Tysiące kontroli gospodarstw po śmiertelnych zatruciach dzieci. Posypały się kary
Tysiące kontroli zakończyło się tysiącami mandatów. Okazuje się bowiem, że w Polsce zarówno świadomość, jak i praktyka w zakresie stosowania toksycznych substancji, pozostawia wiele do życzenia. W ubiegłym roku efekty ignorancji były dramatyczne. W obecnym postanowiono powiedzieć „dość”.
Instytucje biorą się za regulacje, kontrole i edukację
Tragiczne przypadki zatruć związanych z nieodpowiednim wykorzystaniem fumigantów doprowadziły do podjęcia zdecydowanych działań kontrolnych. Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) wraz z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) przeprowadziły szeroko zakrojoną weryfikację przestrzegania przepisów przez dystrybutorów i nabywców preparatów do fumigacji.
Działania te objęły nie tylko kontrole, ale także kampanie edukacyjne, mające na celu zwiększenie świadomości zagrożeń wynikających z nieprawidłowego stosowania tych toksycznych substancji.
Tysiące mandatów po tysiącach naruszeń
Fumiganty to wyjątkowo silne chemiczne środki ochrony roślin (pestycydy) w formie gazów, które mają na celu zwalczanie szkodników, chorób, grzybów i innych organizmów żyjących na powierzchniach lub wewnątrz materiałów takich jak ziarno, drewno, czy gleba. Ze względu na swoje właściwości, fumiganty przenikają w trudno dostępne miejsca, skutecznie eliminując szkodliwe organizmy na dużych obszarach.
W 2024 oraz na początku 2025 roku PIORiN zrealizowała 1504 kontrole w punktach sprzedaży oraz 4582 kontrole w miejscach, gdzie fumiganty były stosowane. Niestety liczba stwierdzonych naruszeń była znacząca. Wystawiono aż 40 mandatów dla sprzedawców i 2123 dla nabywców. Wskazuje to na poważne problemy z przestrzeganiem przepisów dotyczących bezpiecznego użytkowania tych substancji. Pomimo intensywnych działań kontrolnych, brakuje szczegółowych danych regionalnych czy dokładnych informacji o rodzajach naruszeń, co utrudnia ocenę skali problemu w poszczególnych częściach kraju.
Z uwagi na swoją toksyczność, fumiganty są klasyfikowane jako odpady niebezpieczne, co wymaga szczególnych procedur związanych z ich utylizacją. Jak poinformowały GIORIN i MRiRW, w Polsce działa obecnie zaledwie osiem podmiotów posiadających uprawnienia do przetwarzania tego typu odpadów. W celu ograniczenia dostępu do tych substancji oraz zapewnienia ich bezpiecznego unieszkodliwiania, wprowadzono ścisłe regulacje dotyczące przekazywania ich wyłącznie licencjonowanym firmom. Odpowiednie dane na temat takich podmiotów można uzyskać w Wojewódzkich Inspektoratach Ochrony Środowiska oraz Inspektoratach Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Konsekwencje tragicznych wydarzeń
W ubiegłym roku doszło do kilku tragicznych sytuacji w związku z zatruciem fumigantami, w których ofiarami były dzieci. W odpowiedzi na wzrost liczby nieprawidłowości oraz tragiczne incydenty, postanowiono zaostrzyć przepisy dotyczące dostępu do tych toksycznych substancji. Wprowadzenie bardziej rygorystycznych regulacji ma na celu zmniejszenie ryzyka nadużyć i zapewnienie, że będą one stosowane wyłącznie przez odpowiednio przeszkolonych specjalistów.
Planowane działania obejmują także wzmocnienie kontroli nad dystrybucją tych środków oraz dalsze kampanie informacyjne, mające na celu ograniczenie nieświadomego narażania na niebezpieczeństwo.
