Fatalne wieści dla polskich rolników. O sprzedaży takich zbiorów mogą zapomnieć. Są nowe limity

Nowe przepisy w rolnictwie wywołują niepokój

Rolnicy w całej Polsce biją na alarm: wprowadzono zmiany w przepisach, które wkrótce mogą istotnie wpłynąć na sprzedaż ich zbiorów. Dotyczą one praktyk stosowanych w uprawach owoców i warzyw, a ich konsekwencje odczują zarówno mali, jak i duzi producenci. Podstawowym problemem związanym z nowymi regulacjami jest to, że wymagają szybkiego dostosowania sposobu prowadzenia upraw oraz dokładnego monitorowania plonów. W przeciwnym wypadku produkty, które nie spełnią określonych norm, nie będą mogły trafić do sprzedaży ani na rynek krajowy, ani zagraniczny.

Zmiany w prawie wywołały kontrowersje w środowisku rolniczym, ponieważ okres przejściowy okazał się niezwykle krótki. Wielu producentów, działając zgodnie z dotychczasowymi zasadami, wykonało już zabiegi ochronne w swoich uprawach. Teraz muszą zmagać się z koniecznością wdrożenia nowych wytycznych, aby uniknąć strat finansowych i problemów prawnych.

Unijne limity weszły w życie. Dla części upraw oznacza to zakaz sprzedaży

Od 19 sierpnia 2025 r. obowiązują nowe limity dotyczące pozostałości pestycydów w uprawach, w szczególności acetamiprydu — popularnego insektycydu stosowanego do zwalczania szkodników. Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa przypomina, że przekroczenie dopuszczalnych poziomów oznacza całkowity zakaz sprzedaży produktów. Rolnicy alarmują, że okres przygotowawczy był zbyt krótki, a wielu producentów wykonało opryski jeszcze przed wejściem w życie nowych przepisów. Dotyczy to zarówno świeżych owoców i warzyw, jak i przetworów znajdujących się w magazynach, np. soków czy mrożonek. W związku z tym środowisko rolnicze apelowało o wydłużenie okresu przejściowego i wprowadzenie bardziej elastycznych zasad stosowania środków ochrony roślin.

Nowe przepisy unijne obniżają najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości acetamiprydu, w niektórych produktach praktycznie do granicy oznaczalności, czyli 0,01 mg/kg. Dotyczy to m.in. porzeczek, ale w sumie regulacje obejmują 38 różnych produktów rolnych. Plony przekraczające nowe limity nie mogą być sprzedawane ani w Polsce, ani w innych krajach UE, ani świeże, ani przetworzone. 

Rolnicy wskazywali, że okres od ogłoszenia zmian w styczniu 2025 r. do ich wejścia w życie w sierpniu był zbyt krótki, aby wdrożyć odpowiednie praktyki ochrony roślin. Wielu producentów głównie czarnej porzeczki wykonało opryski przed wprowadzeniem nowych przepisów. Problemy dotyczą też produktów już przetworzonych, które nadal znajdują się w magazynach.

Nowe limity pestycydów w UE: co muszą wiedzieć polscy producenci?

GIORiN apeluje do rolników o szczególną ostrożność w stosowaniu środków ochrony roślin z acetamiprydem oraz o przestrzeganie nowych etykiet, które odzwierciedlają zmienione dopuszczalne poziomy pozostałości. Najnowsze etykiety dostępne są na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Niedostosowanie się do wymogów po 19 sierpnia jest niezgodne z prawem i grozi grzywną.

Unijne poziomy dopuszczalnych pozostałości pestycydów (NDP, z ang. MRL) ustalane są przez Komisję Europejską wraz z EFSA i państwami członkowskimi, na podstawie danych naukowych. Po przedstawieniu nowych badań przez Francję EFSA oceniła, że acetamipryd wykazuje neurotoksyczność rozwojową, czyli może wpływać negatywnie na rozwój mózgu u płodów i małych dzieci. W związku z tym obniżono dopuszczalne dzienne i jednorazowe dawki spożycia (parametry ADI i ARfD).

Najważniejsze zmiany w dopuszczalnych poziomach pozostałości acetamiprydu dotyczą m.in.:

• Jabłoń i grusza: 0,07 mg/kg (wcześniej 0,4)
• Czereśnia: 0,8 mg/kg (wcześniej 1,5)
• Morela: 0,08 mg/kg (wcześniej 0,8)
• Brzoskwinia: 0,08 mg/kg (wcześniej 0,2)
• Porzeczki: 0,01 mg/kg (wcześniej 2,0)
• Agrest: 0,7 mg/kg (wcześniej 2,0)
• Borówka wysoka: 0,7 mg/kg (wcześniej 2,0)
• Malina: 0,6 mg/kg (wcześniej 2,0)
• Winogrona: 0,08 mg/kg (wcześniej 0,5)
• Sałata: 0,01 mg/kg (wcześniej 1,5)
• Pomidor: 0,06 mg/kg (wcześniej 0,5)
• Ogórek: 0,05 mg/kg (wcześniej 0,3)

Rolnicy powinni pamiętać, że nowe przepisy obowiązują nie tylko w Polsce, ale we wszystkich państwach UE. Niedostosowanie się do ograniczeń może skutkować zakazem sprzedaży produktów i poważnymi konsekwencjami finansowymi. Dlatego tak ważne jest dokładne monitorowanie pozostałości pestycydów i ścisłe przestrzeganie aktualnych etykiet środków ochrony roślin.