Dodatkowy dzień wolny dla tych Polaków. Główny Inspektor Pracy apeluje do pracodawców

Kalendarz wolnego, czyli 13 okazji do odpoczynku

W 2025 roku polski kalendarz przewiduje 13 dni ustawowo wolnych od pracy. To stała pula, która pozwala na zaplanowanie dłuższego odpoczynku. W tym roku dniami wolnymi są:

• 1 stycznia (Nowy Rok) – środa
• 6 stycznia (Trzech Króli) – poniedziałek
• 20 kwietnia (Wielkanoc) – niedziela
• 21 kwietnia (Poniedziałek Wielkanocny) – poniedziałek
• 1 maja (Święto Pracy) – czwartek
• 3 maja (Święto Konstytucji 3 Maja) – sobota
• 8 czerwca (Zesłanie Ducha Świętego, Zielone Świątki) – niedziela
• 19 czerwca (Boże Ciało) – czwartek
• 15 sierpnia (Wniebowzięcie NMP, Święto Wojska Polskiego) – piątek
• 1 listopada (Wszystkich Świętych) – sobota
• 11 listopada (Narodowe Święto Niepodległości) – wtorek
• 25 grudnia (Boże Narodzenie) – czwartek
• 26 grudnia (drugi dzień świąt) – piątek

Ten układ stwarza wiele okazji do tzw. długich weekendów, ale dwa ze świąt – 3 maja i 1 listopada – przypadają właśnie w soboty. To rodzi kluczowe pytanie o prawa pracownicze.

Praca w święta – dla tych pracowników to norma

Zanim jednak przejdziemy do kwestii dnia wolnego, należy pamiętać, że istnieje cała rzesza pracowników, dla których dni ustawowo wolne od pracy są normalnym dniem służby. Ich praca jest niezbędna dla funkcjonowania państwa i bezpieczeństwa obywateli.

Kodeks Pracy precyzyjnie określa, że praca w niedziele i święta jest dozwolona m.in. w sytuacjach konieczności prowadzenia akcji ratowniczej, przy pracy zmianowej, w transporcie i komunikacji, w rolnictwie, przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, a także w zakładach świadczących usługi dla ludności.

Dlatego 1 listopada, w dniu wzmożonego ruchu na drogach i cmentarzach, do pracy pójdą tysiące Polaków. Będą to przede wszystkim:

• Pracownicy służb mundurowych: policjanci kierujący ruchem, strażacy i funkcjonariusze straży miejskiej.
• Pracownicy ochrony zdrowia: lekarze, pielęgniarki i ratownicy medyczni pełniący dyżury w szpitalach i karetkach.
• Kierowcy i obsługa transportu publicznego: motorniczowie, maszyniści oraz kierowcy autobusów miejskich i dalekobieżnych.
• Pracownicy stacji paliw oraz obsługa punktów przy autostradach.
• Pracownicy gastronomii i hotelarstwa.
• Duchowni.

Pracujesz 1 listopada? GIP apeluje o dodatkowy dzień wolny

W kontekście nadchodzącego święta, Główny Inspektor Pracy, Marcin Stanecki, przypomina pracodawcom o ich obowiązkach, które wynikają z Kodeksu Pracy. Sytuacja w tym roku jest podwójnie ciekawa.

Po pierwsze, 1 listopada wypada w sobotę. Oznacza to, że każdemu pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę w pięciodniowym tygodniu pracy, dla którego sobota jest dniem wolnym, pracodawca musi "oddać" ten dzień. Święto przypadające w sobotę obniża bowiem wymiar czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym. W praktyce miliony Polaków zyskają dodatkowy, płatny dzień wolny do odebrania w terminie uzgodnionym z szefem.

Po drugie – i to jest sedno apelu GIP skierowanego do pracodawców – są osoby, które będą musiały fizycznie pracować 1 listopada. Co w takiej sytuacji? Przepisy są tu jednoznaczne. Jak przypomina Główny Inspektor Pracy, pracownikowi wykonującemu pracę w niedzielę lub święto (a 1 listopada jest świętem), pracodawca jest obowiązany zapewnić w zamian inny dzień wolny od pracy.

Taki dzień wolny powinien być udzielony w ciągu 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po pracującej niedzieli, a w przypadku pracy w święto – w ciągu okresu rozliczeniowego. Jeżeli jednak udzielenie dnia wolnego w tym terminie nie jest możliwe, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% za każdą godzinę pracy w święto, oprócz normalnej pensji. Pracodawca nie ma tu wyboru – priorytetem jest oddanie dnia wolnego, a dopiero w ostateczności wypłata dodatkowych pieniędzy.