Tyle emerytury otrzyma rolnik po przepracowaniu 40 lat. Ta kwota to nie żart

KRUS ubezpiecza polskich rolników

Zanim przeanalizujemy konkretne kwoty, warto zrozumieć specyficzną konstrukcję ochrony socjalnej w Polsce. Za zdecydowaną większość świadczeń odpowiada ZUS, zarządzający funduszami pracowników etatowych i przedsiębiorców. Natomiast rolnicy od 1990 roku podlegają pod KRUS, który pełni funkcję nie tylko płatnika świadczeń, ale także organu dbającego o rehabilitację leczniczą i prewencję wypadkową.

KRUS i ZUS to dwa odmienne światy pod względem kompetencji i celów, system rolniczy jest silnie dotowany z budżetu państwa, co pozwala na utrzymanie relatywnie niskich składek kwartalnych dla osób prowadzących działalność rolniczą. To właśnie owa różnica w finansowaniu sprawia, że emerytura z KRUS bywa traktowana jako specyficzny przywilej, choć stanowi też wyzwanie w kontekście siły nabywczej późniejszych świadczeń. Aby zostać ubezpieczonym w KRUS, należy spełnić rygorystyczne warunki: posiadać gospodarstwo o powierzchni co najmniej jednego hektara przeliczeniowego i nie podlegać pod inny system ubezpieczeń, na przykład z tytułu umowy o pracę.

Dla wielu rolników wybór KRUS jest naturalny ze względu na składki znacznie niższe niż w przypadku działalności pozarolniczej w ZUS. Należy jednak zadać pytanie, czy niższa składka płacona przez dziesięciolecia musi oznaczać głodową emeryturę? Odpowiedź wymaga analizy struktury rolniczego świadczenia, które dzieli się na część składkową i uzupełniającą.

Konstrukcja systemu KRUS

Rolnicy często zastanawiają się, na jakie środki mogą liczyć po osiągnięciu wieku emerytalnego, który wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Średnie emerytury rolnicze w Polsce oscylują zazwyczaj wokół kwoty emerytury minimalnej, regularnie waloryzowanej przez rząd. System KRUS promuje długi staż pracy, robi to jednak w sposób znacznie mniej agresywny niż system kapitałowy w ZUS, gdzie każda dodatkowa złotówka składki bezpośrednio podnosi przyszłe świadczenie.

W KRUS kluczowym warunkiem jest opłacanie składek przez co najmniej 25 lat. Warto zauważyć, że wysokość składek zależy od wielkości gospodarstwa, przy posiadaniu ponad 50 hektarów stawki rosną, co teoretycznie ma rekompensować wyższe potencjalne dochody. Mimo to większość beneficjentów Kasy otrzymuje świadczenia zbliżone do ustawowego minimum. Wynika to z faktu, że część uzupełniająca emerytury rolniczej jest przyznawana pod warunkiem zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej. Jest to specyficzny mechanizm, mający zachęcać starsze pokolenia do przekazywania ziemi następcom lub jej wydzierżawiania.

Bez tego kroku rolnik może liczyć jedynie na część składkową, będącą ułamkiem pełnej kwoty. W praktyce status materialny rolnika-emeryta jest silnie uzależniony od decyzji o realnym "zejściu z pola”. Wypłaty z KRUS są finansowane niemal w 90 proc. z dotacji budżetowej, co pozostaje stałym punktem sporów w debacie o sprawiedliwości społecznej, podczas gdy system ZUS opiera się na znacznie wyższym stopniu samofinansowania.

Zobacz też: Rewolucja w najmie krótkoterminowym. Rząd szykuje bat na właścicieli mieszkań, kary będą dotkliwe

Taką emeryturę z KRUS dostanie rolnik po 40 latach pracy

Przejdźmy do kluczowej kwestii: ile wynosi emerytura z KRUS po 40 latach pracy? Choć taki staż budzi szacunek, system rolniczy nie oferuje spektakularnych premii za wyjątkowo długą aktywność. Zgodnie z szacunkowymi danymi, emerytura rolnicza po czterech dekadach opłacania składek wynosi około 2113,78 zł brutto. Jest to kwota wyższa od obowiązującej od marca 2025 roku emerytury minimalnej w Polsce, która wynosi 1 878,91 zł brutto. Na tę kwotę składają się dwa elementy:

• część składkowa - za 40 lat pracy przysługuje 40 proc. emerytury bazowej, co przekłada się na około 676,40 zł brutto,
• część uzupełniająca - jej wysokość początkowo stanowi 95 proc. emerytury podstawowej, jednak jest zmniejszana o 0,5 proc. za każdy rok stażu przekraczający 20 lat. Przy 40 latach pracy oznacza to redukcję o 10 proc., w efekcie czego część ta wynosi około 1437,37 zł brutto.

Dla wielu seniorów wiejskich jest to informacja gorzka, mimo 40 lat ciężkiej fizycznej pracy, ich dochody na starość nie przewyższają znacząco dochodów osób, które w systemie ZUS wypracowały jedynie niezbędne minimum stażowe. Taki model promuje stabilność, ale nie motywuje do wydłużania aktywności zawodowej ponad miarę, co widać w statystykach: rolnicy często kończą pracę natychmiast po osiągnięciu wieku emerytalnego. W kontekście rosnących kosztów życia na wsi, w tym cen energii i leków, kwota rzędu 2100 zł brutto staje się wyzwaniem, zmuszając wielu do dalszej, nieformalnej pomocy w gospodarstwie lub polegania na wsparciu rodziny.