Ulubione warzywo Polaków tanieje. To zła wiadomość, spadki są dramatyczne

Niepewna przyszłość letnich plonów

Choć początek sezonu dla producentów letnich warzyw i owoców zapowiadał się obiecująco, kolejne tygodnie przyniosły rolnikom coraz więcej powodów do zmartwień. Wysokie koszty produkcji, rosnące ceny paliw i energii, a także ograniczony dostęp do siły roboczej sprawiają, że tegoroczne zbiory mogą być mniej dochodowe, niż jeszcze niedawno zakładano.

Do tego dochodzą wahania popytu – na początku sezonu hurtownie i zakłady przetwórcze chętnie kupowały większe ilości surowca, ale w ostatnim czasie zamówienia zaczęły maleć. Wpływa to na niepewność rolników, którzy obawiają się, że część plonów pozostanie niesprzedana lub trafi do skupu w dużo niższych cenach.

Coraz częściej mówi się też o zmianach w strukturze upraw. Niektórzy producenci rozważają zmniejszenie areału lub wprowadzenie bardziej opłacalnych roślin, które lepiej odpowiadałyby na potrzeby rynku. Czy obecny sezon okaże się tylko chwilowym przestojem, czy zapowiedzią poważniejszych problemów w branży? Na odpowiedź trzeba będzie poczekać do końca tegorocznych zbiorów.

Ukryte czynniki wpływające na rynek

Za spadkiem opłacalności letnich upraw stoi więcej czynników, niż może się wydawać na pierwszy rzut oka. Oprócz rosnących kosztów produkcji, rolnicy borykają się z coraz poważniejszymi ograniczeniami infrastrukturalnymi. Wiele chłodni i mroźni jest w tym momencie w pełni zajętych przez inne owoce sezonowe, co zmniejsza możliwości składowania warzyw takich jak rabarbar. To z kolei odbija się na zamówieniach z zakładów przetwórczych, które nie chcą ryzykować przyjęcia towaru bez pewności jego szybkiego zagospodarowania.

Znaczenie mają również wahania pogodowe – susze przeplatane intensywnymi opadami wpływają na jakość i trwałość plonów. W konsekwencji hurtownicy i przetwórnie ostrożniej podchodzą do planowania zakupów, co dodatkowo potęguje niepewność wśród producentów.

Nie bez znaczenia pozostaje też fakt, że wielu odbiorców zaopatrzyło się w surowiec jeszcze w pierwszej części sezonu, kiedy popyt był wysoki, a ceny akceptowalne. Obecnie zapasy te wciąż czekają na przetworzenie, co ogranicza bieżące zakupy. Wszystkie te elementy składają się na obraz rynku, w którym utrzymanie stabilnych dochodów staje się coraz większym wyzwaniem.

Gwałtowny spadek cen i realne zagrożenie dla opłacalności

Jak wynika z danych portalu sadyogrody.pl, w przypadku jednego z popularnych letnich warzyw doszło do drastycznej zmiany – ceny skupu spadły o ponad 65% w porównaniu do pierwszego zbioru. Jeszcze w czerwcu rolnicy otrzymywali nawet 7 zł za kilogram, dziś stawki spadły do około 2 zł/kg w zależności od rodzaju cięcia.

Na tak gwałtowne obniżki wpływ miało m.in. zajęcie mroźni przez wiśnie oraz wcześniejsze zaopatrzenie się przetwórni podczas pierwszego zbioru.

Podobny problem dotyka także producentów borówek – z wyliczeń Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego wynika, że koszt produkcji kilograma owoców sięga 12,82 zł, podczas gdy ceny skupu bywają niższe. To oznacza, że wielu rolników pracuje dziś poniżej progu opłacalności.

Jeżeli obecne tendencje się utrzymają, część gospodarstw może w przyszłości całkowicie zrezygnować z uprawy tych roślin. Rynek letnich owoców i warzyw znalazł się w punkcie zwrotnym. Niskie ceny skupu, rosnące koszty i ograniczony popyt zmuszają producentów do trudnych decyzji, a nadchodzące tygodnie pokażą, czy czeka nas jedynie chwilowy kryzys, czy początek głębszych przemian w strukturze polskiego rolnictwa. Wiele gospodarstw będzie musiało szukać nowych sposobów na zwiększenie rentowności lub ograniczenie strat. Sytuacja ta może też wpłynąć na dostępność wybranych warzyw i owoców dla konsumentów w najbliższych miesiącach.