To tam trafiają jabłka z Polski. Przewoźnicy liczą starty

Nieoczekiwane konsekwencje zamkniętej granicy

Zamknięcie przejść granicznych z jednym z naszych wschodnich sąsiadów miało być przede wszystkim decyzją polityczną i bezpieczeństwa. W praktyce okazało się jednak, że konsekwencje tej decyzji rozlały się daleko poza dyplomację. Na pierwszy plan wysunęła się branża transportowa i rolnicza, które musiały błyskawicznie dostosować się do nowej rzeczywistości.

W krótkim czasie pojawiły się sygnały o zwiększonej liczbie zamówień na towary, które od lat stanowią fundament polskiego eksportu rolnego. Wydawałoby się, że chodzi o naturalny wzrost zainteresowania ze strony jednego z sąsiadów Polski. Jednak analiza skali zjawiska i jego nagłego charakteru szybko wzbudziła pytania. Dlaczego niewielki kraj miałby w tak krótkim czasie znacząco zwiększyć popyt na polskie produkty rolne?

Trop prowadzi do zmian logistycznych i konieczności znalezienia nowych szlaków transportowych, które ominęłyby problematyczne przejścia graniczne. To właśnie one stały się osią wydarzeń, których konsekwencje mogą być długofalowe zarówno dla producentów, jak i przewoźników.

Nowy kierunek eksportu czy tylko tymczasowe obejście?

Wzmożone zainteresowanie polskimi produktami nie wynika wcale z nagłego boomu konsumenckiego. W rzeczywistości mamy do czynienia z próbą znalezienia alternatywnych kanałów dostaw. W tym kontekście na znaczeniu zyskał jeden z krajów bałtyckich, który do tej pory nie odgrywał większej roli w handlu polskimi owocami.

Eksperci wskazują, że ten nowy kierunek eksportu nie jest celem samym w sobie, a raczej środkiem do obejścia blokady granicznej. Kluczowe w całej sytuacji jest to, że towary trafiają w inne ręce jeszcze zanim dotrą do swojego właściwego odbiorcy. Pojawia się więc pytanie: kto w tej sytuacji zyskuje najwięcej, a kto zostaje z problemem?

Nie brakuje głosów, że to zaledwie tymczasowe rozwiązanie, wymuszone przez okoliczności polityczne i wojskowe. Jednak im dłużej potrwa niepewność na wschodniej granicy, tym większe mogą być konsekwencje dla polskich firm transportowych. Już dziś mówi się o stratach, które trudno będzie zrekompensować nawet po przywróceniu normalnego ruchu.

Litewskie firmy zarabiają, a polscy przewoźnicy liczą straty

To właśnie Litwa stała się niespodziewanym graczem w całej układance. Jak podaje serwis sad24.pl, litewscy odbiorcy gwałtownie zwiększyli zamówienia na polskie jabłka. Nie chodzi jednak o wzrost spożycia w niespełna 3-milionowym kraju, ale o fakt, że to właśnie przez litewskie firmy prowadzi obecnie główny szlak dostaw na Wschód.

Portal cytuje gorzkie słowa eksporterów:

Polskie ciężarówki nie mogą wjechać na Białoruś przez Litwę. Zatem Białoruś i tak kupi towary, które chce kupić, a na transporcie nie zarobią Polacy – podaje sad24.pl.

Beneficjentami są więc litewscy przewoźnicy, którzy przejęli rolę pośredników. Tymczasem polskie firmy transportowe znalazły się w trudnej sytuacji – straciły dochodowe kontrakty i zostały zmuszone do szukania alternatywnych tras lub całkowitego wstrzymania działalności.

Dodatkowym problemem pozostaje fakt, że Białoruś, mimo oficjalnego embarga na polskie owoce i warzywa, co jakiś czas jednostronnie uchyla ograniczenia – tak było m.in. latem w przypadku jabłek i ziemniaków. Brak jasnych zasad handlowych sprawia, że rynek staje się jeszcze bardziej nieprzewidywalny.

Nadzieją dla polskich przewoźników może być decyzja władz w Warszawie. Szef MSWiA Marcin Kierwiński poinformował na portalu X, że podpisał rozporządzenie przywracające ruch na przejściach granicznych z Białorusią:

Jutro w nocy o godzinie 00:00 przywracamy ruch na przejściach granicznych z Białorusią – napisał minister.

Premier Donald Tusk dodał wcześniej, że granice zostaną otwarte w nocy z 24 na 25 września, podkreślając, że priorytetem rządu była i pozostaje bezpieczeństwo granicy.

Ostateczny bilans niemal dwutygodniowego zamknięcia przejść granicznych ma zostać przedstawiony w najbliższych dniach. To od niego zależy, czy polskie firmy odzyskają część strat, czy też nowy układ handlowy, z Litwą w roli pośrednika, utrwali się na dłużej.

Historia z polskimi jabłkami pokazuje, jak szybko decyzje polityczne mogą przełożyć się na codzienny biznes. Litewskie firmy zyskały na blokadzie, a polscy przewoźnicy boleśnie odczuli jej skutki. Choć granica z Białorusią znów się otwiera, to pytanie o długofalowe konsekwencje tego kryzysu pozostaje bez odpowiedzi. Czy Polska zdoła odzyskać kontrolę nad własnym eksportem, czy też nowi gracze na rynku zostaną z nami na dłużej?