Inspektorzy PIORiN na polach. Co sprawdzają?

Czym jest PIORiN?

Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa jest jednostką podległą Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Wykonuje ona zadania określone  przepisami:

• Ustawy o ochronie roślin przed agrofagami,
• Ustawy o nasiennictwie ustawy o środkach ochrony roślin,
• Ustawy o Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

Jej działania mają na celu:

• zapewnienie wysokiego poziomu zdrowia roślin,
• eliminacje zagrożeń wynikających ze stosowania środków ochrony roślin oraz nawozów,
• produkcję materiału siewnego spełniającego odpowiednie wymagania zdrowotne i jakościowe.

PIORiN prowadzi działania kontrolne i diagnostyczne, a także działalność edukacyjną związaną z podnoszeniem wiedzy z zakresu ochrony roślin i nasiennictwa, które skierowane są do producentów rolnych i przedsiębiorców działających w branży rolniczej.

Jakie badania wykonują inspektorzy wiosną?

Podczas wiosennych kontroli pól w inspektorzy PIORiN dokonują pobierania prób ziemi, które stosowane są do wykrywania nicieni chorobotwórczych ziemniaka , a także zarodników przetrwalnikowych grzyba wywołującego raka ziemniaka .

Na plantacjach ziemniaka mogą występować dwa rodzaje nicieni chorobotwórczych mątwik ziemniaczany oraz mątwik agresywny.  Przy wykryciu któregokolwiek z nich plantacja podlega pod obowiązkowe zwalczanie z urzędu, ponieważ organizmy te są organizmami kwarantannowymi.

Podczas przeprowadzania badania inspektorzy PIORiN za pomocą laski Egnera pobierają próbę glebową, która następnie jest przesyłana do specjalistycznego laboratorium na badania.
Próg szkodliwości gospodarczej dla mątwika ziemniaczanego wynosi 10 sztuk cyst z żywą zawartością w 1g ziemi.

Kontroli gleby mogą się spodziewać rolnicy, którzy są zgłoszeni w powiatowych jednostkach PIORiN jako producenci ziemniaka oraz osoby, które po latach przerwy wracają do sadzenia ziemniaków i złożyły deklaracje aktualizacji.

Czym jest mątwik ziemniaczany i agresywny?

Mątwik ziemniaczany (globodera rostochiensis) oraz mątwik agresywny (globodera  pallida)  to dwa nicienie występujące na plantacjach ziemniaczanych , szczególnie tych, które są prowadzone w monokulturze. Mątwik ziemniaczany może występować w pięciu patotypach, natomiast mątwik agresywny w trzech patotypach.

Oba mątwiki w przypadku wykrycia na plantacji muszą być zwalczane, ponieważ tak nakazują przepisy fitosanitarne w całej Unii Europejskiej.  Ziemniaki pochodzące z pól porażonych mątwikami, nie mogą zostać sprzedane na cele spożywcze ani paszowe, ze względu na bardzo duże możliwości rozprzestrzeniania się choroby. Cysty mątwika są wykrywane w odchodach krów, które były karmione surowymi ziemniakami porażonymi nicieniami.

Objawami występowania mątwika na plantacji jest zdecydowanie mniejszy rozmiar krzaków zakażonych mątwikiem. Rośliny w sprzyjających warunkach są widocznie mniejsze, w przypadku suszy karłowacieją, żółkną, a niekiedy zamierają. Na plantacji z każdym rokiem widoczne są większe place z roślinami porażonymi, w przypadku niezastosowania działań zapobiegających choroba obejmuje całe pole (przeniesienie w czasie kopania oraz innych zabiegów polowych).

Zapobieganie rozprzestrzenianiu się mątwika ziemniaczanego

Należy pamiętać, że zarówno mątwik ziemniaczany jak i agresywny występują na plantacjach ziemniaczanych, ale roślinami żywicielskimi tych patogenów są wszystkie rośliny z rodziny psiankowatych, a więc nie tylko ziemniak, ale także pomidor, papryka, bakłażan oraz chwasty z rodziny psiankowatych.

Cysty tych nicieni mogą utrzymywać się w glebie nawet do 30 lat i zostają pobudzone w momencie,  kiedy na danej plantacji zostanie posadzona roślina żywicielska.

Zwalczanie mątwika ziemniaczanego oraz agresywnego odbywa się za pomocą:

• 
  sadzenia odmian odpornych na dany patotyp (w przypadku potwierdzenia go w badaniach),
• stosowanie nematocydów, czyli środków  zwalczających oraz ograniczających liczbę nicień w glebie.

Wśród działań będących zarówno profilaktyką jak i ograniczaniem występowania nicieni wymieniamy:

• stosowanie na polach sadzeniaków kwalifikowanych oraz jeśli to możliwe odpornych na nicienie,
• stosowanie zmianowania z roślinami niebędącymi żywicielami mątwików najlepiej 5-6 lat,
• zachowanie izolacji przestrzennej od pól porażonych,
• staranne mycie maszyn oraz urządzeń rolniczych po każdej pracy polowej, ponieważ szkodnik ten roznosi się wraz z glebą występującą na maszynach rolniczych,
• stosowanie mątwikobójczych odmian gorczycy jako poplonu bądź plonu,
• usuwanie  z pól samonasadzeń ziemniaka oraz roślin żywicielskich dla nicieni,
• głęboka orka.

Źródło: piorin.gov.pl
Katarzyna Rębarz “Ziemniak. Identyfikacja agrofagów oraz niedoborów pokarmowych.”