Najważniejsze zasady minimalizacji zanieczyszczeń miejscowych podczas wykonania oprysków
Projekt stworzony przez Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin pod nazwą „Szkolenie operatorów opryskiwaczy w celu zapobiegania skażeniom miejscowym” pomaga informować gospodarzy o dobrych praktykach stosowania środków ochrony roślin, tak aby nie narażać zdrowia i życia człowieka, a także dbać o dobro środowiska naturalnego.
Minimalizuj zanieczyszczenia miejscowe
Zanieczyszczenia miejscowe to zanieczyszczenia, które powstają na skutek niezamierzonej emisji danego środka ochrony roślin do środowiska w trakcie jego stosowania.
Jak podaje PSOR „Proces opryskiwania jest silnie uzależniony od czynników technicznych. Dlatego operator opryskiwacza powinien posiadać odpowiednie kwalifikacje do obsługi ciągnika i sprzętu ochrony roślin oraz zachować czujność podczas ich pracy. Wysłużony, intensywnie użytkowany opryskiwacz, bez systematycznej obsługi, rodzi znaczne ryzyko awarii na polu. Z punktu widzenia zanieczyszczeń miejscowych głównym problemem jest bezpośrednie zanieczyszczenie gleby i wody oraz znoszenie i ociekanie cieczy użytkowej”.
Niezwykle istotną kwestią podczas przeprowadzania zabiegu opryskiwania, jest stosowanie środków ochrony roślin z możliwie największą precyzją, jaką można uzyskać przy użyciu stosowanego sprzętu, minimalizując negatywne skutki uboczne, takie jak znoszenie i ociekanie cieczy z roślin. Nanoszenie środków powinno być ukierunkowane na cel, czyli obiekt ochrony (rośliny uprawne w przypadku stosowania fungicydów i zoocydów) lub obiekt zwalczania (chwasty w przypadku stosowania herbicydów).
Porady PSOR na ograniczanie zanieczyszczeń podczas wykonywania oprysków
Podczas wykonywania oprysku warto stosować się do kilku reguł, które pomogą ograniczać przedostawanie się szkodliwych związków do środowiska w obrębie wód lub sąsiednich pól. W celu uniknięcia bezpośredniego skażenia gleby oraz wody PSOR radzi, aby nie włączać rozpylaczy, gdy opryskiwacz jest w bezruchu. Dodatkowo warto pamiętać o włączaniu opryskiwania na uwrociach, a także omijaniu wszelkich cieków wodnych, kanałów oraz studzienek podczas wykonywania oprysku.
Jak podaje PSOR, podczas kupowania nowego opryskiwacza, należy zwrócić uwagę na pozostałość techniczną cieczy w jego instalacji cieczowej. Minimalna objętość pozostałości powinna być jednym z podstawowych kryteriów wyboru nowego sprzętu.
Po wykonaniu zabiegu opryskiwania eksperci radzą, aby dokonać trzykrotnego wewnętrznego płukania instalacji wykorzystywanej do oprysku. W tym celu należy rozcieńczyć pozostałą po zabiegu ciecz wodą i wypryskać na pole w miejscu, gdzie proces opryskiwania został rozpoczęty. Pozostały roztwór należy rozcieńczyć dwukrotnie i ponownie wypryskać popłuczyny na pole. Opryskiwacz, który zawiera minimalną objętość popłuczyn, nieusuwalnych z instalacji podczas opryskiwania, może bezpiecznie wrócić do gospodarstwa.
Jeśli chodzi o mycie zewnętrzne opryskiwacza, do jego przeprowadzenia powinno się używać odpowiednio przystosowanej lancy. Cały zabieg należy wykonać na polu, zmieniając miejsce mycia opryskiwacza, aby zapobiec gromadzeniu się skażonych popłuczyn w jednym punkcie. „Jeśli myjesz opryskiwacz w gospodarstwie, to zorganizuj miejsce mycia tak, aby umożliwić zebranie popłuczyn do wykorzystania w kolejnym zabiegu, bezpieczną neutralizację w zbiorniku na gnojowicę lub utylizację przez specjalistyczne służby” radzi PSOR. Po umyciu należy przechowywać opryskiwacz pod dachem, chroniąc go przed deszczem.
Wypadki i awarie podczas wykonywania oprysku
Racjonalne i odpowiedzialne stosowanie środków ochrony roślin wpisuje się w założenia zrównoważonego rolnictwa, które zakłada poszanowanie dobra człowieka oraz środowiska. Wprowadzanie dobrych nawyków podczas wykonywania oprysków jest kluczowe w przypadku zapewnienia lepszej i skuteczniejszej ochrony wody.
W celu zminimalizowania przedostawania się do środowiska szkodliwych związków pochodzących ze środków ochrony roślin należy opróżniać i trzykrotnie przepłukiwać opakowania zakupionych preparatów. Wszelkie opróżnione i przepłukane preparaty powinny zostać zwrócone dystrybutorowi. Pod żadnym pozorem nie należy spalać ani zakopywać zużytych opakowań produktów.
W przypadku zauważenia wycieku cieczy podczas zabiegu PSOR radzi, aby przerwać opryskiwanie i usunąć usterkę powodującą wyciek. Wszelkie naprawy operator powinien wykonywać w odzieży ochronnej, stosując się do instrukcji obsługi opryskiwacza. Naprawiany opryskiwacz należy ustawić w bezpiecznej odległości od wód powierzchniowych i ujęć wody — minimum 20 m. Po naprawie zanieczyszczoną warstwę glebę należy zebrać i złożyć w kompostowniku lub rozrzucić na możliwie dużej powierzchni pola. W przypadku poważniejszych awarii i masowego wycieku może być konieczna interwencja służb odpowiedzialnych za neutralizację zanieczyszczeń chemicznych. Należy wtedy skontaktować się z najbliższym posterunkiem straży pożarnej lub skonsultować z miejscowym Oddziałem Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Źródło: akademiapsor.pl