Rekompensaty dla wielu rolników. ARiMR już przyjmuje wnioski, tyle można zyskać

Nowy program i rosnące oczekiwania sadowników

Tegoroczny sezon dla wielu gospodarstw okazał się wyjątkowo trudny. Niespodziewane i silne przymrozki, które pojawiły się w kluczowym okresie wzrostu młodych owoców, doprowadziły do realnych strat, których skutki sadownicy odczuwają do dziś. W takim kontekście informacja o uruchomieniu naboru wniosków o wsparcie wzbudza duże zainteresowanie, ale też nadzieję na choć częściowe odbudowanie produkcji.

Zainteresowanie programem już rośnie, a sama agencja zwraca uwagę na to, że pomoc przeznaczona jest dla konkretnych grup producentów i dotyczą jej precyzyjne kryteria. Co trzeba o nich wiedzieć, zanim rolnik zdecyduje się wysłać wniosek?

W pierwszych analizach branżowych dominują pytania, czy wsparcie będzie wystarczające i jak zostanie rozdzielone. Wielu sadowników mierzy się bowiem nie tylko z utratą plonów, ale także skutkami finansowymi, które będą odczuwalne również w kolejnym sezonie. Jak program określa poziom strat? Kogo obejmuje, a kogo może ominąć?

Kiedy można ubiegać się o pomoc i kogo dotyczy program?

Nowy nabór kierowany jest do gospodarstw, które doświadczyły strat w ściśle określonym okresie. Przymrozki, które objęły sadowniczą Polskę od 1 kwietnia do 31 maja, stały się podstawą do uruchomienia mechanizmu wsparcia – i dotyczy to przede wszystkim owoców, których cykl rozwoju wiosną jest najbardziej wrażliwy.

Warunki dotyczą nie tylko momentu wystąpienia szkód, ale także ich wielkości. Agencja podkreśla, że próg wejścia został określony na poziomie co najmniej 70% strat w plonie. Mniejsze szkody, choć dotkliwe, do programu się nie kwalifikują. Lista upraw jest obszerna i obejmuje większość owoców, które pojawiały się w doniesieniach o przymrozkach, w tym m.in.:

• jabłonie i grusze,
• wiśnie, śliwy i czereśnie,
• winorośl i pigwę,
• orzech włoski,
• owoce miękkie, takie jak truskawki, poziomki, malinę czy borówkę.

Zainteresowani producenci będą musieli zadbać o dokumenty, które potwierdzą poziom szkód - i tutaj ważnym elementem jest możliwość dołączenia zarówno protokołu szacowania, jak i umowy ubezpieczenia, jeśli gospodarstwo ją posiada. To właśnie na podstawie tych dokumentów określany jest indywidualny poziom wsparcia, który dla wielu producentów może okazać się kluczowy.

W praktyce oznacza to, że wielu sadowników musi wrócić do dokumentacji z okresu żniw i zebrać potwierdzenia dotyczące plonów. Jakie stawki obowiązują dla poszczególnych poziomów strat i jakie różnice można w nich zauważyć?

Konkretne stawki pomocy i terminy. Kluczowe informacje

Dopiero w ostatnim etapie analizy programu pojawiają się dane, które najczęściej interesują rolników - stawki pomocy. Zgodnie z komunikatem Agencji, wysokość wsparcia uzależniona jest od poziomu strat potwierdzonych w protokole. Jeżeli straty wyniosły:

• co najmniej 70% i mniej niż 80% – pomoc wynosi 800 zł na 1 ha upraw,
• minimum 80% i mniej niż 90% – wsparcie to 1600 zł na 1 ha,
• co najmniej 90% strat – stawka rośnie do 2400 zł na 1 ha.

To właśnie te wyliczenia pokazują, że mechanizm jest progresywny i ma odzwierciedlać skalę problemu w poszczególnych gospodarstwach. Informacje te zostały przedstawione przez Agencję w oficjalnym komunikacie z 1 grudnia 2024 r. W komunikacie można przeczytać:

Jeżeli ich poziom wynosi co najmniej 70 proc. i mniej niż 80 proc., kwota wsparcia to 800 zł na 1 ha powierzchni upraw. W przypadku szkód w wysokości minimum 80 proc. i mniej niż 90 proc. rolnicy mogą liczyć na 1600 zł do 1 ha powierzchni upraw. Sadownikom ze stratami plonu wynoszącymi co najmniej 90 proc. przysługuje wsparcie na poziomie 2400 zł na 1 ha powierzchni upraw – przekazuje ARiMR.

To jednak nie jedyna informacja, która jest kluczowa dla wnioskodawców. Ważnym elementem jest również termin składania wniosków. Nabór trwa od 1 grudnia 2025 r. do 15 stycznia 2026 r., a zgłoszenia przyjmowane są wyłącznie przez Platformę Usług Elektronicznych ARiMR.

Aby wniosek został rozpatrzony, konieczne jest dołączenie:

• kopii protokołu szacowania szkód,
• kopii umowy ubezpieczenia, jeśli gospodarstwo ją posiada.

Nowe wsparcie może więc okazać się realnym narzędziem dla producentów owoców, którzy zetknęli się z wyjątkowo trudnym sezonem. Jednak dla wielu gospodarstw, szczególnie tych wyspecjalizowanych, mrozy oznaczały utratę nie tylko tegorocznych przychodów, ale i osłabienie pozycji na rynku. Czy ta forma pomocy wystarczy, by odbudować produkcję? Odpowiedź na to pytanie poznamy dopiero w kolejnym sezonie.