Ceny jabłek w Polsce zaskakują. Takiej sytuacji nie było od pięciu lat
Zaszła spora zmiana na runku jabłek. Krajowe owoce osiągają ceny, jakie nie były notowane w przeciągu ostatnich pięciu lat. Nie są to dobre wiadomości ani dla sadowników, ani dla konsumentów. Prognozy nie są zbyt optymistyczne, a jedyna strona, która może coś zyskać to importerzy.
Polska jest wiodącym producentem jabłek w Europie
Polska jest największym producentem jabłek w Europie i jednym z największych na świecie — zajmuje 4 miejsce zaraz po Chinach, Turcji i USA. Od 20 do 30 procent krajowej produkcji świeżych owoców jest przeznaczana na eksport, a jeśli chodzi o zagęszczony sok, wskaźnik wynosi w tym przypadku nawet 85 procent. Co ciekawe jabłko zostało oficjalnym owocem prezydentury Polski w Unii Europejskiej.
To, co jest charakterystyczne dla produkcji jabłek w Polsce to duża różnorodność odmianowa. W strukturze upraw dominują takie gatunki jak Golden Delicious, Red Jonaprince, Idared, Szampion, Jonagold, Ligol czy Gala. Jednak od mniej więcej 2023 roku można zaobserwować znaczący spadek wielkości oraz jakość zbiorów. To przełożyło się na ich ceny zarówno w skupach jak i w handlu detalicznym. Konsumenci raczej nie będą zadowoleni z tego, co zobaczą w sklepie, ale sadownicy również nie mają się z czego cieszyć.
ZOBACZ TEŻ: Tak ochronisz drzewka owocowe przed robakami. Szkodniki nie będą miały szans
Zmniejszyły się zbiory polskich jabłek, to odbiło się na cenach
Jabłka są ważnym elementem polskiego rolnictwa i gospodarki. Największymi rynkami zbytu dla krajowych owoców są Niemcy i Rumunia, poza Unią Europejską Egipt i Kazachstan. Zagęszczony sok jabłkowy jest natomiast sprzedawany głównie do Niemiec, Wielkiej Brytanii, Holandii i USA. Rekordowe zbiory jabłek odnotowano w latach 2021-2022 i wynosiły wtedy ponad 4 miliony ton. Jednakże już w 2023 plonowanie się zmniejszyło — wyniosło 3,8 mln ton, a w 2024 zebrano około 20 procent mniej.
Nie tylko polscy sadownicy mają kłopoty, zmniejszenie plonów odnotowano również w Niemczech, we Francji czy we Włoszech. Jeśli chodzi o zbiory z tamtego roku, które w tym momencie są na rynku, niedobór deszczu w okresie wegetacji doprowadził do drobnienia owoców oraz pogorszenia jakości odmian przeznaczonych na handel. W związku z tym w Polsce zwiększył się udział jabłek wykorzystywanych na potrzeby przemysłowe.
Analizy rynku krajowego wskazują na dużą dynamikę zmian cen, a przewidywania pokazują, że taki stan rzeczy utrzyma się co najmniej do połowy 2025 roku. Prognozy długoterminowe zapowiadają suszę, co pewnie też odbije się na Polskim rynku. Aktualnie to ile trzeba zapłacić za kilogram jabłek w skupie i w sklepie może przyprawić o zawrót głowy, a na ewentualne obniżki trzeba będzie jeszcze zaczekać. Sadownicy jednak nie zacierają rąk z myślą o teraźniejszych i przyszłych zyskach. Zamiast tego mają inne zmartwienia.
Rekordowe ceny polskich jabłek
W porównaniu do ubiegłego roku ceny jabłek w Polsce wzrosły o 20 procent. Skala tej podwyżki jest znacznie większa jeśli porówna się dane z ostatnich pięciu lat — w takim wypadku wzrost wynosi prawie 50 proc. Średnia cena za kilogram jabłek wysortowanych wynosi nieco ponad 3 zł. Jednak to, ile trzeba zapłacić za owoce, nie jest związane jedynie z podażą.
Mniejsza ilość jabłek w sprzedaży oznacza wyższe ceny, a polski rynek jest pod tym względem najmniej stabilny w porównaniu do innych krajów europejskich. We Włoszech czy Francji zbiory również były mniejsze, jednak nie na tyle, aby przełożyło się to na to, ile trzeba za nie płacić.
Jak wskazują sadownicy, obecne ceny jabłek są tak wysokie, ponieważ “gonią koszty”. Chodzi tutaj przede wszystkim o wzrost cen energii elektrycznej, pracy oraz przechowywania owoców.
Konsumenci mogą liczyć na zniżki w sklepach dopiero kiedy przyjdzie czas zbiorów, czyli w okresie letnio-jesiennym. Polski rynek będzie natomiast wymagał dalszych analiz oraz działań stabilizacyjnych, zwłaszcza jeśli producentom zależy na konkurencyjności. Poważnym rywalem mogą okazać się Chiny, które zwiększają eksport nie tylko świeżych owoców, ale również koncentratu soku jabłkowego.
