Zimna Zośka i Zimni Ogrodnicy. Kiedy wypada termin ochłodzenia majowego?
Wiosna w tym roku przynosi wiele anomalii. Najpierw fala upałów, potem przymrozki. Rolnicy nie mają lekko, a to jeszcze nie koniec ochłodzenia w kraju. Przed nami imieniny Zofii, a więc czas nadejścia corocznych nocnych przymrozków. Wtedy lepiej wstrzymać się z posianiem warzyw do gruntu. Kiedy dokładnie wypadają "trzej ogrodnicy" i "zimna Zośka"?
Imieniny Zofii równoznaczne z przymrozkami
Nasi dziadkowie i pradziadkowie niegdyś dokładnie obserwowali prognozy pogody przed majowym zasiewem nasion wprost do gruntu. Babcie mówiły, żeby nie spieszyć się z obsiewaniem pola przed "Zimną Zośką". Tylko co to właściwie oznacza?
"Zimną Zośką" nazywamy termin przypadający na dzień 15 maja. W tym dniu swoje imieniny obchodzi Zofia i to właśnie tego dnia przychodzi majowe załamanie pogody. Tak się dzieje, kiedy po dłuższym czasie występowania w Europie Środkowo-Wschodniej wyżu barycznego, nagle następuje zmiana cyrkulacji atmosferycznej.
Wówczas nad naszym krajem pojawia się napływ zimnego powietrza polarnego, który niesie ze sobą przymrozki. Zakłada się, że po tym terminie temperatury nie będą ujemne i nie ma obaw o przemarzanie roślin .
"Zimni ogrodnicy" powiązani z "Zimną Zośką"
Naukowcy z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego przeprowadzili badania z których wynika, że w ciągu 95 lat (od 1881-1980 roku) zaobserwowano ochłodzenie przypadające na okres od 1-25 maja.
Na podstawie tych danych ustalono, iż największe prawdopodobieństwo ochłodzenia i ujemnych temperatur występuje właśnie między 10 a 17 maja.
"Zimni ogrodnicy" to termin przypadający na dni przed imieninami Zofii. W ludowej tradycji polskiej "zimni ogrodnicy" patronują majowym chłodom, a są to: św. Pankracy (12 maja), św. Serwacy (13 maja) oraz św. Bonifacy (14 maja). Ciekawostką jest to, że żaden z tych patronów nie był ogrodnikiem.
Wrażliwe na zimno rośliny posiej po 15 maja
Przekazywane z pokolenia na pokolenia ludowe przysłowie głosi "Pankracy, Serwacy i Bonifacy chłodem się znaczą i zwykle płaczą". Oznacza to nic innego, jak gwałtowna zmiana pogody w maju, która przynosi zimno, deszcz a nawet mróz.
Przed tymi dniami majowymi, nie powinno się wynosić na zewnątrz roślin delikatnych i wrażliwych na zimno. Natomiast młode rośliny należy zabezpieczyć na noc agrowłókniną. W ciągu dnia należy ją zdjąć, ponieważ temperatura może być znacznie wyższa.
Po 15 maja zagrożenie przymrozkami mija i można posiać do gruntu takie warzywa jak: cukinie, paprykę, pomidory, ogórki, bakłażany czy dynie.
