Setki zapadlisk. Woda zalewa polskie lasy
Osuwająca się ziemia i woda zalewająca pobliskie lasy. To wszystko nasiliło się po zamknięciu Kopalni Pomorzany, która działała tam od ponad pół wieku.
Zamknięcie Kopalni Pomorzany
Kopalnia Pomorzany działała w Olkuszu (woj. małopolskie) od 1974 roku do 2020 roku. Ze względu na wyczerpytanie się surowca (cynku i ołowiu) podjęto decyzję o wygaszeniu kopalni. W styczniu 2022 roku, krótko po zatrzymaniu pomp odwadniających kopalnię, rzeka Sztoła, która była zasilana wodą z tamtejszych pomp, wyschła. W tym samym czasie w pobliskim lesie zaobserwowano zapadlisko o średnicy 60-90 m i głębokości ok. 12-15 m.
Dlaczego w pobliżu kopalni tworzą się zapadliska?
Działająca kopalnia wymaga regularnego odprowadzania wody z podziemnych wyrobisk. Po jej zamknięciu odprowadzanie wody zostaje zatrzymane, przez co woda zaczyna wypełniać wydrążone przez człowieka komory.
Woda w podziemnych tunelach wypłukuje zgromadzony tam piasek posadzkowy, co prowadzi do destabilizacji gruntu na obszarze otaczającym kopalnię. Właśnie dlatego ziemia staje się skłonna do zapadlisk. Przebywanie na takim terenie jest bardzo niebezpieczne, ponieważ nigdy niewiadomo gdzie ziemia może się osunąć. Dlatego w okolicznych lasach kopalni obowiązuje zakaz wstępu.
Nadleśnictwo w Olkuszu podaje, że najpoważniejsza sytuacja ma miejsce w Leśnictwie Pomorzany. Na obszarze leśnym liczącym 2,4 tysiąca hektarów od stycznia 2022 roku odnotowano już 130 nowych zapadlisk. Przyrodnicy przewidują, że załamywanie się gruntu na tym terenie z czasem będzie traciło na intensywności.
W zarządzeniu Nadleśniczego Nadleśnictwa Olkusz w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu wstępu do lasu w związku ze zniszczeniem drzewostanu i degradacją runa leśnego spowodowaną wystąpieniem zapadliska, czytamy:
W okresie obowiązywania zakazu wstępu do lasu, z uwagi na grożące niebezpieczeństwo zagrożenia życia i zdrowia zabrania się wstępu i przebywania osobom postronnym na terenach leśnych objętych zakazem, pod groźbą kary.
Większość powstałych zapadlisk jest niewielka i płytka, a ich przeciętna średnica nie przekracza kilku metrów. Jednak należy pamiętać, że na terenach zagrożonych zapadliskami obowiązuje zakaz wstępu pod karą grzywny.
Zalewanie lasów
Zaprzestanie odwadniania kopalni zaburzyło równowagę hydrologiczną. Woda wypełnia wiele zapadlisk i tworzy leśne jeziora. Jak podaje portal tech.wp.pl, przyrodnicy oceniają, że woda może pochłonąć łącznie nawet 400 hektarów lasów. Lasy przekształcą się w głównej mierze w mokradła.
Ornitolodzy zauważyli, że powstające zbiorniki wodne cieszą się zainteresowaniem ptactwa wodnego. Fakt, że przyroda dostosowuje się do nowych warunków, może napawać optymizmem. Jednak należy pamiętać, że wywołujące ten proces wody gruntowe mogą być skażone metalami ciężkimi, takimi jak cynk i ołów, a to może prowadzić do katastrofy ekologicznej w tym miejscu.
Źródło: olkusz.katowice.lasy.gov.pl
