Rewolucja w prawie zwiąże ręce komornikom. Dzięki temu Polacy uchronią taki dobytek

Komornicy będą mieli ograniczone możliwości? Warto o tym wiedzieć

Według komentatorów, taka modyfikacja to odpowiedź na obawy społeczne i ochronę dobra zwierząt. Dotychczas komornik - choć rzadko - mógł zająć zwierzęta, zwłaszcza jeśli skutkowało to efektywnym odzyskaniem długu. Teraz są one chronione prawnie przed takimi działaniami.

Obecnie zajęcie zwierząt przez komornika może nastąpić tylko w ostateczności i musi być poprzedzone wyczerpaniem wszystkich innych sposobów ściągnięcia długu. Zgodnie z art. 799 k.p.c., egzekucja musi odbywać się w sposób jak najmniej uciążliwy dla dłużnika. Jeżeli zwierzę zostanie przejęte, dłużnik może zawnioskować o zawieszenie tej części egzekucji, o ile inne składniki majątku wystarczą na spłatę zobowiązania.

Komornicy muszą także uwzględniać przepisy o ochronie zwierząt - to znaczy zapewnić im właściwe warunki, także gdy zajęcie następuje. W praktyce jednak przypadki zajęcia zwierząt są rzadsze i zawsze poprzedzone weryfikacją celu działania wierzyciela - czy nie chodzi o nękanie, a nie realną ściągalność.

Dlaczego zmiany mogą osłabić skuteczność egzekucji?

Wojciech Piłat, członek Krajowej Rady Komorniczej, ostrzega, że wyłączenie zwierząt z egzekucji to krok wstecz dla skuteczności postępowań egzekucyjnych. W codziennej praktyce komornicy mogą mieć trudności - zwierzęta hodowlane (jak konie warte kilkadziesiąt tysięcy złotych) stanowią istotny składnik majątku rolników. Bez możliwości ich przejęcia wierzyciel może zostać bez realnej możliwości odzyskania długu.

Piłat dodaje, że w przypadku egzekucji uniwersalnej - czyli np. gospodarstwa rolnego - wyłączenie zwierząt może spowodować paradoks. Gospodarstwo zostanie sprzedane, ale nie będzie wiadomo, co dzieje się ze zwierzętami, bo dłużnik nie będzie w stanie się nimi dalej opiekować. To grozi sytuacjami, w których ktoś musi zapewnić im schronienie lub fundusze na ich utrzymanie.

Co stanie się ze zwierzętami po zmianach?

Jeśli ustawa wejdzie w życie, komornik nigdy nie zajmie zwierząt. Gospodarstwo rolne zostanie sprzedane bez konieczności przekazywania zwierząt - a to rodzi pytanie o ich przyszłość. Zwierzę nie stanowi już przedmiotu obrotu w egzekucji - ale przecież nadal potrzebuje opieki. Gdzie trafią konie, krowy, psy? Kto zapewni im długoterminowe schronienie?

Dłużnik może stracić prawo do przychodu - i możliwości utrzymania zwierząt. A wierzyciel - środka egzekucyjnego. W ocenie Piłata, to właśnie taka luka w nowelizacji powinna zostać wyeliminowana - np. poprzez wprowadzenie instytucji gwarantującej opiekę nad zwierzętami po zajęciu gospodarstwa. Bez tego całość zmian staje się jedynie formalnym rozwiązaniem, które zamiast chronić dobro zwierząt - może je narażać na los nieuregulowany przez prawo.

Zmiany w podejściu do egzekucji zwierząt budzą wiele pytań - o skuteczność egzekucji, prawo wierzyciela, ale przede wszystkim o dobrostan zwierząt. Jak zaznaczają eksperci, projekt ustawy wymaga dopracowania - by chronić ludzi i zwierzęta, bez osłabiania prawa.