionych, których zbiór ze stanowisk naturalnych jest prawnie zabroniony . Grzybów takich wolno zrywać, przetwarzać na własny użytek, wprowadzać do obrotu, ani wywozić poza granice państwa. W Polsce ochroną ścisłą są objęte 232 gatunki grzybów, z czego 54 gatunki należą do grzybów wielkoowocnikowych . Pełna lista chronionych gatunków grzybów dostępna jest w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów.

Podstawowe informacje o grzybach

Grzyby to wyrastające z grzybni owocniki. Sama grzybnia natomiast znajduje się w ściółce oraz wierzchniej warstwie gleby i pozostaje w stałym współżyciu z korzeniami drzew leśnych, dzięki którym może prawidłowo się rozwijać. Dla wielu może to być zaskakujące, ale to właśnie grzybnia jest najważniejszą częścią całego grzyba, dlatego należy ją chronić przed uszkodzeniem i zapewnić jej dalszy rozrost poprzez stosowanie się do kilku zasad.

Wykręcać czy wycinać grzyby?

Obydwa sposoby nie szkodzą grzybni, chociaż nieco lepsze okazuje się wykręcanie . Należy jednak pamiętać, aby robić to bardzo delikatnie, a miejsce po grzybie przykryć ściółką tak, aby grzybnia nie wysychała.

Czy grzyby są zdrowe?

Grzyby zawierają sporo beta-glukanu, który pomaga wyregulować poziom glukozy we krwi . Zawierają również sporo polifenoli, które wspomagają pracę układu krążenia i pomagają obniżyć ciśnienie krwi . Grzyby cechują się wysoką dawką witamin z grupy B. Ponadto są doskonałym źródłem białka , ponieważ zawierają aż 20 aminokwasów egzogennych, czyli takich, których nasz organizm nie może sam wytworzyć, tylko pobiera je wraz z pożywieniem.

Zasady podczas grzybobrania

• Nie zbieraj gatunków grzybów, których nie znasz albo masz o do nich wątpliwości.
• Nie wyrywaj grzybni , wyrosną na niej nowe grzyby.
• Unikaj grzybów zbyt małych – trudno wtedy rozpoznać gatunek!
• Unikaj korzystania z foliowych reklamówek , najlepiej zbierać grzyby do wiklinowego kosza lub papierowej torby.
• Nie podawaj grzybów małym dzieciom.

Mity dotyczące grzybów

1. To nieprawda, że wszystkie trujące grzyby mają piekący i gorzki smak na surowo – najsilniej trujący w Polskich lasach muchomor sromotnikowy (zielonawy) ma łagodny smak.
2. To nieprawda, że skoro grzyb jest nadgryziony (przez zwierzę) oznacza, że jest jadalny – ślimaki z wielką chęcią żerują na trujących gatunkach grzybów np. muchomorach czerwonych
3. To nieprawda, że wszystkie grzyby jadalne mają pod kapeluszem rurki, a trujące mają blaszki – pieprznik jadalny (kurka) ma blaszki, a trujący goryczak żółciowy ma rurki pod kapeluszem.
4. To nieprawda, że grzyby trujące po kilkukrotnym obgotowaniu nadają się do spożycia – gotowanie trującego grzyba nie pozbawi go toksyn.
5. To nieprawda, że na zatrucie grzybami najlepsze jest mleko – tłuszcz z mleka dodatkowo ułatwia wchłanianie toksyn. W razie zatrucia należy wywołać wymioty, zabezpieczyć je do okazania lekarzowi i niezwłocznie udać się do najbliższego szpitala.

Co należy wziąć ze sobą na grzyby?

Koszyk i scyzoryk, który ułatwi oczyszczenie znalezionych okazów. Niezwykle przydatny jest również preparat odstraszający kleszcze i komary . Obowiązkowo należy zabrać ze sobą naładowany telefon , który pozwoli w razie jakiegokolwiek zagrożenia wezwać pomoc czy też odnaleźć się w lesie dzięki nawigacji. Pomocna może również okazać się zgrana na smartfona aplikacja pomagającą rozpoznawać grzyby czy też tradycyjny atlas grzybów w wersji papierowej.

Jak się ubrać na grzyby?

Na grzyby najlepiej przygotować długie spodnie, buty zakrywające kostkę oraz wierzchnie okrycie z długim rękawem , nie zapominając o nakryciu głowy , który osłoni kark. Dzięki takiemu ubiorowi zabezpieczymy się przed uciążliwymi owadami i kleszczami. Należy pamiętać, aby grubość odzieży dostosować do aktualnie panujących warunków atmosferycznych . Jak wiemy, po deszczu jest największy wysyp grzybów, więc w przypadku deszczowej pogody zabieramy również odzież przeciwdeszczową i nieprzemakalne buty .

Gdzie i kiedy szukać grzybów?

Duża wilgotność, ciepłe noce oraz opady sprzyjają pojawianiu się grzybów w lesie. Poranne grzybobranie to zdecydowanie największa szansa na znalezienie młodych i zdrowych okazów , których nie zdążyły jeszcze zaatakować szkodniki. Znalezienie idealnego miejsca na grzybobranie wymaga dobrej znajomości terenu i preferencji siedliskowych danych gatunków grzybów.

Warto pamiętać, że grzybów najlepiej szukać w miejscach zacienionych i wilgotnych . Podgrzybki spotkamy w lasach sosnowych, liściastych i mieszanych –  lubią podłoże trawiaste z wilgotnym poszyciem. Borowików natomiast warto szukać pod sosnami i świerkami . Koźlarze preferują lasy liściaste i mieszane – znajdziemy je pod topolami, brzozami i grabami.

Źródło: lasy.gov.pl