Chleb

Chleb – co to jest? Podstawowe informacje

Chleb to produkt, który – mimo swojej codzienności – pozostaje jednym z najbardziej podstawowych i jednocześnie najbardziej niedocenianych elementów współczesnej diety. Powstaje z mąki, wody, soli i środka spulchniającego, ale forma, jaką przybiera, zależy już od szeregu decyzji technologicznych, których przeciętny konsument nie analizuje – kierując się smakiem, ceną, wyglądem lub, co coraz częstsze, powierzchownością etykiety czy stojącym za danym chlebem marketingiem.

Choć sam proces produkcji chleba wydaje się prosty, to właśnie on decyduje o tym, czy mamy do czynienia z produktem odżywczym, neutralnym czy w praktyce bezwartościowym. Między pieczywem rzemieślniczym, wypiekanym na zakwasie, a pakowanym chlebem tostowym z długim terminem ważności, istnieje naprawdę kolosalna różnica – i nie dotyczy ona wyłącznie smaku produktu czy jego ogólnej jakości, ale przede wszystkim jego wartości odżywczych. 

Jakie są rodzaje chleba?

Podstawowy podział chleba opiera się na rodzaju mąki użytej do jego produkcji – wyróżnia się chleb pszenny, żytni, mieszany oraz wypieki z mąk alternatywnych, takich jak orkiszowa, gryczana, owsiana czy kukurydziana. Równolegle funkcjonuje rozróżnienie ze względu na metodę spulchniania – chleb na drożdżach i chleb na zakwasie – gdzie ten drugi charakteryzuje się dłuższym procesem fermentacji i bogatszym profilem smakowym.

Do tego dochodzą warianty specjalne – chleby bezglutenowe, wysokobłonnikowe, proteinowe czy z dodatkiem nasion, ziół i przypraw. W teorii każdy z tych chlebów ma inne właściwości, zaś w praktyce – ich jakość zależy od składu, który nie zawsze odpowiada temu, co sugeruje opakowanie. Wbrew powszechnej opinii, nie każdy ciemny chleb jest pełnoziarnisty, a nie każdy wypiek reklamowany jako „zdrowy” rzeczywiście taki jest.

Czy chleb jest zdrowy? Właściwości odżywcze chleba

Chleb może być wartościowym elementem diety, ale jego jakość zależy przede wszystkim od rodzaju użytej mąki, sposobu fermentacji oraz zastosowanych dodatków.

Pieczywo pełnoziarniste – szczególnie to wypiekane na zakwasie – zawiera więcej błonnika, witamin z grupy B, minerałów i korzystnych związków bioaktywnych niż chleb produkowany z wysoko oczyszczonej mąki pszennej. Równocześnie ma on też niższy indeks glikemiczny i korzystniej wpływa na poziom sytości po posiłku.

Problemem współczesnego pieczywa bywa jego wysoki stopień przetworzenia – dodatki do spulchniania, stabilizatory, ulepszacze smaku i barwniki mogą znacząco obniżać wartość produktu końcowego. Chleb z supermarketu, choć wygodny, nie zawsze spełnia kryteria zdrowej żywności – zwłaszcza jeśli jego skład zaczyna przypominać tablicę Mendelejewa. Warto zatem mieć na względzie, że klucz tkwi w prostocie receptury i jakości surowców, a nie w chwytliwym sloganie na etykiecie.