Miasta ostrzegają przed wilkami. Jedno zachowanie jest kluczowe - mieszkańcy muszą na to uważać
Ścisła ochrona wilków uległa zmianie zaledwie miesiąc temu. Coraz więcej doniesień traktuje o zbliżaniu się tych zwierząt do ludzkich domostw, co wśród mieszkańców wzbudza niepokój. Samorząd alarmuje i ostrzega, wymieniając podstawowy zespół zachowań, w które powinny wyposażyć się osoby zamieszkujące tereny sąsiadujące z siedliskami wilków.
Wilki objęte ścisłą ochroną
Wilki zostały objęte ścisłą ochroną w Polsce w 1998 roku. Podjęta decyzja była odpowiedzią na drastyczny spadek liczebności wilków w drugiej połowie XX wieku . Przyczyną takiego stanu rzeczy był fakt, że przez wiele lat wilki były intensywnie tępione i uznawane za szkodniki zagrażające zwierzętom hodowlanym, co doprowadziło do ich niemal całkowitego wyginięcia w niektórych regionach kraju. W latach 70. i 80. populacja wilka ograniczała się głównie do trudno dostępnych terenów wschodniej i południowo-wschodniej Polski.
Wprowadzenie ścisłej ochrony wynikało z rosnącej świadomości ekologicznej i potrzeby zachowania bioróżnorodności. Wilk jest bowiem gatunkiem kluczowym dla funkcjonowania ekosystemów – jako drapieżnik reguluje liczebność zwierząt kopytnych, wpływając pośrednio na stan lasów i innych siedlisk. Chroniąc wilki, Polska wypełniła również zobowiązania wynikające z konwencji międzynarodowych, m.in. Konwencji Berneńskiej .
Od momentu objęcia ścisłą ochroną populacja wilków stopniowo się odradza. Obecnie występują one już nie tylko w górach i na wschodzie, ale także w innych częściach kraju, choć przedstawiciele gatunku nadal wzbudzają emocje i kontrowersje wśród lokalnych społeczności . O tym świadczy między innymi ostatni komunikat władz miejskich, które ostrzegają przed zbliżającymi się do domostw zwierzętami.
Zmiana statusu wilka. Nowe prawo już od marca
We wrześniu 2024 roku w Unii Europejskiej podjęto kroki w kierunku zmiany statusu ochrony wilka ze “ściśle chronionego” na “chroniony” . Decyzja wynikała z rosnącej liczby konfliktów między wilkami a społecznościami wiejskimi, zwłaszcza hodowcami, którzy doświadczają strat w wyniku ataków tych drapieżników na zwierzęta gospodarskie .
Będzie to ważny krok w rozwiązywaniu wyzwań stawianych przez rosnącą populację wilków, przy jednoczesnym utrzymaniu celu osiągnięcia korzystnego statusu ochrony gatunku – komentował sprawę Adalbert Jahnz, rzecznik Komisji Europejskiej, cytowany przez portal eunews.it.
Na kolejnych etapach legislacyjnych, w grudniu 2024 roku, Stały Komitet Konwencji Berneńskiej przy Radzie Europy przegłosował zmianę statusu ochrony wilka . Według obowiązujących przepisów uznawano, że jeśli jedna trzecia państw członkowskich nie zgłosi sprzeciwu, zmiana ta wejdzie w życie w marcu 2025 roku. Nowy status miał umożliwić krajom członkowskim Unii Europejskiej wprowadzenie bardziej elastycznych środków zarządzania populacjami wilków , w tym kontrolowanych odstrzałów w sytuacjach konfliktowych.
Zdaniem ekologów populacja wilków w Europie nie odbudowała się na tyle, aby można było wprowadzić takie zmiany. Sugerowali wówczas, że propozycja Komisji Europejskiej oparta jest na niepotwierdzonych danych , a jeszcze w grudniu 2023 roku przeciwko zmianom zaprotestowało aż 300 organizacji pozarządowych.
Mimo wszystko stały się one faktem i od 7 marca 2025 roku wobec wilków stosowane są inne zasady . Oznacza to, że w wyjątkowych sytuacjach Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska może wydać zgodę na zabicie tych zwierząt . Kolejna gmina informuje, że w pobliżu domostw pojawiły się osobniki tego gatunku.
Wilki zbliżają się do domostw, są ostrzeżenia
W ostatnich miesiącach obecność wilków w pobliżu terenów zamieszkanych przez ludzi była odnotowywana już kilkukrotnie. Pod koniec lutego informował o tym między innymi burmistrz Warki Tomasz Rawski , podobna sytuacja wydarzyła się również w rejonie Chynowa. Teraz pojawił się kolejny komunikat, który ostrzega mieszkańców przed potencjalnym niebezpieczeństwem.
W związku z informacją od mieszkańców, miasto Dębica ostrzega przed wilkami, które pojawiły się na terenie naszej gminy. Zwierzęta te podchodzą coraz częściej i bliżej domostw, dlatego apelujemy o zachowanie szczególnej ostrożności i przekazujemy przydatne informacje pozyskane ze strony RDOŚ w sprawie zasad postępowania w przypadku spotkania z wilkami oraz działań, których należy unikać, aby ograniczyć zagrożenie ze strony tych zwierząt - informuje Urząd Miejski w Dębicy na swojej stronie internetowej.
Spotkanie wilka. Jak się zachować?
Wbrew powszechnym obawom, spotkanie z wilkiem nie musi stanowić bezpośredniego zagrożenia dla człowieka. Te zwierzęta z natury są płochliwe i na ogół unikają kontaktu z ludźmi . Dlatego też, gdy dojdzie do przypadkowego spotkania w lesie lub na otwartym terenie, najlepiej jest zachować spokój i pozwolić zwierzęciu się oddalić – co w większości przypadków nastąpi samoczynnie .
Należy jednak pamiętać, że wilki – jak każde dzikie stworzenia – mogą stać się nieprzewidywalne, zwłaszcza gdy czują się zagrożone, są ranne lub chore . Szczególną ostrożność należy zachować w sytuacjach, gdy zwierzęta te przyzwyczają się do obecności człowieka – na przykład w wyniku dokarmiania. Oswajanie wilków, choć może wydawać się nieszkodliwe lub wręcz dobre, prowadzi do zaburzenia ich naturalnych instynktów i może skutkować agresją wobec ludzi lub zwierząt domowych.
Jeśli wilk podejdzie zbyt blisko – na mniej niż 30–50 metrów – i nie wykazuje zamiaru odejścia, tylko się przygląda, warczy lub wydaje dźwięki przypominające szczekanie, należy reagować stanowczo. Warto unieść ramiona i energicznie nimi machać , by zwiększyć swoją widoczność i rozprzestrzenić zapach – to może odstraszyć zwierzę. W sytuacjach wyjątkowych warto również wycofywać się powoli, nie odwracając pleców. Można również rzucić w jego stronę patykiem lub kamieniem.
