Rząd chce zmian w opłatach za wywóz odpadów. Gminy zważą śmieci Polaków
Ministerstwo Klimatu i Środowiska skierowało do konsultacji publicznych projekt nowelizacji ustawy, który ma gruntownie zmienić system naliczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Kluczową zmianą jest przyznanie gminom prawa do uzależnienia opłat od rzeczywistej masy wytwarzanych śmieci. Ma to ukrócić proceder zaniżania liczby osób w deklaracjach i uszczelnić system.
Problemy: fikcyjne deklaracje i brak segregacji
Projektowane przepisy są odpowiedzią na problemy, z którymi od lat borykają się samorządy. W uzasadnieniu ustawy resort klimatu wskazuje, że gminy dysponują obecnie „ograniczonymi narzędziami” do weryfikacji danych podawanych przez mieszkańców.
Głównym problemem obecnego systemu jest powszechne zaniżanie liczby osób zamieszkujących daną nieruchomość w składanych deklaracjach. Drugim mankamentem jest niska skuteczność w egzekwowaniu podwyższonych stawek za brak segregacji odpadów. W efekcie za osoby unikające opłat lub niestarannie segregujące odpady płacą pozostali mieszkańcy, którym gminy zmuszone są podnosić stawki ryczałtowe.
Rozwiązanie: waga zamiast deklaracji
Nowelizacja ma dać samorządom narzędzia do „sprawiedliwego” rozkładania kosztów, czyli powiązania ich z rzeczywistą ilością produkowanych odpadów.
Gminy zyskają możliwość wprowadzenia opłat bazujących na masie śmieci. W praktyce będzie to wymagało inwestycji w systemy identyfikacji odpadów (np. indywidualne kody kreskowe lub chipy RFID na workach i pojemnikach) oraz w śmieciarki wyposażone w wagi. Przy każdym odbiorze system automatycznie zanotuje, ile kilogramów odpadów oddało dane gospodarstwo domowe. To ta wartość, a nie liczba osób w deklaracji, ma stanowić podstawę do wyliczenia rachunku.
Rząd planuje również wzmocnić mechanizmy kontroli samej segregacji. Gminy otrzymają prawo do podnoszenia opłat na podstawie weryfikacji odpadów dokonanej już w sortowni. Jeśli pracownicy zakładu stwierdzą, że odpady z danej nieruchomości są notorycznie źle posegregowane, samorząd będzie mógł nałożyć na nią wyższą, karną stawkę opłaty.
Nowe ulgi i zmiany w PSZOK-ach
Projekt ustawy przewiduje nie tylko nowe obowiązki, ale także poszerzenie katalogu ulg. Gminy będą mogły wprowadzać zwolnienia z części opłat dla osób starszych, osób z niepełnosprawnościami oraz znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej.
Nowością jest również zapis umożliwiający wprowadzenie ulg dla „drobnych przedsiębiorców, w szczególności rzemieślników działających lokalnie na małą skalę”. Ma to pomóc gospodarstwom prowadzącym np. małe przetwórstwo czy agroturystykę.
Nowelizacja zakłada ponadto poprawę funkcjonowania Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK). Mają one być bardziej dostępne dla mieszkańców oraz poszerzyć zakres przyjmowanych frakcji odpadów.
Projekt ustawy trafił do opiniowania. Uwagi można składać do końca listopada 2025 roku.
Obserwuj w Google News
