Zaraźliwa choroba, zagrożenie nie tylko dla rolników. Nadchodzi drożyzna

Rolnik Info News: podsumowanie tygodnia

Dopłaty dla rolników

15 marca rusza nabór do ekoschematu obszarowego „Materiał siewny kategorii elitarny lub kwalifikowany”. Jego założeniem jest umożliwienie rolnikom wykorzystywania jakościowych materiałów, to z kolei ma wpłynąć na zwiększenie odporności roślin, ograniczenie użycia środków ochrony roślin oraz zwiększenie plonów. Jak to działa? Rolnik w zamian za dopłaty zobowiązuje się do wykorzystania zakupionych nasion wysokiej jakości, zamiast swojego własnego materiału siewnego. A warunkiem uzyskania dopłaty jest wykorzystanie materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany na co najmniej 0,25 proc. powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie.

Dodatkowo na tym samym gruncie powinny znaleźć się wysiewy plonu ozimego lub ścierniskowego, spełnione założenia ekoschematu Biologiczna uprawa albo powinny być też zrealizowane poszczególne praktyki ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi. Na jak duże dopłaty mogą liczyć rolnicy? W przypadku ziemniaków szacuje się, że będzie to niewiele ponad 112 euro na hektar, jeśli mówimy o roślinach strączkowych, to będzie to ok. 43 euro na hektar, a w przypadku zbóż — mowa o niespełna 27 euro za hektar.

Czym są materiały kwalifikowany i elitarny? Ten pierwszy to materiał rozmnożeniowy, który posiada określone normy jakościowe i zdrowotne. Drugi to materiał o wyższym stopniu rozmnożenia niż kwalifikowany. Jest on droższy, trudniej dostępny i zazwyczaj używany jest do produkcji materiału kwalifikowanego.

Ceny nawozów na wznoszącej

Ceny nawozów poszły w górę. Jak podała cytowana przez wieścirolnicze.pl Grupa Azoty, od początku roku ceny mocznika na Bałtyku wzrosły o 85 dolarów za tonę, ceny nawozów saletrzanych w tym czasie poszły w górę o 60 euro za tonę. Wpływ na ceny mają między innymi ceny gazu ziemnego, koszty produkcji, problemy z łańcuchem dostaw oraz wzmożony popyt w okresie wiosennym.

„Mając na względzie obserwowaną od kilku kwartałów tendencję do odkładania zakupów nawozów na chwilę przed szczytem sezonu, Grupa Azoty konsekwentnie rekomenduje, aby rozkładać zakupy na kilka transz, co zmniejsza ryzyko zakupu produktów w wysokich cenach” — podano w komunikacie Grupy Azoty.

Dodatkowym problemem są produkty z Rosji lub Białorusi, które zalewają europejski rynek. Dopatrzyć się w tym można zagrożenia dla stabilności europejskiego rolnictwa. Z tego powodu Komisja Europejska proponuje ograniczenie importu wschodnich nawozów, na przykład poprzez cła.

„Ostatnie decyzje Komisji Europejskiej to dobry kierunek. Niezmiennie stoimy na stanowisku, że utrzymanie produkcji nawozowej w UE to gwarancja naszego bezpieczeństwa nawozowego. W scenariuszu bez producentów z UE, kwestią czasu byłoby podniesienie cen nawozów z importu” — powiedział cytowany przez Wieści Rolnicze dyrektor Departamentu Korporacyjnego Handlu Segmentu AGRO w Grupie Azoty.

Najpierw dali, teraz zabierają?

Rolnicy chcieli unowocześniać swoje gospodarstwa, teraz mają problem. Mogą stracić dotacje. Chodzi o zatrważająco powolny proces rozpatrywania wniosków w ramach programu Modernizacja Gospodarstw Rolnych. Składano je w 2023 roku, a niektóre decyzje zostały doręczone dopiero w lutym. Lutym 2025 roku. Czy to duży kłopot?

Tak. Inwestycja powinna zostać zrealizowana i rozliczona do końca sierpnia 2025 roku. To daje około 6 miesięcy na zakup sprzętu i realizację inwestycji budowlanych. Nie zapominajmy też o konieczności dopełnienia wszystkich formalności. Gospodarze nie mają wyjścia, muszą się spieszyć. Ci, którzy planowali bardziej skomplikowane inwestycje, znaleźli się w bardzo trudnej sytuacji. Na niedawnym zebraniu sejmowej komisji rolnictwa poseł Zbigniew Dolata zwrócił uwagę na problemy, z jakimi zmagają się beneficjenci programu.

Sama procedura to wielomiesięczna praca. Krótko mówiąc, taki rolnik otrzymał wsparcie, ale nie może z niego skorzystać — stwierdził.

Zaapelował też do Ministerstwa Rolnictwa o wydłużenie okresu, w którym można rozliczać dotacje, o co najmniej 12 miesięcy. Wiceminister rolnictwa Stefan Krajewski stwierdził natomiast, że unijne przepisy nie dają rządzącym zbyt dużo swobody w tym zakresie. Jest jednak inne rozwiązanie. Jakie? Zmiana zakresu inwestycji na taki, który umożliwi jej realizację w krótkim czasie. Myślicie, że zmiana zakresu inwestycji jest dobrym pomysłem czy może ministerstwo powinno szukać innych rozwiązań?

Pryszczyca atakuje

Na Węgrzech wykryto ognisko wysoce zaraźliwej choroby. Mowa o pryszczycy, która atakuje zwierzęta parzystokopytne. Ognisko wykryto w gospodarstwie, w którym znajdowało się 1400 sztuk bydła. Jest to pierwsze wykryte ognisko pryszczycy w kraju od 1973 roku.

Wirus musi być zatrzymany tam, gdzie to możliwe. Jeśli się rozprzestrzeni, będzie to miało brutalne konsekwencje – stwierdził węgierski minister gospodarki.

Węgierskie władze podjęły kroki, które mają na celu zatrzymanie rozprzestrzeniania choroby. Wprowadziły między innymi tymczasowy zakaz przemieszczania gatunków objętych ryzykiem zarażenia. Później zwierzęta będzie można transportować tylko w celu uboju. Odpowiednie kroki podjęły także polskie władze. Ministerstwo rolnictwa zdecydowało o wprowadzeniu restrykcyjnych kontroli sanitarnych zwierząt na granicach oraz wstrzymało możliwość przewozu niektórych towarów z Węgier i części Słowacji.

Chociaż wirus pryszczycy nie jest uważany za problem zdrowia publicznego, ma on kluczowe znaczenie dla zdrowia zwierząt ze względu na łatwość przenoszenia i znaczący ewentualny wpływ ekonomiczny – stwierdzili przedstawiciele Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt.

Obecność pryszczycy w Europie ma bardzo duże znaczenie gospodarcze, ponieważ powoduje wysokie straty w hodowli, co może przekładać się między innymi na wzrost cen żywności. Ostatni raz w Polsce wykryto tę chorobę w 1971 roku.

Zaporowe cła

Napięcia handlowe pomiędzy unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi mogą stanowić spory problem dla osób zajmujących się produkcją rolną. Pod koniec lutego Donald Trump zapowiedział wprowadzenie zaporowych ceł, które mają uderzyć w europejski rynek. Wyższe cła mogą wpłynąć na spadek atrakcyjności europejskich producentów na rynku. A przypomnijmy, że Stany Zjednoczone są drugim co do wielkości rynkiem zbytu europejskich produktów rolno-spożywczych.

Polska Izba Mleka przekazała, że w 2023 roku jego wartość sięgnęła 228 mld 600 tys. euro przy nadwyżce handlowej w wysokości 70 mld 100 tys. euro. Jeśli cła Trumpa dotkną także obszar rolno-spożywczy, ucierpi jeden z najważniejszych sektorów europejskiego rolnictwa — sektor mleczarski.

“Sektor mleczarski, będący istotnym filarem europejskiego rolnictwa, może znaleźć się w szczególnie trudnej sytuacji, jeśli amerykańskie taryfy obejmą także ten obszar”. Unijne sery i mało, które wysyłają unijni producenci, może stać się jednym z czołowych tematów sektora rolnego w kontekście działań Trumpa” —powiedziała cytowana przez farmer.pl dyrektorka Polskiej Izby Mleka.

Udział Polski w eksporcie towarów z Unii do USA jest stosunkowo niewielki, ale pośrednie konsekwencje wojny taryfowej mogą być dla nas dotkliwe. Unia pracuje nad rozwiązaniem problemu. Unijny komisarz do spraw rolnictwa zasugerował, by szukać innych partnerów handlowych. Tych dopatruje się w krajach Mercosur i Ukrainie. Jak tłumaczył, integracja Ukrainy jest szansą, której nie można zlekceważyć. 

Na Ukrainie znajdują się gospodarstwa rolne o powierzchni 600 tys. hektarów. Odpowiada to dwukrotności produkcji Luksemburga. Dlatego trzeba to traktować bardzo poważnie — powiedział w rozmowie z Euronews. 

Uważacie, że takie rozwiązanie byłoby korzystne dla europejskiego rynku?

Wnioski o dopłaty

Na koniec przypominamy, że 15 marca rusza nabór wniosków o dopłaty bezpośrednie. Potrwa do 15 maja. Składanie wniosków jest możliwe za pośrednictwem aplikacji eWniosekPlus, która jest dostępna przez platformę usług elektronicznych.