Zacznie się 15 marca. 400 tys. ha rolnych z obostrzeniami. Rolnicy narażeni na cofnięcie dopłat

Normy GEAC a dopłaty bezpośrednie

Normy GEAC zgodnie z zasadą warunkowości przedstawiają wymogi, które trzeba spełniać, aby otrzymywać dopłaty bezpośrednie. Nabór wniosków ruszy 15 marca i jest to też termin, w którym zacznie obowiązywać rozporządzenie, które zmienia część dotychczasowych zasad, o czym poinformowało niedawno Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. 

W opublikowanym na stronie resortu komunikacie przedstawiono, które zapisy dotyczące norm GEAC zostały zaktualizowane oraz szczegółowe warunki ich stosowania. Główne zmiany dotyczą gruntów ornych oraz trwałych użytków zielonych. Z analizy rozporządzenia wynika, że więcej gruntów niż pierwotnie zakładano, zostanie objętych ochroną. Na tych terenach nie będzie można przeprowadzać prac rolniczych. Jest jednak kilka wyjątków. 

Trump grozi cłami, Unia w gotowości. Jest nadzieja dla rolników

KRUS idzie rolnikom na rękę i wydłuża zasiłek. Wiadomo, komu i od kiedy przysługuje Czytaj dalej Zerwanie tej rośliny może Polaków kosztować fortunę. Zaczyna rosnąć już w marcu Czytaj dalej

Norma GEAC od 15 marca ulega zmianie

Zgodnie z reformą “Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027” płatności bezpośrednie oraz obszarowe są uzależnione od tego, w jakim stopniu beneficjent spełnia wymogi związane z ochroną środowiska i klimatu, które tworzą podstawowy poziom tzw. zielonej architektury.

Warunkowość obejmuje swoim zakresem:

• klimat i środowisko, w tym wodę, glebę i różnorodność biologiczną ekosystemów,
• zdrowie publiczne, zdrowie roślin,
• dobrostan zwierząt.

Dokładne przepisy wyszczególniają normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska, czyli GEAC i na chwilę obecną jest ich 9. 

• GAEC 1 — Utrzymywanie trwałych użytków zielonych w oparciu o stosunek powierzchni TUZ do powierzchni UR na poziomie krajowym;
• GAEC 2 — Ochrona torfowisk i terenów podmokłych;
• GAEC 3 — Zakaz wypalania gruntów rolnych;
• GAEC 4 — Ustanowienie stref buforowych wzdłuż cieków wodnych;
• GAEC 5 —  Zarządzanie orką, przyczyniające się do zmniejszenia ryzyka degradacji i erozji gleby, w tym uwzględnianie nachylenia terenu;
• GAEC 6 — Minimalna pokrywa glebowa w najbardziej newralgicznych okresach;
• GAEC 7 — Zmianowanie i dywersyfikacja upraw na gruntach ornych;
• GAEC 8 — Minimalny udział powierzchni gruntów ornych przeznaczonych na obszary i elementy nieprodukcyjne oraz na wszystkich użytkach rolnych, zachowanie elementów krajobrazu oraz zakaz ścinania żywopłotów i drzew podczas okresu lęgowego ptaków, oraz okresu wychowu młodych;
• GAEC 9 — Zakaz przekształcania lub zaorywania TUZ wyznaczonych jako cenne na obszarach NATURA 2000.

Norma GAEC 2 została wcześniej wyszczególniona, jednak zacznie obowiązywać od 15 marca 2025 roku. Resort rolnictwa zatwierdził już rozporządzenie dotyczące szczegółowych warunków jej stosowania. O czym powinni wiedzieć rolnicy, aby nie stracić dopłat? 

Nowe zasady GAEC 2

MRiRW poinformowało, że od 15 marca 2025 roku wchodzi w życie rozporządzenie zmieniające podpisane przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie norm GAEC 2 oraz szczegółowych warunków ich stosowania. Zgodnie z nowymi regulacjami do torfowisk i obszarów podmokłych objętych wspomnianą normą zalicza się w Polsce grunty orne oraz trwałe użytki zielone o zawartości materii organicznej wynoszącej co najmniej 40 % suchej masy gleby w warstwie o miąższości wynoszącej co najmniej 40 cm. Łączna powierzchnia obszarów wyznaczonych, w toku badań wynosi ok. 399,9 tys. ha.

Co to oznacza dla rolników? Na wyznaczonych terenach prowadzenie takich prac jak: oranie, budowanie rowów i instalacji drenujących będzie zakazane, nie będzie można również ich  przekształcać ani wydobywać z nich torfu. Rozporządzenie przewiduje jednak kilka wyjątków. 

Wykonanie innego zabiegu agrotechnicznego może jednak być konieczne co kilka lat w celu renowacji TUZ lub usunięcia siewek niepożądanych roślin. Dlatego też, w przedmiotowych wymogach proponuje się możliwość wykonania zabiegu renowacji z zastosowaniem płytkiej uprawy gleby i podsiewu, ale nie częściej niż raz na 4 lata — przekazuje resort rolnictwa. 

Rolnicy, którzy od 15 marca będą składać wnioski o przyznanie dopłat, powinni sprawdzić, czy ich gospodarstwo leży w strefie GAEC 2. Najwięcej takich terenów znajduje się w województwie podlaskim, lubelskim, wielkopolskim, kujawsko-pomorskim czy zachodnio-pomorskim. Szczegółowa wizualizacja dostępna jest na stronie rządowej.