Ważne zmiany ws. zwolnień lekarskich. Szykuje się nowelizacja przepisów
Aby usprawiedliwić swoją nieobecność w pracy spowodowaną chorobą, pracownik musi przedstawić zwolnienie lekarskie. W 2025 roku zmienią się zasady obowiązujące po wystawieniu dokumentu oraz dotyczące przyznawania świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego. Celem nowelizacji jest przystosowanie przepisów prawa do rzeczywistości.
Zwolnienia lekarskie w świetle prawa
Zwolnienie lekarskie to dokument, który potwierdza niezdolność pracownika do wykonywania obowiązków zawodowych w wyniku choroby lub konieczności opieki nad chorym członkiem rodziny. Obecnie osoba, która mimo zwolnienia wykonuje pracę zarobkową lub podejmuje inne aktywności, sprzeczne z celem wystawienia dokumentu musi liczyć się z poważnymi konsekwencjami. Jeśli pracownik, przebywając na zwolnieniu lekarskim, złamał zasady i został na tym przyłapany przez ZUS, może stracić prawo do zasiłku chorobowego.
Rząd od jakiegoś czasu zapowiadał nowelizację przepisów w tej sprawie. W pierwszych miesiącach 2025 roku mają wejść w życie nowe zasady, o co wnioskuje Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Na czym będzie polegać ta zmiana?
Rolnicy zacierają ręce. Jest wniosek o dofinansowanie w wysokości 500 zł Obowiązkowe OC maszyn rolniczych. Jeśli nie zapłacisz, dostaniesz wysoką karęDlaczego zmiany są potrzebne?
W 2025 roku planowana jest nowelizacja ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zmiany mają załagodzić niektóre stare regulacje oraz precyzyjniej określić czynności, które musi wykonać pracownik, aby otrzymać zwolnienie lekarskie. Autorzy projektu tak uzasadniają konieczność wprowadzenia nowych przepisów.
Istniejący stan prawny postrzegany jest zarówno przez osoby ubiegające się o świadczenia o charakterze ubezpieczeniowym lub pozaubezpieczeniowym jako nieprzejrzysty i niedostosowany do obecnych potrzeb społecznych, co prowadzi do uznania go za nieefektywny. Oceny te formułowane są na tle wysuwanych wątpliwości w zakresie prawidłowości i jednolitości orzekania, dokumentowania ustaleń orzeczniczych oraz działania lekarzy orzeczników. Wpływ na te oceny ma także długotrwały okres oczekiwania na orzeczenie stanowiące podstawę do otrzymywania świadczeń zapewniających środki finansowe na egzystencję w związku ze zrealizowaniem się ryzyka socjalnego, jakim jest utrata częściowej lub całkowitej zdolności do pracy czy konieczność rehabilitacji zawodowej celem przywrócenia zdolności do pracy — czytamy w uzasadnieniu udostępnionym na stronie Rządowego Centrum Legislacji.
Nowe regulacje mają na celu dostosowanie prawa do faktycznego stanu rzeczy i potrzeb pracowników. Jedna z kluczowych zmian będzie dotyczyć tzw. czynności incydentalnych. Wykonanie ich już nie będzie już traktowane jako złamanie zasad zwolnienia lekarskiego. Aby tak się stało, trzeba będzie spełnić następujące warunki:
- czynność nie może być sprzeczna z celem zwolnienia
- czynność nie może utrudniać procesu leczenia ani rekonwalescencji
- czynność ma być sporadyczna i podyktowana istotnymi okolicznościami
Wobec tego przebywając na zwolnieniu lekarskim, będzie można podpisywać faktury lub inne ważne dokumenty, czy znaleźć się w miejscu pracy w celu odblokowania komputera, przekazania kluczy itd.
Twórcy projektu uzasadniają taką zmianę podejścia do przepisów na podstawie orzecznictwa sądowego, według którego pracownik na zwolnieniu mający możliwość poruszania się może podejmować podstawowe czynności życiowe, takie jak wizyta u lekarza czy zakupy. Chodzi przede wszystkim o takie działania, które są niezbędne nawet w czasie trwania choroby. W związku z tym incydentalne działania zawodowe, wynikające ze szczególnych okoliczności nie powinny odbierać prawa do zasiłku.
Planowana nowelizacja ustawy
Autorzy projektu w uzasadnieniu podkreślają, że określenie wszystkich sytuacji, które mogą wystąpić w praktyce, jest trudne. W związku czym stworzyli ogólną definicję czynności incydentalnych, niepowodujących utraty prawa do zasiłku.
Nowelizacja “ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw” ma również regulować kwestie związane z zasadami finansowania wynagrodzenia chorobowego. W świetle propozycji nowych przepisów opłacanie chorego pracownika ma być po stronie Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych już od pierwszego dnia jego zwolnienia.
Jeszcze dokładnie nie wiadomo kiedy nowe przepisy wejdą w życie, choć ustawodawca jakiś czas temu obiecywał, że sprawa ma się rozstrzygnąć jeszcze na początku 2025 roku. Obecnie projekt jest na etapie prac parlamentarnych. Właśnie trwa proces opiniowania zaproponowanych zmian, co można śledzić na stronie Rządowego Centrum Legislacji.
