Burak to roślina uprawna należąca do rodziny szarłatowatych, występująca w kilku odmianach – najpopularniejsze to burak ćwikłowy (spożywczy), burak pastewny (pasza dla zwierząt) oraz burak cukrowy (źródło cukru). Choć na pierwszy rzut oka wszystkie wyglądają podobnie, różnią się przeznaczeniem, zawartością składników odżywczych i technologią uprawy. Najczęściej kojarzony z koloru – intensywnej czerwieni – burak ćwikłowy jest podstawą wielu tradycyjnych dań w kuchni polskiej.
Wbrew pozorom, burak to nie tylko składnik barszczu – ma on bowiem bardzo duże znaczenie gospodarcze i rolnicze, w niektórych regionach stanowiąc istotną część uprawy polowej. Jego popularność wynika nie tylko z walorów smakowych i właściwości zdrowotnych, ale też z relatywnie niskich kosztów produkcji i możliwości przechowywania przez długi czas bez utraty wartości.
Buraki są bogatym źródłem witamin (szczególnie C, B6 i kwasu foliowego), minerałów (żelazo, potas, magnez) oraz antyoksydantów. Zawierają także azotany, które w organizmie przekształcają się w tlenek azotu – związek chemiczny wpływający korzystnie na krążenie i ciśnienie krwi. Dzięki temu buraki często polecane są osobom zmagającym się z nadciśnieniem, anemią czy osłabieniem organizmu.
Buraki wspomagają także pracę wątroby i nerek, działają przeciwzapalnie, a regularne ich spożycie może poprawiać wytrzymałość organizmu – co chętnie wykorzystują sportowcy. Nie brakuje również opinii, że buraki mają działanie lekko detoksykujące i wspierające odporność. Podsumowując, burak formie soku, zupy czy choćby prostego, pieczonego warzywa – w każdej wersji stanowi prosty i skuteczny sposób na wzmocnienie diety.
Burak cukrowy, będąc jedną z najistotniejszych odmian buraka w sensie „gastrostrategicznym”, to jedna z najważniejszych roślin przemysłowych w Europie. W Polsce uprawia się go głównie w centralnej i północno-zachodniej części kraju – województwa takie jak kujawsko-pomorskie, wielkopolskie czy lubelskie należą do liderów produkcji.
Rocznie uprawia się około 200–250 tysięcy hektarów buraka cukrowego, a średni plon waha się od 50 do nawet 70 ton z hektara – przy czym jakość surowca mierzy się zawartością sacharozy.
W skali globalnej największymi producentami buraka cukrowego są Rosja, Francja, Niemcy i USA. Mimo ekspansji trzciny cukrowej w cieplejszych krajach, burak wciąż pozostaje kluczowym źródłem cukru w klimacie umiarkowanym, co niestety może zmienić umowa z Mercosur. W Polsce produkcja cukru z buraka stanowi ponad 90% całkowitej produkcji krajowej cukru – i choć rynek bywa niestabilny, burak cukrowy wciąż trzyma się mocno w strukturze upraw.
Pokaż więcej
Na polach buraka cukrowego rozgrywa się cichy, ale wyjątkowo dotkliwy dramat. W ostatnich tygodniach rolnicy zmagają się z podwójnym ciosem w postaci plagi szarka komośnika i serii wiosennych przymrozków, który poważnie zagroził ich plonom i dochodom. Wysokie koszty produkcji, zmienność pogody, ograniczenia w stosowaniu środków ochrony roślin oraz coraz silniejszy nacisk na ekologię sprawiają, że wielu rolników zaczyna zadawać sobie pytanie: czy dalsze inwestowanie w tę uprawę ma jeszcze sens?
Ten groźny dla upraw szkodnik plądruje polskie plantacje. Szacowane straty są ogromne, na ten moment trzeba było przesiać aż 3 hektary, aby uchronić rośliny przed zniszczeniem. Plantatorzy zaalarmowali resort, minister Czesław Siekierski zapowiedział konkretne działania. Rolnicy otrzymają wsparcie.
Sytuacja na rynku cukru w Europie staje się coraz bardziej napięta. Plantatorzy buraka cukrowego ostrzegają przed konsekwencjami nowych umów handlowych Unii Europejskiej z krajami trzecimi. Ich zdaniem może to doprowadzić do katastrofy dla unijnego sektora cukrowego. Czy rzeczywiście mamy się czego obawiać?
Zbiór buraków cukrowych okazał się być rekordowy, niewiele wspólnego z tym miała jednak ich jakość. Cała branża musi przemyśleć strategię, koszty rosną na wielu polach. Jeden z największych producentów ma plan, inwestycja warta jest miliony.
Prace polowe powoli dobiegają końca, także u Andrzeja z Plutycz. Rolnik chcąc nieco podgonić robotę i ułatwić sobie życie, zatrudnił do pomocy kolegę poznanego w Internecie. Mężczyzna zaangażował się do przenoszenia buraków z rozrzutnika do piwnicy, przy okazji opowiadał o swoim życiu za granicą. W czasie rozmowy, Maciek zapytał Andrzeja czy ten rozważał możliwość zagrania w filmie. Rolnik zaskoczył odpowiedzią.
Założenia europejskiego Zielonego Ładu są sporym zmartwieniem dla producentów buraków cukrowych w Polsce. Neutralność klimatyczna zakładająca, że do 2050 roku rolnicy będą musieli ograniczyć wszystkie środki ochrony roślin o połowę a nawozy o 20% staje się realnym zagrożeniem również dla upraw rodzimego buraka cukrowego.
W gospodarstwie rolnym Justyny i Przemysława Galasów padł historyczny rekord Polski w zbiorze buraków cukrowych. W asyście sędziego z Biura Rekordów, para rolników ustanowiła nowy standard, osiągając imponujący plon 137,25 ton na hektar, przeliczony na polaryzację 16 procent. Ten rekordowy wynik przewyższa dotychczasowy rekord krajowy o imponujące 25 ton na hektar.
W środę w Ulhówku (woj. lubelskie) prezes KGS Marek Zagórski zakontraktował ok. 120 tys. hektarów buraka cukrowego, co jego zdaniem, powinno przełożyć się w efekcie końcowym na około milion ton wyprodukowanego cukru.
Ceny cukru rosną w zastraszającym tempie, sprawiając, że staje się on jednym z najbardziej kosztownych produktów na rynku. Spadek podaży na świecie, w tym również w Polsce, przy nadal wysokim popycie, generuje niemałe obawy wśród producentów i konsumentów. Jak informuje “Rzeczpospolita”, zapasy cukru na świecie są na poziomie najniższym od 11 lat.
Ekonomiczny próg szkodliwości może pomóc gospodarzom w ocenie opłacalności przeprowadzenia chemicznego zabiegu zwalczającego chwasty znajdujące się na danej powierzchni upraw. W jaki sposób oszacować go dla poszczególnych upraw roślin hodowlanych?
Kampania cukrownicza ruszyła pełną parą i choć bieżący sezon zdecydowanie nie należał do łatwych, producenci buraków cukrowych mogą mieć nadzieję na dobrej jakości warzywa. Jak twierdzi prezes Zarządu Krajowej Spółki Cukrowej S.A Krzysztof Kowa, wedle aktualnych prognoz można spodziewać się wzrostu produkcji cukru o 100 tysięcy ton w porównaniu do ubiegłego roku. W ubiegłym sezonie Krajowa Spółka Cukrowa wyprodukowała 820 tysięcy ton cukru. Słodkie żniwa mają szansę na sukcesRok 2020 był trudny zarówno dla rolników, jak i producentów cukru. Wszystkiemu winne były buraki, które miały bardzo niską zawartość cukru - wynosiła ona średnio 15%. Jak stwierdził Krzysztof Kowa, prezes Zarządu Krajowej Spółki Cukrowej, w innych warunkach buraki te nie byłyby przyjęte do cukrowni, gdyż tego typu parametry wskazują na to, że były to buraki pastewne. Ubiegły sezon nie pozwalał jednak w najmniejszym stopniu na wybredność wobec warzyw, zatem również te buraki, które miały bardzo niską polaryzację, były przeznaczane do dalszego przerobu na cukier. Nadzieje w 2021 roku są dużo większe. Dopiero co rozpoczęta kampania cukrownicza zasiała w producentach buraków i właścicielach cukrowni spory entuzjazm - wedle prognoz należy spodziewać się wzrostu produkcji cukru o 100 tysięcy ton, niż miało to miejsce w ubiegłym sezonie.
Funkcjonariusze policji i Krajowej Administracji Skarbowej raz po raz informują o nielegalnych ładunkach przewożonych przez granicę pod przykrywką transportu warzyw, owoców lub innych produktów rolniczych. Na oficjalnej stronie policji pojawiła się wiadomość o zatrzymaniu polskiego kierowcy przez czeskie władze, który wiózł buraki ze Słowacji do Niemiec. Jak się okazało, mężczyzna wiózł niewiele buraków - transportował w rzeczywistości 6 milionów sztuk papierosów bez akcyzy. Papierosy ukryte pod burakamiW poniedziałek 21 czerwca 2021 roku na oficjalnej stronie internetowej polskiej policji pojawiła się informacja o zatrzymaniu nielegalnego przewozu 6 milionów papierosów bez akcyzy. Do zatrzymania Polaka wiozącego buraki i papierosy doszło na terenie Czech - warto jednak dodać, że bez pomocy polskich służb - CBŚP i KAS - akcja ta nie zostałaby zwieńczona sukcesem. Jak możemy przeczytać na stronie internetowej policji, CBŚP i KAS przekazały czeskim służbom informację o tym, że na terenie ich kraju najprawdopodobniej podróżuje osoba przewożąca nieopodatkowane papierosy. Polski kierowca jadący na polskich numerach rejestracyjnych został zatrzymany na autostradzie D2. Jak się okazało, informacje przekazywane przez polskie służby okazały się być prawdziwe.