Ziemniaki są jednym z najważniejszych produktów rolnych na świecie. Mają one kluczowe znaczenie dla światowego łańcucha żywnościowego. Tak jak każda inna uprawa, ziemniaki są narażone na negatywne skutki zmian klimatu. W naszym artykule przedstawiamy, jak niektóre aspekty zmiany klimatu mogą wpływać na produkcję ziemniaków, na rolników i konsumentów.
Pierwszy jeździec ziemniaczanej apokalipsy: susza
Susza jest jednym z największych problemów, z jakimi borykają się rolnicy w dobie zmian klimatu. Wiele regionów na świecie doświadcza już teraz susze, co katastrofalnie wpływa na produkcję żywności, w tym również na uprawy ziemniaków. Susza prowadzi do obniżenia plonów i jakości plonów, co z kolei przekłada się na mniejsze dochody rolników oraz na wyższe ceny żywności dla konsumentów.
Susza jest szczególnie niebezpieczna w okresie, gdy ziemniaki są jeszcze w fazie wzrostu – wówczas mają one znacznie większe zapotrzebowanie na wodę. W przypadku braku odpowiedniej ilości wody rośliny stają się znacznie mniej odporne na choroby. Dodatkowo, ziemniaki ze słabym systemem korzeniowym są bardziej podatne na choroby i szkodniki, co prowadzi do konieczności stosowania większej ilości pestycydów. W wyniku suszy warzywa mogą także więdnąć, a ich wzrost ulegać znacznemu zahamowaniu.
W czasie suszy rośliny nie mają wystarczającej ilości wody, co prowadzi do zaburzeń w rozwoju bulw. Mogą się one rozdwajać, mieć pęknięcia lub rosnąć w nierówny sposób. Ziemniaki takie są tym samym mniej wartościowe pod kątem jakościowym i odżywczym, a co za tym idzie, ich cena na rynku jest istotnie niższa. Jednocześnie w sklepach pojawiają się coraz częściej ziemniaki importowane z innych krajów, co prowadzi do zmniejszenia konkurencyjności rodzimych produktów.
Aby minimalizować skutki suszy dla upraw ziemniaków, konieczne jest stosowanie odpowiednich technologii nawadniania pól. Rolnicy powinni również wybierać odmiany ziemniaków, które są bardziej odporne na suszę. Warto również zwracać uwagę na optymalny termin siewu, aby rośliny miały odpowiednią ilość czasu na rozwój przed okresem spodziewanej suszy.
Ekstremalne zjawiska pogodowe kontra ziemniaki
Zmiany klimatu prowadzą do wzrostu ekstremalnych warunków pogodowych, takich jak huragany, powodzie i ekstremalne temperatury. Nie trzeba nikomu tłumaczyć dwa razy, że zjawiska te mają potężny wpływ na los uprawy ziemniaków. Ekstremalne temperatury powodują zagrożenie dla zdrowia i jakości roślin, a zwiększona liczba huraganów i powodzi może prowadzić do zniszczenia całych plantacji. Ekstremalnie intensywne, raptowane opady deszczu, które występują zbyt często lub są zbyt intensywne, również mogą negatywnie wpłynąć na uprawy opisywanych warzyw. Nadmiar wody w glebie szubko doprowadzi do wzrostu chorób roślinnych, takich jak zgnilizna i rdza ziemniaczana. Efekt? Utrata części plonów, obniżenie jakości zebranych warzyw, a także wyższe ceny produktów ziemniaczanych w punktu widzenia konsumenta.
Wpływ temperatury i wilgotności powietrza na uprawy ziemniaków
Wzrost temperatury i wilgotności powietrza prowadzi do rozwoju chorób i szkodników, które zwiększają ryzyko dla upraw ziemniaków. Wysoka wilgotność powoduje rozwój chorób grzybowych, takich jak zaraza ziemniaka, która jest jednym z najpoważniejszych problemów w produkcji tych warzyw na świecie. Choroba ta powoduje znaczne straty w plonach, a w ekstremalnych sytuacjach może doprowadzić do zniszczenia całych plantacji.
Z kolei nadmiernie wysoka temperatura w czasie wzrostu roślin może powodować ich uszkodzenie i zwiększyć ryzyko wystąpienia chorób takich jak zgorzel siewek czy fuzaryjne więdnięcie ziemniaków. Długotrwałe ekstremalnie wysokie temperatury powyżej 30°C mogą doprowadzić do uszkodzenia korzeni, co z kolei ogranicza zdolność roślin do pobierania wody i składników odżywczych.
Z drugiej strony, zbyt niska temperatura również może przyczynić się do opóźnienia wzrostu ziemniaków i wpłynąć na ich wydajność. Niskie temperatury wpływają na metabolizm roślin, ograniczając ich zdolność do fotosyntezy, czyli procesu, który jest kluczowy m.in. dla produkcji skrobi.
