Polscy rolnicy toną w długach. Rekordzista ma do oddania astronomiczną kwotę
Średnie zadłużenie polskiego rolnika w 2024 roku zbliżyło się do poziomu z 2017 roku. Na trudną sytuację w branży mają wpływ światowe kryzysy i wahania na rynkach. Choć trudno wiązać sytuacji dłużników z ogólną kondycją polskiego rolnictwa, ich liczba oraz poziom zadłużenia, którego od lat nie udało się rozwiązać, wskazują jednak poważny problem.
Kapryśne trendy w branży rolniczej
Obecny kryzys w rolnictwie, który trwa już ponad dwa lata, odbija się na finansowej kondycji gospodarstw rolnych. Wielkopolska Izba Rolnicza (WIR) wskazuje na drastyczny spadek opłacalności produkcji rolnej, szczególnie w sektorze trzody chlewnej, gdzie ceny spadają z tygodnia na tydzień. Z drugiej strony nieco lepsze perspektywy, ze względu na rosnący popyt i ograniczoną podaż na rynku światowym, maluje rynek mleka i bydła mięsnego.
Tymczasem niepokoić może poziom średniego zadłużenia, który zamiast spadać, wciąż się waha.
Miliony złotych długów
Dane przedstawione przez Krajowy Rejestr Długów (KRD) wskazują, że łączna wartość zadłużenia 3 561 rolników wynosi 243,4 mln zł. Na koniec 2024 roku średnie zadłużenie polskiego rolnika wynosiło 68,4 tys. zł, co daje obraz trudnej sytuacji finansowej tej grupy zawodowej.
Najwyższe indywidualne zadłużenie odnotowano w województwie mazowieckim i wynosiło 3,4 mln zł, jednak najwyższe średnie zadłużenie występuje w województwie dolnośląskim, gdzie przekracza 101 tys. zł na osobę.
Analiza danych historycznych wskazuje na zmienne trendy w zadłużeniu rolników . Od 2014 do 2020 roku liczba dłużników rosła, ale od 2020 roku zaczęła spadać. W 2024 roku liczba dłużników była najbardziej zbliżona do wyniku z 2017 roku, podobnie jak średnie zadłużenie.
Łączne zadłużenie osiągnęło swój szczyt w 2021 roku, po czym zaczęło się wahać. Najwyższe średnie zadłużenie jednego rolnika zanotowano na koniec 2023 roku i wynosiło ono 73 tys. zł. Maksymalne zadłużenie historyczne – aż 7,3 mln zł – przypadło na 2017 rok. Choć nie ma jednoznacznego trendu rosnącego, średnie zadłużenie pozostaje na wysokim poziomie od około ośmiu lat.
Kryzys na rynku zboża
Trudna sytuacja finansowa rolników wynika również z wysokich kosztów produkcji i niepewności na rynkach. Rolnicy ograniczają inwestycje, unikając nadmiernego zadłużania się, a dostęp do kredytów preferencyjnych jest ograniczony. Wzrost kosztów maszyn oraz kryzys na rynku zbóż i rzepaku dodatkowo pogarszają sytuację, prowadząc do zastoju i braku eksportu polskiego zboża.
