Wakacje kredytowe dla rolników. To może uratować gospodarstwa
Polskie rolnictwo mierzy się z coraz większym zadłużeniem. Gospodarstwa, które przez lata inwestowały, dziś zmagają się z kryzysem – od nieprzewidywalnych warunków rynkowych, przez choroby zakaźne, aż po utratę płynności finansowej. Pojawia się realna szansa na uruchomienie wakacji kredytowych, które mogłyby złagodzić skutki finansowe i uratować setki gospodarstw przed bankructwem.
Zadłużenie rośnie. Banki spółdzielcze pod największym obciążeniem
Jak wynika z danych Biura Informacji Kredytowej, łączne zadłużenie sektora rolniczego na koniec maja 2025 roku wynosiło aż 36 miliardów złotych. Z tego ponad 22 miliardy to zobowiązania wobec banków spółdzielczych, które w dużej mierze finansują działalność małych i średnich gospodarstw rolnych. Co więcej, w latach 2023–2024 banki udzieliły rolnikom blisko 14 miliardów zł kredytów płynnościowych.
Tak ogromna ekspozycja kredytowa stawia banki i rolników w trudnym położeniu. Problemy ze spłatą rat wynikają nie tylko z błędów w zarządzaniu, ale też z okoliczności niezależnych – jak choćby wybuch chorób zakaźnych wśród zwierząt. Gospodarstwa znajdujące się w strefach objętych restrykcjami nie mogą normalnie prowadzić działalności, co prowadzi do spadku dochodów i utraty zdolności kredytowej.
Samorząd apeluje, ministerstwo odpowiada
Krajowa Rada Izb Rolniczych wystąpiła do ministra rolnictwa z formalnym wnioskiem o wprowadzenie wakacji kredytowych. Propozycja dotyczy nie tylko hodowców dotkniętych rzekomym pomorem drobiu, ale również rolników funkcjonujących w strefach objętych restrykcjami związanymi z ptasią grypą. Obowiązujące ograniczenia i stan zagrożenia w znacznym stopniu uniemożliwiają rolnikom prowadzenie normalnej działalności gospodarczej, co skutkuje utratą dochodów i poważnymi trudnościami w terminowej obsłudze zobowiązań finansowych.
Wprowadzenie wakacji kredytowych pozwoliłoby na czasowe zawieszenie spłat, eliminując ryzyko utraty płynności finansowej i konieczność sprzedaży majątku - napisano w piśmie skierowanym do resortu rolnictwa.
KRIR zaproponowała również inne formy wsparcia – m.in. odroczenie składek na ubezpieczenia społeczne czy jednorazową pomoc finansową dla najbardziej poszkodowanych gospodarstw.
Możliwe formy pomocy i scenariusze dla zadłużonych
Wiceminister rolnictwa Stefan Krajewski poinformował, że rolnicy już teraz mogą wnioskować o prolongatę rat kapitałowych i odsetkowych w bankach, o ile nie minął termin ich spłaty. Istnieje też opcja wydłużenia okresu kredytowania oraz zmiany kierunku produkcji, zgodnie z obowiązującymi zasadami przyznawania kredytów z dopłatami Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Zasady udzielania kredytów w przypadku zaprzestania przez kredytobiorcę prowadzenia działalności lub spłaty kredytu i odsetek z przyczyn od niego niezależnych, umożliwiają bankowi, po dokonaniu stosownej analizy i deklaracji kredytobiorcy o wznowieniu działalności lub spłaty kredytu, uznanie tego zaprzestania za czasowe – wyjaśnił Krajewski.
Dodał też, że gospodarstwa mogą ubiegać się o restrukturyzację zadłużenia w KOWR, oddając nieruchomości w zamian za przejęcie długu przez Skarb Państwa.
Odszkodowania i rezerwy budżetowe
W ramach działań osłonowych rząd zabezpieczył środki na wypłatę odszkodowań dla rolników, których gospodarstwa zostały dotknięte chorobami zakaźnymi. „W bieżącym roku z rezerw celowych przeznaczono ponad 1 mld zł na zwalczanie chorób zakaźnych, głównie na wypłatę ww. odszkodowań” – poinformował wiceminister.
Mimo to wielu rolników wciąż nie ma dostępu do szybkiego wsparcia, a ich sytuacja finansowa ulega dalszemu pogorszeniu. Propozycja wakacji kredytowych to nie tylko forma ochrony przed bankructwem, ale również narzędzie umożliwiające przetrwanie kryzysu bez trwałego uszczerbku dla gospodarstw. Decyzje w tej sprawie mogą zapaść w najbliższych tygodniach.
