Zgnilec amerykański pszczół. W lipcu potwierdzono 26 nowych ognisk choroby

Zgnilec amerykański (złośliwy) pszczół

Jak podaje Wojewódzki Inspektorat Weterwynarii w Krakowie: zgnilec amerykański pszczół jest chorobą wywoływaną przez bakterię Paenibacillus larvae i występuje u pszczoły miodnej Apis mellifera oraz u innych gatunków pszczół z rodzaju Apis spp . na całym świecie.

Droga zakażenia

Choroba ta atakuje głównie larwy pszczół czyli tzw. czerw. Ww. bakteria wytwarza przetrwalniki, które są bardzo odporne zarówno na niskie jak i wysokie temperatury oraz na działanie wielu środków dezynfekujących . Zakażenie następuje drogą pokarmową – podczas karmienia larw przez robotnice. Zainfekowany czerw zwykle umiera, ale przetrwalniki w zasklepionych komórkach mogą przetrwać wiele lat . W produktach pszczelich (np. miodzie, wosku) i w środowisku przetrwalniki mogą przeżyć od 3 do 10 lat, a w wysuszonych larwach nawet do 35 lat.

Objawy zgnilca amerykańskiego pszczół

Objawy kliniczne choroby mogą być różne – zależą zarówno od genotypu bakterii, stadium choroby jak i od siły rodziny pszczelej. Plastry z czerwiem w zakażonej kolonii mają zwykle niejednolity wygląd – występują w nich zdrowe, zasklepione komórki z czerwiem, puste komórki oraz komórki zawierające zakażone larwy. Te ostatnie stają się wilgotne i ciemniejsze , a w miarę rozwoju infekcji – zasklepy stają wklęsłe i przebite.

Kolor zakażonych larw zmienia się na kremowo-brązowy aż do ciemnobrązowego z lepką ciągnącą się zawartością . Niekiedy szczątki larw są wodnistej konsystencji. Jeśli w rodzinie znajduje się dużo zamarłego czerwiu, po otwarciu ula można wyczuć charakterystyczny zapach kleju stolarskiego lub przypalonego rogu . Chora rodzina staje się coraz słabsza i ginie.

Kiedy najczęściej stwierdza się zakażenie zgnilcem?

Jak podaje Wojewódzki Inspektorat Weterwynarii w Krakowie: zgnilec amerykański pszczół jest stwierdzany od wiosny do jesieni, jednak największe nasilenie choroby występuje pod koniec lata , tj. w lipcu i sierpniu.

Przyczyny zakażenia zgnilcem amerykańskim

Najczęstszymi przyczynami rozprzestrzeniania się choroby są błędy popełniane przez pszczelarzy – brak higieny, brak wymiany starych plastrów na nowe, składowanie starych ramek przez bardzo długi okres czasu, używanie zanieczyszczonego przetrwalnikami sprzętu . Inną ważną przyczyną jest okradanie przez silne rodziny martwych lub umierających zainfekowanych rodzin, wędrówki pszczół na obszary, na których występuje zgnilec – zwłaszcza w okresie słabego pożytku oraz zakup obcych pszczół, będących nosicielami bakterii.

Gdzie wystąpiły ogniska zgnilca amerykańskiego w lipcu?

Według danych GIW ogniska zgnilca potwierdzono w następujących województwach:

• lubelskie , powiat: zamojski (1); województwo podkarpackie, powiat: brzozowski (2), kolbuszowski (2), mielecki (1) i leski (1);
• łódzkie , powiat: bełchatowski (1), powiat piotrkowski (1);
• śląskie , powiat: cieszyński (6), pszczyński (1) i rybnicki (3);
• opolskie , powiat: kędzierzyński (2), nyski (2) i opolski (1);
• zachodniopomorskie , powiat: choszczeński (1) i koszaliński (1).

Zgnilec amerykański stwierdzony w 2023 roku

W 2023 roku do 31 lipca potwierdzono już 71 ognisk zgnilca złośliwego na terenie kraju. Jednak największe skupiska choroby występują na Śląsku (26 ognisk) i Podkarpaciu (24 ogniska) .