Sejm poparł nowelizację ustawy. Rolnicy mają nowy obowiązek

Obowiązkowy rejestr w wersji elektronicznej

Zgodnie z uchwaloną ustawą, rolnicy będą zobowiązani do prowadzenia Elektronicznej Dokumentacji Stosowanych Środków Ochrony Roślin. Dokumentacja ta ma mieć format elektroniczny umożliwiający odczyt maszynowy i obejmować szczegółowe dane: nazwę środka ochrony roślin wraz z numerem zezwolenia na jego dopuszczenie do obrotu, miejsce jego użycia, rodzaj uprawy oraz fazę fenologiczną rośliny w momencie zastosowania środka. Informacje mają być zapisywane z wykorzystaniem kodów EPPO i BBCH.

Dane będą gromadzone w nowym systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Dostęp do systemu uzyskają m.in. Ministerstwo Rolnictwa, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Główny Urząd Statystyczny oraz instytuty badawcze. Rejestr prowadzony przez rolnika stanie się jedyną dopuszczalną formą dokumentacji zabiegów ochrony roślin.

Aplikacja dla 1,3 mln użytkowników

Planowany system ma przyjąć formę ogólnodostępnej aplikacji internetowej, z której skorzystać będzie mogło około 1,3 miliona użytkowników. Logowanie do niej odbędzie się za pośrednictwem modułu autoryzacji. Wprowadzone dane będą mogły zostać wykorzystane nie tylko do analiz i badań, ale również w postępowaniach administracyjnych oraz karnych.

Nowelizacja przewiduje, że dokumentacja będzie musiała być prowadzona w czasie rzeczywistym i zgodnie z wytycznymi, a jej brak lub nieprawidłowe przechowywanie będzie skutkować sankcjami. Ustawa zakłada nałożenie grzywny na osoby, które nie wywiążą się z obowiązku lub nie będą prowadziły dokumentacji w wymaganym formacie.

Wejście ustawy w życie przesunięte o dwa lata

Pierwotnie obowiązek miał wejść w życie z dniem 1 stycznia 2026 roku, jednak Sejm przyjął poprawkę, która odracza ten termin o dwa lata. Nowe zasady zaczną obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2028 roku. Taka decyzja ma dać rolnikom czas na przygotowanie się do zmian, a administracji państwowej - na opracowanie i uruchomienie odpowiedniej infrastruktury cyfrowej.

Choć pojawiły się głosy domagające się ograniczenia obowiązku tylko do większych gospodarstw (np. powyżej 20 ha), projekt nie przewiduje takiego podziału. Obowiązek będzie powszechny. Wprowadzenie systemu elektronicznego ma z jednej strony zwiększyć przejrzystość działań rolniczych, a z drugiej - pomóc w spełnianiu norm środowiskowych i bezpieczeństwa żywności w całej Unii Europejskiej.

Zmiany pozwolą na zwiększenie kontroli i transparentności

Nowelizacja ustawy ma wzmocnić nadzór nad stosowaniem środków ochrony roślin w Polsce. Elektroniczne dokumentowanie zabiegów ma umożliwić skuteczniejszą kontrolę nad ilością i sposobem ich wykorzystywania. Dzięki temu możliwe będzie także lepsze planowanie polityki rolnej i środowiskowej.

Ustawa wzbudza mieszane opinie. Zwolennicy mówią o potrzebie dostosowania się do unijnych regulacji i zwiększeniu transparentności w rolnictwie. Krytycy wskazują na potencjalne trudności dla małych gospodarstw i obawy o nadmierne obciążenia biurokratyczne. Bez względu na stanowisko, nowy obowiązek stanie się faktem od 2028 roku - i każdy rolnik będzie musiał się do niego przygotować.