Sołtys
Sołtys – kim jest? Podstawowe informacje
Sołtys to przedstawiciel społeczności wiejskiej, wybierany przez mieszkańców danego sołectwa. Pełni funkcję łącznika między lokalną społecznością a władzami gminy – reprezentuje interesy mieszkańców, przekazuje informacje, organizuje zebrania wiejskie i w sensie ogólnym dba o interesy danej miejscowości. Choć formalnie nie należy do administracji samorządowej, to jednak odgrywa realną rolę w życiu wsi.
Funkcja sołtysa istnieje w Polsce od wieków – choć trzeba podkreślić, że zmieniały się zarówno jej zakres, status, jak i znaczenie. Dziś sołtys to rola bardziej organizacyjna aniżeli władcza, ale nadal jest ona istotna w kontekście lokalnej aktywności.
Sołtys nie decyduje o wielkich inwestycjach, ale często pilotuje te małe – renowacje chodników, instalacja oświetlenie czy remont świetlicy. Stanowisko sołtysa jest bliskie ludziom, nie tylko z uwagi na sposób wyboru, ale także jego późniejszą, codzienną pracę.
Jakie obowiązki ma sołtys?
Podstawowym zadaniem sołtysa jest reprezentowanie mieszkańców sołectwa przed organami gminy. Bierze on udział w sesjach rady gminy (bez prawa głosu), organizuje zebrania wiejskie, konsultuje potrzeby mieszkańców i zgłasza wnioski. Odpowiada też za przekazywanie informacji – zarówno w jedną, jak i w drugą stronę (z urzędu do mieszkańców i odwrotnie).
W niektórych przypadkach sołtys może zbierać podatki lokalne, dbać o dokumentację sołectwa, inicjować działania społeczne, a nawet zarządzać funduszem sołeckim. Nie ma jednak autonomii decyzyjnej – działa w ramach ustalonego prawa i budżetu. W praktyce jego skuteczność zależy nie tyle od przepisów, co od jego zaangażowania i relacji z mieszkańcami.
Jak zostać sołtysem? Ile zarabia sołtys?
Aby zostać sołtysem, trzeba być mieszkańcem danego sołectwa, mieć pełnię praw publicznych i zostać wybranym w głosowaniu przez lokalną społeczność. Wybory organizowane są co cztery do pięciu lat – najczęściej po wyborach samorządowych. Brak sztywnego, jednolitego umocowania w prawie kadencji sołtysów budzi liczne kontrowersje, ale nie jest przedmiotem zmian na poziomie państwowym.
Podobnie jak we wszystkich innych wyborach, kandydatów na stanowisko sołtysa może być kilku, a o wyborze decyduje liczba głosów. Kampanie zazwyczaj są nadwyraz spokojne – ale zdarzają się też ostre lokalne rywalizacje.
Zarobki sołtysa natomiast wcale nie są wysokie. Trzeba pamiętać, że to nie etat, lecz forma diety – miesięczne wynagrodzenie różni się w zależności od gminy, ale najczęściej mieści się w przedziale od 300 do 1500 zł brutto. Ponadto, każdy sołtys z tytułu pełnionej funkcji może liczyć świadczenie pieniężne z tytułu pełnienia swojej funkcji w wysokości 354,86 zł miesięcznie. W niektórych sołectwach zdarzają się i inne dodatki– np. za udział w sesjach czy obsługę funduszu sołeckiego – ale nie zmienia to faktu, że funkcja sołtysa opiera się głównie na zaangażowaniu społecznym, nie finansowej motywacji.
Pokaż więcej
Zarobki osób sprawujących funkcje publiczne niezmiennie pozostają w centrum zainteresowania. Wiele osób zastanawia się, ile zarabia sołtys – kluczowa postać w lokalnej administracji, która odpowiada za organizację życia na wsi i ma bezpośredni kontakt z jej mieszkańcami. Wokół wynagrodzenia i uprawnień sołtysów narosło wiele mitów, jednak rzeczywistość bywa mniej atrakcyjna, niż mogłoby się wydawać.
Od marca 2025 roku niektóre osoby w małych gminach będą mogły liczyć na wyższe wsparcie finansowe. Zmiany dotyczące wysokości świadczenia mogą okazać się korzystne dla tych, którzy przez lata angażowali się w rozwój swoich społeczności. Jakie zasady obowiązują przy ubieganiu się o dodatkowe wsparcie finansowe?
W ostatnich latach w mediach głośno było o miejscowościach we Włoszech i w Grecji, w których władze oferowały ziemię, byle tylko ktoś zgodził się tam zamieszkać. Wielu z nas pewnie nie spodziewało się, że podobny problem pojawi się także w Polsce. Sołtys pewnej wioski w północno-wschodniej części kraju jest w stanie zaoferować naprawdę wiele, żeby tylko ktokolwiek zgodził się tam zamieszkać.
Sołtysi i sołtyski od lipca 2023 roku, mogą ubiegać się o wsparcie finansowe w wysokości 300 zł. To dodatek, który ma być swoistym wynagrodzeniem za lata, kiedy włodarze wsi nie otrzymywali pieniędzy za wykonywanie pracy na rzecz społeczności lokalnej. Prezydent w sierpniu podpisał nowelizację ustawy, dzięki której będą obowiązywać nowe zasady wypłacania tego świadczenia sołtysom. Czy będzie łatwiej uzyskać ten dodatek?
11 marca w Polsce obchodzone jest Święto Sołtysa. Rolą sołtysa jest m.in. reprezentowanie sołectwa na zewnątrz, oraz zwoływanie zebrań na świetlicy wiejskiej. W tym dniu świętuje około 40 tysięcy pań i panów sołtys w kraju, dlatego też życzenia postanowił złożyć sam prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Wraz z początkiem marca nastąpią zmiany w świadczeniach- nie tylko rent i emerytur-ale także w świadczeniu dla sołtysów. Do tej pory włodarz małej miejscowości nie mógł liczyć na wielkie kwoty. Jakiej podwyżki może się spodziewać od 1 marca dla najważniejszej osoby we wsi?
Sołtys to najważniejsza osoba na wsi. Mało kto wie, że osoba pełniąca tę rolę, otrzymuje co miesiąc pieniądze. Zapewne wielu ciekawi, ile obecnie dostaje się za reprezentowanie wsi. Sprawdziliśmy, jakie wynagrodzenie otrzymuje sołtys w 2024 roku oraz co należy do jego kompetencji
Jak informuje resort rolnictwa, rozpoczął się okres składania wniosków o otrzymanie dodatkowego świadczenia pieniężnego dla byłych sołtysów. Od 1 lipca 2023 r. osoby, które pełniły funkcję sołtysa i osiągnęły wiek emerytalny, mają szansę ubiegać się o dodatkowe wsparcie z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
Od 1 lipca 2023 roku rusza wydawanie świadczeń pieniężnych przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa, nawet w przypadku pobierania świadczenia emerytalno-rentowego z ZUS lub innego organu rentowego.
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) wprowadza historyczne zmiany dotyczące świadczeń pieniężnych dla sołtysów. Nowe przepisy zakładają, że wszystkie osoby pełniące funkcję sołtysa będą uprawnione do otrzymywania świadczenia, nawet jeśli pobierają emeryturę lub rentę z innego organu rentowego.
Sołtys jest osobą, która na mocy zaufania mieszkańców wsi, dba o interesy lokalnej społeczności i przedstawia jej postulaty wobec władz gminnych. Czy jednak sołtys ma prawną możliwość bycia radnym w gminie, w której zamieszkuje? Czy w takiej sytuacji ma możliwość pobierania dwóch diet?Jak się okazuje, prawo nie nakazuje, by sołtys po uzyskaniu mandatu radnego był zobowiązany do rezygnacji z dotychczasowej funkcji. Sołtys - organ wykonawczy sołectwaSołtys jest osobą, która cieszy się szacunkiem i zaufaniem we wsi. Zgodnie z obowiązującym prawem sołtys jest organem wykonawczym sołectwa, czyli organu pomocniczego gminy. Choć sołtys ma prawo uczestniczyć w sesjach rady gminy, to nie może podczas nich głosować. Osoba pełniąca opisywaną funkcję ma przede wszystkim reprezentować lokalną społeczność przed władzami gminnymi, realizować uchwały rady gminy, a także zajmować się poborem podatku rolnego i leśnego. Sołtysi w Polsce pobierają dietę za wykonywane obowiązki - w każdej gminie jej wysokość jest inna, zależnie od decyzji lokalnych władz.
