Czosnek działa nie tylko na czarownice i katar. Niektórymi właściwościami nieźle się zdziwisz

Jakie odmiany czosnku uprawia się najczęściej?

Czosnek należy do rodziny Alliaceae i jest rośliną dwuletnią. Jest to roślina, która dobrze rośnie w klimacie umiarkowanym i na glebach żyznych. W Polsce uprawa czosnku odbywa się zazwyczaj na polach lub w ogrodach – sadzi się wiosną lub jesienią w rzędy, zachowując odstęp między roślinami. Czosnek jest rośliną stosunkowo łatwą w uprawie i niekapryśną, lecz wymagającą odpowiedniego nawożenia i ochrony przed chorobami.

Najczęściej uprawiane w Polsce i na świecie odmiany czosnku to:

• czosnek biały – odmiana o jasnobiałych, niekiedy lekko purpurowych ząbkach, silnym aromacie i ostrym smaku,
• czosnek czerwony – odmiana o intensywniejszym aromacie i smaku niż czosnek biały, o charakterystycznych czerwonych ząbkach,
• czosnek wielki – odmiana o dużych ząbkach, cechująca się łagodniejszym smakiem niż odmiany wymienione wcześniej.

Polska uprawa: 1309 ton czosnku wartego 15,9 mln euro

Nie każdy zdaje sobie sprawę, że Polska jest jednym z największych producentów czosnku w Europie. W kraju uprawia się głównie odmiany białe i czerwone, a także ich mieszańce. Choć uprawa jest rozpowszechniona dość równomiernie w całym kraju, to najwięcej upraw czosnku zauważa się na wschodzie i południu Polski (województwa lubelskie i podkarpackie). Ważnym regionem uprawy czosnku jest również Dolny Śląsk, w szczególności okolice Kłodzka oraz ziemia łódzka.

Eksport tej rośliny ma dla kraju duże znaczenie gospodarcze. w 2021 roku Polska wyeksportowała 1309 ton o wartości 15,9 mln zł. Gdzie najcześciej trafia polski czosnek? Cieszyć się nim mogą zazwyczaj konsumenci w Holandii, Czechach i Wielkiej Brytanii. 
Co ciekawe, Polska importuje także pewne ilości czosnku z innych krajów, aby zaspokoić krajowe zapotrzebowanie. W pierwszych trzech kwartałach 2021 Polska importowała 12 tys. ton o wartości 101,3 mln zł (głównie z Chin, Hiszpanii i Egiptu).

Czosnek jako polski superfood

Czosnek zawiera wiele składników odżywczych i związków o potwierdzonych właściwościach zdrowotnych. Przede wszystkim czosnek jest bogaty w witaminy z grupy B, witaminę C, selen, fosfor, miedź oraz mangan. Jednym z najważniejszych składników czosnku jest alicyna, związek o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym.

Badania wykazały, że regularne spożywanie czosnku może wpłynąć na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi, zmniejszenie ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego oraz poprawę układu odpornościowego. Czosnek ma również działanie przeciwnowotworowe, przeciwcukrzycowe i przeciwwirusowe.

Czosnek jako afrodyzjak i broń na wampiry

Czosnek od wieków był wykorzystywany w ludowej medycynie do leczenia różnych schorzeń. W starożytności czosnek był stosowany jako środek przeciwko infekcjom i pasożytom, a także jako afrodyzjak. W średniowieczu czosnek był uważany za skuteczne remedium przeciwko chorobom płuc, a nawet przeciwko czarownicom i rzucanym przez nie urokom. W kulturze ludowej czosnek kojarzony jest z ochroną przed złymi duchami i chorobami. W wielu krajach, w tym w Polsce, wierzono, że czosnek chroni przed wampirami i demonami. 

Jak widać, czosnek to nie tylko aromatyczny składnik w kuchni, ale także roślina o wielu właściwościach zdrowotnych i ciekawej historii. Zabawne święta takie jak Światowy Dzień Czosnku mogą pomóc w ponownym odkrywaniu potencjału skarbów żywności i zachęcać do włączania ich do naszej codziennej diety.