Współpraca rolnika i pszczelarza – to się opłaca

Zapylacze gwarantują wyższe plony

Wśród owadów zapylających polskie uprawy roślin hodowlanych znajdują się nie tylko wszystkim znane pszczoły, w tym trzmiele, pszczoły miodne i samotnice, ale również osy, bzygi, motyle, ćmy, różne gatunki muchówek oraz chrząszcze. Jak podaje PSOR, na całym świecie aż 78 proc. wszystkich gatunków roślin jest owadopylna, a plon wielu z nich jest niemal całkowicie zależny od zapylenia przez pszczoły. W Polsce najważniejszym zapylaczem roślin jest pszczoła miodna, która zapyla 15 gatunków drzew owocowych i krzewów, około 60 gatunków warzyw oraz 50 gatunków polowych roślin uprawnych.

Proces zapylania przez pszczoły jest niezbędny do uzyskania wyższych plonów przede wszystkim roślin sadowniczych takich jak np. jabłonie lub grusze. Zapylenie prowadzi również do poprawy jakości oraz prawidłowego rozwoju owoców, a także zwiększa ich liczbę nasion. Dodatkowo drzewa owocowe zapylane przez pszczoły odznaczają się owocami o znacznie ładniejszym wyglądzie – posiadają one żywsze barwy oraz lepszy smak.

Jak podaje PSOR pszczoła miodna pracująca na danej uprawie to gwarancja wyższego plonu np. rzepaku (do 30 proc.), jabłoni (do 90 proc.), agrestu (do 70 proc.) lub truskawki (do 20 proc.). Obecność owadopylnych upraw w pobliżu pasieki to także korzyści dla pszczelarza. Gwarantują one dogodne warunki do zbierania przez pszczoły wysokowartościowego nektaru i pyłku, a to pozwala na wzrost produkcji miodu.

Zasady współpracy pszczelarza i rolnika

Wśród zasad opracowanych przez ekspertów PSOR wyróżniono niezwykle ważne praktyki, które powinien stosować zarówno rolnik, jak i pszczelarz podczas wzajemnej pomocy i współpracy. Pszczelarze mogą rozpocząć współpracę z rolnikami od sprawdzenia dostępności miejsca dla pasieki w odpowiedniej bliskości do swojego miejsca uprawy. Z racji tego, że to pszczelarz odpowiada za szkody wyrządzone przez pszczoły, należy pamiętać, aby ule z pszczołami były ustawione co najmniej 10 m od drogi publicznej, budynków mieszkalnych, gospodarczych i inwentarskich, podwórza lub ogrodu, a także 50 m od autostrad oraz dróg szybkiego ruchu.

Dodatkowo wszelkie ule z pszczołami powinny zachować ustawianie w odległości 3-10 m od wskazanego pola uprawnego oraz zostać oddzielone przeszkodą o wysokości co najmniej 3 m. Nawiązanie kontaktu z właściwym ze względu na położenie plantacji powiatowym lekarzem weterynarii oraz ustalenie miejsca do przezimowania pszczół wspólnie z rolnikiem lub sadownikiem to również kluczowe elementy, o których należy pamiętać.

W przypadku porad dla rolników PSOR wyznaczył kilka ważnych zagadnień mających na celu dobro zapylaczy. Po ustaleniu miejsca pasieki z pszczelarzem warto przygotować odpowiednie drogi, zapewniając bezpieczne przewiezienie uli. Na drodze porozumienia z pszczelarzem, jeśli jest taka potrzeba, gospodarze mogą ułatwić pracę pszczołom i dbać o uzupełnianie wody dla nich. Ponadto wszelkie środki ochrony roślin wprowadzane na obszar pól uprawnych gospodarstwa należy stosować zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin oraz z poszanowaniem scenariusza użycia znajdującego się na etykiecie. Jednym z najważniejszych praktyk, jakie można wdrożyć w gospodarstwie rolnym w celu pomocy pszczelarzom, jest prowadzenie rejestru poszczególnych zabiegów ochronnych roślin oraz regularne informowanie właścicieli pszczół o terminach ich wykonywania.

Integrowana ochrona roślin zapewnia bezpieczeństwo zapylaczy

Eksperci PSOR podpowiadają, że „Integrowana ochrona roślin jest elementem zrównoważonego rolnictwa. Polega ona na stosowaniu wszystkich dostępnych metod ochron roślin, w tym na odpowiedzialnym i ekonomicznie uzasadnionym wykorzystywaniu środków ochrony roślin w dawkach i terminach optymalnych dla efektywnego zwalczania organizmów szkodliwych dla upraw”.

W celu uniknięcia zatrucia pszczół warto stosować tylko oryginalne środki ochrony roślin oraz bezwzględnie przestrzegać zapisanych na ich etykietach zasady stosowania. Ważną kwestią stanowi również odpowiednie dobieranie poszczególnych produktów oraz wykonywanie zabiegów właściwymi technikami, które nie narażą środowisko na długotrwałe szkody. Warto pamiętać, aby nie aplikować środków ochrony roślin na kwitnącą lub spadziującą roślinę, a także wstrzymać się od wykonywania zabiegu ochronnego podczas oblotu pszczół. Należy również pamiętać, aby nie opryskiwać roślin podczas silnego wiatru. Wszelkie zabiegi należy wykonywać po zakończeniu oblotu uprawy przez pszczoły.

Bardzo ważną kwestią poruszaną przez PSOR jest również aspekt możliwości przedostawania się szkodliwych związków do środowiska. W tym celu należy pamiętać, aby nie zanieczyszczać wód, takich jak: rowy melioracyjne, zbiorniki śródpolne itp., wprowadzanymi do gospodarstwa środkami ochrony roślin, ponieważ miejsca te mogą być źródłem wody dla zapylaczy. Dodatkowo każdy gospodarz współpracujący z pszczelarzem powinien zapobiegać znoszeniu cieczy użytkowej, szczególnie na sąsiednie, kwitnące uprawy, a także miejsca, gdzie zapylacze mogą mieć pożytek.