Emerytura z KRUS rozczarowuje. Rolnicy ujawniają bolesną prawdę o swoich świadczeniach

Emerytury pod lupą – systemowe różnice, które trudno zignorować

Polski system emerytalny od lat dzieli społeczeństwo według źródeł składek: jedni są objęci przez ZUS, drudzy przez KRUS, a część seniorów znajduje się na styku obu tych instytucji. Choć formalnie każdy z systemów działa zgodnie z obowiązującymi przepisami, to rzeczywistość pokazuje, że nie wszyscy emeryci mogą liczyć na podobny standard życia.

KRUS, obsługujący emerytury rolnicze, funkcjonuje według odmiennych zasad niż Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który odpowiada za świadczenia dla pracowników etatowych i osób prowadzących działalność gospodarczą. Różnice widoczne są nie tylko w sposobie naliczania świadczeń, ale przede wszystkim – w ich wysokości.

Dla wielu osób spoza branży rolniczej może być zaskoczeniem, jak niski poziom wsparcia otrzymują rolnicy-emeryci. Niepokój budzi fakt, że nawet osoby z długoletnim stażem ubezpieczeniowym w KRUS nie otrzymują kwot pozwalających na samodzielne utrzymanie się bez dodatkowego wsparcia. Czy taki system ma jeszcze rację bytu w dzisiejszych realiach ekonomicznych?
 

ZUS kontra KRUS – liczby mówią same za siebie i pokazują skalę problemu

Różnice pomiędzy świadczeniami wypłacanymi przez ZUS i KRUS nie ograniczają się wyłącznie do struktury organizacyjnej obu instytucji. To przepaść, która – jak pokazują statystyki – przekłada się bezpośrednio na sytuację materialną setek tysięcy emerytów.

Jak wynika z danych, w pierwszym kwartale 2025 roku średnia emerytura wypłacana przez KRUS wyniosła zaledwie 2185,22 zł brutto. Dla porównania, ZUS wypłacał w tym czasie średnio 4189,54 zł brutto, co stanowi niemal dwukrotnie wyższe świadczenie.

KRUS obsługuje obecnie około 758 tysięcy emerytów, co stanowi stosunkowo niewielką część wszystkich świadczeniobiorców w Polsce. Dla porównania, ZUS wypłaca miesięczne świadczenia dla ponad 6 milionów osób. Co więcej, KRUS zajmuje się również przyznawaniem tzw. rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, mającego wyrównać najniższe emerytury do poziomu 1878,91 zł brutto.

To właśnie ten mechanizm zabezpiecza wielu rolników przed popadnięciem w skrajną biedę, ale wciąż nie zmienia to faktu, że osoby z systemu rolniczego żyją na granicy minimum socjalnego. Czy zatem sprawiedliwość społeczna została zepchnięta na margines, czy może obecny system zwyczajnie nie nadąża za realiami współczesności?

Kiedy można otrzymać dwie emerytury równocześnie?

Najważniejsze pytanie, jakie zadają sobie osoby, które w trakcie życia zawodowego pracowały zarówno na roli, jak i poza nią, brzmi: czy możliwe jest jednoczesne pobieranie emerytury z ZUS i KRUS? Odpowiedź brzmi: tak – ale pod ściśle określonymi warunkami.

Aby móc otrzymywać dwa oddzielne świadczenia emerytalne, trzeba spełnić następujące kryteria:

• osiągnięcie ustawowego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn),
• co najmniej 25 lat okresów ubezpieczenia w KRUS,
• równoczesne spełnienie warunków do emerytury z ZUS – czyli odpowiedni staż pracy lub wysokość zgromadzonego kapitału,
• brak nakładania się okresów składkowych – okresy ubezpieczenia w ZUS i KRUS muszą być od siebie całkowicie niezależne.

Dla rolnika, który spełni te warunki, możliwe jest złożenie dwóch oddzielnych wniosków – jednego do KRUS, drugiego do ZUS. Co ważne: wysokość jednej emerytury nie wpływa na drugą – są to dwa całkowicie niezależne świadczenia.

Dla osób, które w młodości pracowały poza rolnictwem, a później powróciły na wieś i opłacały składki w KRUS, może to oznaczać znaczącą różnicę w ogólnej wysokości otrzymywanych środków. Warto jednak pamiętać, że nie każdy spełni wymóg rozdzielności składkowej – wiele osób nieświadomie dubluje okresy ubezpieczeniowe, przez co traci możliwość uzyskania dwóch świadczeń

Polski system emerytalny pozostawia wiele do życzenia, zwłaszcza jeśli spojrzymy na realia życia rolników-seniorów. Choć możliwe jest uzyskanie świadczeń z obu systemów, droga do ich otrzymania wymaga precyzyjnego spełnienia warunków. Tymczasem dla tysięcy emerytów życie za mniej niż 2200 zł brutto staje się codziennością – nie z wyboru, lecz z konieczności. Czy w najbliższych latach rząd zdecyduje się na zmiany w tej nierównej strukturze?