Apele przyniosły skutek. Działkowcy mogą odetchnąć z ulgą
Przyszłość Rodzinnych Ogrodów Działkowych stanęła pod znakiem zapytania. Na mocy nowych regulacji, które waśnie są procedowane w Sejmie, użytkownicy działek ROD mieli zostać pozbawieni swoich podstawowych praw. Różne środowiska apelowały o poprawki w specustawie i wygląda na to, że ich argumenty padły na podatny grunt — już wiadomo co dalej z wywłaszczeniami.
Sejm przyjął już specustawę
Rodzinne Ogrody Działkowe przeżywają ostatnio swój renesans. Coraz więcej osób zabiega, aby stać się użytkownikiem takiego terenu i tym samym zdobyć miejsce na własne uprawy oraz przestrzeń do wypoczynku na świeżym powietrzu i rekreacji. Doświadczeni działkowcy doskonale zdają sobie sprawę, że założenie ogrodu oraz przystosowanie tego terenu do własnych potrzeb wiąże się ze sporym nakładem czasu, oraz środków finansowych. Kilka miesięcy temu, pojawiło się ryzyko, że praca wielu osób pójdzie na marne w wyniku działań rządu.
MON przygotował specustawę ułatwiającą inwestycje obronne. PZD nie kwestionuje dopuszczalności likwidacji ROD na te cele, ale apeluje o korektę projektu, który bezzasadnie ogranicza prawa działkowców w zakresie odszkodowań. Opracował propozycje poprawek, które przesłał do Premiera, MON oraz Sejmu. Nie spotkały się to z reakcją — apelował w kwietniu Polski Związek Działkowców.
Do tej pory wydawało się, że sprawa jest już przesądzona. Pod koniec czerwca Sejm przyjął ustawę o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie obronności państwa. Jak ostatecznie rozwiązano kwestię dotyczącą wywłaszczeń terenów należących do Rodzinnych Ogrodów Działkowych?
Dlaczego rządowy projekt wzbudził poważne zaniepokojenie wśród działkowców?
Sejm przyjął ustawę o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji związanych z obronnością państwa, powszechnie określaną mianem specustawy. Nowe prawo ma na celu uproszczenie i przyspieszenie procedur związanych z realizacją kluczowych inwestycji dla bezpieczeństwa kraju, w tym projektów w ramach programu „Tarcza Wschód”, budowy jednostek wojskowych, poligonów, magazynów oraz rozwoju krajowego przemysłu zbrojeniowego. Wprowadza m.in. ułatwienia w uzyskiwaniu decyzji administracyjnych, możliwość wywłaszczenia gruntów z odszkodowaniem oraz tworzenie stref ochronnych wokół terenów zamkniętych. Pierwotna wersja projektu zawierała przepisy dotyczące Rodzinnych Ogrodów Działkowych (ROD), które umożliwiały wojsku ich przejmowanie na zasadach uznanych przez środowisko działkowców za krzywdzące.
Dlaczego rządowy projekt wzbudził poważne zaniepokojenie wśród działkowców? Zostały tam zawarta zapisy, pozwalające na przejmowanie ogrodów działkowych położonych na terenach przeznaczonych pod strategiczne inwestycje obronne, bez obowiązku ich odtworzenia. Oznaczałoby to, że wojsko nie musiałoby tworzyć nowych ogródków w miejsce zlikwidowanych. Według danych Polskiego Związku Działkowców (PZD) w Polsce działa obecnie prawie 5 tysięcy Rodzinnych Ogrodów Działkowych, około 100 z nich znajduje się na gruntach należących do Ministerstwa Obrony Narodowej. A zatem specustawa dotknęłaby nawet kilkudziesięciu tysięcy użytkowników ROD.
Postanowienie w sprawie wywłaszczeń działek ROD
Działkowcy od samego początku podkreślali, że nie sprzeciwiają się projektom służącym poprawę możliwości obronnych kraju. Jednakże w pierwotnym założeniu projektu ustawy ich prawa zostały znacząco ograniczone w porównaniu do właścicieli innych gruntów, choć ewentualne traty byłyby na podobnym poziomie. Chodzi o to, że specustawa w istotny sposób ograniczałaby możliwość użytkowników ROD do uzyskania rekompensaty. Odszkodowanie nie miało być wyliczane według kosztów odtworzenia infrastruktury, lecz na podstawie tzw. odszkodowania zwykłego, uwzględniającego amortyzację. Polski Związek Działkowców alarmował, że takie rozwiązanie przerzucałoby na działkowców dodatkowe koszty odbudowy ogrodów. Prezes PZD, Eugeniusz Kondracki, w liście do premiera Donalda Tuska ostrzegł, że projekt w pierwotnym kształcie narusza zasady konstytucyjnej równości oraz ochrony praw nabytych.
Sprawa była szeroko komentowana, a do rządu skierowano wiele apeli w obronie praw działkowców. Ostatecznie użytkownicy ROD mogą odetchnąć z ulgą — budzący zaniepokojenie przepis, umożliwiający inwestycje obronne na terenach Rodzinnych Ogrodów Działkowych został wykreślony z ustawy. W trakcie drugiego czytania projektu poseł Andrzej Szewiński, reprezentujący Koalicję Obywatelską, zgłosił poprawkę usuwającą ten zapis. Ustawa, wraz z przyjętymi zmianami, została uchwalona jednogłośnie przez wszystkich obecnych na sali posłów. Nowe prawo nie obejmuje jednak działek ROD, a więc ich użytkownicy nie muszą się już obawiać wywłaszczeń oraz ewentualnych strat finansowych, które byłyby znaczące w przypadku podjęcia działań przez MON.
