Statystyki GUS. Koszty produkcji wciąż największą barierą rozwoju polskich gospodarstw
Zbyt wysokie koszty produkcji po raz kolejny okazują się największą barierą hamującą rozwój polskiego rolnictwa. Jak pokazuje najnowszy raport GUS, problem ten dotyka większości gospodarstw w kraju, a w niektórych regionach urasta wręcz do rangi kryzysu, podważając opłacalność produkcji i ograniczając możliwości inwestycyjne rolników.
Wysokie koszty dławią rolnictwo
Raport GUS za 1 półrocze 2025 r. nie pozostawia wątpliwości – najpoważniejszą barierą w rozwoju rolnictwa pozostają zbyt wysokie koszty produkcji. Problem ten wskazało aż 67,4% gospodarstw. W niektórych województwach, jak podkarpackie i świętokrzyskie, odsetek ten przekracza 76%.
„Najważniejszym czynnikiem ograniczającym rozwój gospodarstw rolnych pozostały zbyt wysokie koszty produkcji” – czytamy w raporcie.
Koszty obejmują przede wszystkim ceny nawozów, pasz, środków ochrony roślin oraz usług rolniczych. Wzrost tych wydatków szczególnie mocno uderza w gospodarstwa wielokierunkowe i roślinne.
Niskie ceny skupu i niekorzystna pogoda dopełniają trudności
Drugą najczęściej wymienianą barierą okazały się zbyt niskie ceny zbytu produktów rolnych – problem wskazało 61,7% gospodarstw. W świętokrzyskim, opolskim i na Kujawach odsetek ten przekroczył 70%.
Rolnicy zwracają też uwagę na niekorzystne warunki atmosferyczne. W województwie świętokrzyskim aż 69,1% gospodarstw uznało pogodę za kluczowy czynnik ograniczający działalność.
Raport podkreśla, że w wielu regionach to właśnie połączenie słabej pogody z wysokimi cenami środków produkcji decyduje o spadku opłacalności.
„W każdym województwie utrzymała się przewaga opinii negatywnych nad pozytywnymi” – zaznaczono w części dotyczącej opłacalności.
Jak radzą sobie gospodarstwa?
W odpowiedzi na rosnące koszty rolnicy coraz częściej ograniczają inwestycje lub poszukują alternatywnych źródeł finansowania. Choć 95,6% gospodarstw finansuje swoją działalność głównie ze środków własnych, to aż 63,6% korzysta z pomocy unijnej.
W niektórych województwach – jak lubelskie czy kujawsko-pomorskie – środki unijne stały się kluczowym elementem utrzymania rentowności produkcji.
Jednocześnie rośnie świadomość ryzyka ekonomicznego – wielu rolników wskazuje na potrzebę stabilizacji cen i poprawy warunków rynkowych. Pomimo trudności, część gospodarstw deklaruje wzrost inwestycji, licząc na długoterminową poprawę koniunktury.
Źródło: GUS