Coś dziwnego dzieje się w Czarnobylu. Tajemniczy czarny grzyb ma zaskakujące właściwości
Na miejscu tragicznej w skutkach katastrofy sprzed lat wykryto tajemniczego czarnego grzyba. Badania naukowców wykazały jego różnorodne właściwości, charakterystyczne dla grupy, do której należy gatunek. Kolejne eksperymenty zaskoczyły badaczy, wiadomo, co wykazały. Ten potencjał może zostać wykorzystany w kosmosie.
Grzyby z bogactwem właściwości
Grzyby od wieków fascynują ludzi swoim wyglądem, zapachem, a przede wszystkim działaniem. Choć często kojarzone są wyłącznie z jesiennym zbiorem w lesie i smacznym dodatkiem do potraw, ich potencjał wykracza daleko poza kulinarne zastosowania. Grzyby to osobne królestwo organizmów, które nie są ani roślinami, ani zwierzętami, a ich właściwości potrafią naprawdę zaskoczyć.
Kluczem do ich niezwykłości jest ich unikalna budowa i sposób życia. Grzyby nie przeprowadzają fotosyntezy jak rośliny, lecz pobierają substancje odżywcze z otoczenia, często rozkładając martwą materię organiczną. To właśnie ten sposób odżywiania sprawia, że wytwarzają całą gamę związków chemicznych, które pełnią rozmaite funkcje ochronne, komunikacyjne i przystosowawcze. Te związki mogą mieć działanie antybakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, a nawet psychotropowe.
Niektóre gatunki grzybów znalazły szerokie zastosowanie w farmakologii. Najsłynniejszym przykładem jest penicylina, pierwszy antybiotyk wyizolowany z grzyba Penicillium notatum. Dzięki niemu zrewolucjonizowano leczenie infekcji bakteryjnych. Trwają kolejne badania nad gatunkami, które mogą przyczynić się dla zdrowia ludzkości.
Grzyby są również bogate w składniki odżywcze. Zawierają białko, błonnik, witaminy z grupy B, a także minerały, takie jak potas, selen czy żelazo, z kolei niektóre gatunki zawierają związki psychoaktywne i bywają badane pod kątem leczenia psychiatrycznego.
Teraz dokonano odkrycia, które może okazać się przydatne na wielu polach. W Czarnobylu, miejscu katastrofy, pojawiło się coś zaskakującego.
Tajemnicze odkrycie w Czarnobylu
W wyniku katastrofy jądrowej w Czarnobylu w 1986 roku świat stanął w obliczu jednego z największych zagrożeń środowiskowych w historii. Choć od tego wydarzenia minęło już wiele lat, obszar wokół uszkodzonego reaktora nadal pozostaje silnie skażony, a dostęp do niego jest ograniczony. Mimo to, w strukturach zniszczonego reaktora nr 4 zaobserwowano zaskakujące zjawisko. Na jego ścianach pojawiły się czarne porosty, które początkowo uznano za osad lub zabrudzenia.
Po dokładniejszych badaniach okazało się, że są to żywe organizmy, a dokładniej grzyby należące do gatunku Cladosporium sphaerospermum. Co niezwykłe, nie tylko wytrzymują one ekstremalne poziomy promieniowania jonizującego, ale jak podaje “The Biologist” również wykorzystują je do wzrostu. Mechanizm ten określany jest mianem radiosyntezy, a więc procesu, który przypomina fotosyntezę, z tą różnicą, że zamiast energii świetlnej, organizm przekształca promieniowanie w energię chemiczną.
Grzyb C. sphaerospermum zaliczany jest do grupy tzw. grzybów radiotroficznych, które dzięki wysokiej zawartości melaniny potrafią pochłaniać promieniowanie i przekształcać je w energię użytkową. Właściwość ta sprawia, że są w stanie przetrwać, a nawet dobrze rozwijać się w warunkach, które byłyby śmiertelne dla większości organizmów.
Okazuje się, że odkryty w Czarnobylu grzyb może mieć szereg kluczowych zastosowań. Naukowcy pochylili się nad jego potencjałem i sprawdzili, jak zachowuje się w różnych, często wręcz niespotykanych warunkach.
Zobacz: Tych owoców lepiej nie jedz. Roi się w nich od jaj tasiemca
Czarny grzyb z Czarnobyla z zaskakującymi właściwościami
Zdolności tajemniczego grzyba z Czarnobyla zainteresowały naukowców zajmujących się eksploracją kosmosu. Próbki C. sphaerospermum zostały wysłane na Międzynarodową Stację Kosmiczną, gdzie przeprowadzono eksperymenty w warunkach mikrograwitacji i silnego promieniowania kosmicznego. Wyniki były zaskakujące. Grzyb nie tylko przeżył, ale także wykazał zdolność do ograniczania przenikania promieniowania nawet o 84 procent. Otwiera to perspektywę wykorzystania go jako biologicznej osłony przed promieniowaniem dla astronautów przebywających poza ziemską magnetosferą, np. podczas przyszłych misji na Marsa.
Na Ziemi naukowcy analizują możliwość użycia tych grzybów w oczyszczaniu terenów skażonych radioaktywnie, takich jak Strefa Wykluczenia wokół Czarnobyla czy Fukushima. Dzięki zdolności do wchłaniania promieniowania, organizmy te mogą w przyszłości odegrać istotną rolę w bioremediacji, czyli bezpiecznym, naturalnym oczyszczaniu środowiska przy pomocy organizmów żywych.
Cladosporium sphaerospermum to przykład ekstremofila — organizmu przystosowanego do życia w skrajnych warunkach. Jego odkrycie rzuca nowe światło na możliwości przetrwania życia w nieprzyjaznych środowiskach, zarówno na naszej planecie, jak i poza nią.
Oprócz tolerancji na promieniowanie jonizujące C. sphaerospermum charakteryzuje się odpornością na niskie temperatury, wysokie zasolenie oraz kwaśne środowisko. Te właściwości czynią go jednym z bardziej wytrzymałych grzybów znanych nauce. Naukowcy rozważają możliwość wykorzystania genów odpowiedzialnych za tę odporność w inżynierii materiałowej i rolnictwie, np. do opracowania powłok ochronnych czy upraw przystosowanych do trudnych warunków klimatycznych.
