Nowe przepisy BHP w rolnictwie. Jakie zmiany od 7 marca 2024 r.?

Nowe przepisy BHP dla rolnictwa

Od jutra (7 marca 2024r.) wejdą w życie nowe przepisy BHP, które będą odnosić się do bezpieczeństwa i higieny pracy w rolnictwie. Dotyczyć mają obsługi ciągników, maszyn rolniczych, narzędzi oraz urządzeń technicznych.

Wprowadzone przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmiany w obowiązującym od 12 stycznia 1998 r. rozporządzeniu dotyczących przepisów BHP w rolnictwie, mają na celu dostosowanie do bezpieczeństwa i obsługi aktualnie stosowanych maszyn i urządzeń (wyposażonych w pomosty technologiczne).

Na przestrzeni lat na rynku rolniczym powstawały coraz nowocześniejsze maszyny stosowane w rolnictwie. Mowa tu m.in. o owijarkach do bel słomy i siana, opryskiwaczach, zaprawiarkach, prasach belujących, robotach udojowych czy agregatach uprawowych.

Zamieszki podczas strajku rolników. Wśród poszkodowanych policjanci Czytaj dalej

Czego dotyczą zmiany w BHP?

Obowiązujące od 14 lutego 2024 roku zmiany w rozporządzeniu, które wejdą w życie z dniem 7 marca, mają doprecyzować i dostosować do zasad BHP w rolnictwie w zakresie:

1. Instruktażu stanowiskowego z zakresu bhp.
2. Kontroli stanu układu pneumatycznego i hydraulicznego przed uruchomieniem samojezdnego sprzętu rolniczego.
3. Przebywania osób na pomostach technologicznych maszyn rolniczych.
4. Pracy z agregatami uprawowymi.
5. Niedopuszczalnych czynności podczas użytkowania maszyn rolniczych.
6. Użytkowania rozsiewaczy nawozów. 

Nowe rozporządzenie określa czynności, które nie powinny mieć miejsca w czasie pracy rozsiewacza nawozów, czyli przegarnianie nawozów w skrzyni oraz rozsiewanie nawozu podczas bliskiego pobytu w okolicy rozsiewacza osób postronnych. 

Ponadto obowiązujące od 7 marca rozporządzenie określać będzie zasady BHP podczas eksploatacji owijarki do bel (słomy i siana), obsługi opryskiwaczy, zaprawiarek czy robota udojowego. 

Zasady BHP dot. obsługi sprzętu rolniczego, obowiązujące od 7 marca

Zmiany w rozporządzeniu określają wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy podczas obsługi ciągników, maszyn, narzędzi i urządzeń technicznych szeroko stosowanych w rolnictwie.  

Poniżej przedstawimy kilka z wytycznych zasad BHP, których należy przestrzegać przy eksploatacji sprzętu rolniczego, już od 7 marca 2024 roku.

1. Przy obsłudze sprzętu rolniczego stosuje się:

•  środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze zalecane przez producenta
•  wytyczne określone przez producenta w instrukcji obsługi tego sprzętu

2. Operatorzy samojezdnego sprzętu rolniczego muszą dysponować dokumentami stwierdzającymi uprawnienia do kierowania takim sprzętem.

3. Sprzęt rolniczy można obsługiwać pod warunkiem, że:

1. posiada instrukcję obsługi w języku polskim lub języku pracownika obsługującego ten sprzęt rolniczy,
2. został wyposażony w:

• osłony ochronne lub inne zabezpieczenia zespołów roboczych i części ruchomych mogących stwarzać zagrożenie dla pracowników obsługujących ten sprzęt rolniczy oraz osób postronnych przebywających w jego pobliżu,
• narzędzia niezbędne do bezpiecznej obsługi tego sprzętu rolniczego

4. Podczas każdej przerwy w pracy sprzętu rolniczego wyłącza się jego napęd.

5. Nie zaleca się :

• demontowania się podpory zapobiegającej przechylaniu się do przodu lub do tyłu sprzętu rolniczego jednoosiowego, jeżeli nie jest to konieczne dla realizacji funkcji użytkowych tego sprzętu, i nie podpiera się sprzętu rolniczego jednoosiowego na prowizorycznych podstawkach;
• wykonywania napraw pod uniesionym i niezabezpieczonym przed samoczynnym opadnięciem sprzętem rolniczym lub jego zespołami roboczymi;
• pozostawiania się sprzętu rolniczego na stokach lub innych pochyłościach terenu bez zabezpieczenia go przed samoczynnym stoczeniem się.

6. Osoby postronne nie mogą przebywać między ciągnikiem a innym sprzętem rolniczym przy uruchomionym silniku ciągnika.

7. Płaskie pasy napędowe stosowane do napędu sprzętu rolniczego na całej swojej długości zabezpiecza się osłonami ochronnymi lub innymi zabezpieczeniami w taki sposób, aby zapobiegały dostępowi do strefy zagrożenia lub zatrzymywały ruch części niebezpiecznych.

8. W kabinie operatora samojezdnego sprzętu rolniczego podczas jego pracy może przebywać tylko pracownik obsługujący ten sprzęt, chyba że instrukcja obsługi przewiduje inaczej.

9. Nie można używać na terenie o pochyleniu przekraczającym:

• 12 stopni – ciągników o masie własnej powyżej 800 kg niewyposażonych w bezpieczne kabiny lub ramy ochronne sztywne, nieskładane;
• 14 stopni – ciągników gąsienicowych niewyposażonych w bezpieczne kabiny lub ramy ochronne sztywne, nieskładane.

10. Przy obsłudze samojezdnego sprzętu rolniczego nie można:

• zaczepiać lin, łańcuchów lub haków holowniczych do miejsc konstrukcyjnie nieprzewidzianych do tego celu
• wchodzić na ten sprzęt i nie schodzi z niego w czasie jego ruchu;
• sprawdzać poziomu cieczy chłodzącej w układzie chłodzenia i otwierać korka wlewu oleju przy rozgrzanym silniku;
• rozłączać napędu i zatrzymywać pracy silnika podczas jazdy ze stoków;
• pozostawiać tego uruchomionego sprzętu bez dozoru i zabezpieczenia przed przesunięciem lub stoczeniem;
• uruchamiać tego sprzętu w pomieszczeniach zamkniętych, niewyposażonych w system odprowadzania spalin na zewnątrz;
• używać tego sprzętu w pomieszczeniach, w których zachodzi niebezpieczeństwo wybuchu pyłu, oparów paliwa lub palnego gazu.

11. Obsługę sprzętu rolniczego wymagającego posiadania dodatkowych kwalifikacji, w szczególności urządzeń podlegających dozorowi technicznemu, urządzeń energetycznych i maszyn ciężkich, można powierzyć pracownikom posiadającym takie kwalifikacje. 

12.  Regulowania i wykonywania prac konserwacyjnych lub napraw oraz czyszczenia zespołów roboczych i części ruchomych sprzętu rolniczego dokonuje się po uprzednim unieruchomieniu silnika tego sprzętu rolniczego, wyłączeniu wszystkich napędzanych zespołów roboczych i części ruchomych oraz ich zabezpieczeniu przed możliwością niezamierzonego uruchomienia. 

13. Pracownicy obsługujący sprzęt rolniczy przebywają na pomostach technologicznych, jeżeli zezwala na to instrukcja obsługi.

14. Płaskie pasy napędowe stosowane do napędu sprzętu rolniczego na całej swojej długości zabezpiecza się osłonami ochronnymi lub innymi zabezpieczeniami w taki sposób, aby zapobiegały dostępowi do strefy zagrożenia lub zatrzymywały ruch części niebezpiecznych. 
 

Czego jeszcze dotyczą nowe zasady BHP w rolnictwie?

Nowe rozporządzenie, które będzie obowiązywać od 7 marca, określa również zasady BHP stosowane przy:

• melioracjach wodnych,
• pracy na gruntach podmokłych i grząskich,
• pracy w silosie,
• przy pracy z użyciem: sieczkarni, maszyn i urządzeń do przygotowania pasz, pneumatycznego transportu ziarna, paszy i innych materiałów sypkich, dojarek mechanicznych, ładowarek i przenośników do pionowego przenoszenia przedmiotów, rozdrabniacza bijakowego, parnika, siekacza mechanicznego, stertnika do słomy, przyczep rolniczych, dźwigu lub żurawia samochodowego, ładowacza uniwersalnego i czołowego, maszyn i urządzeń wyposażonych w silniki elektryczne, pilarek tarczowych,
• przy pracy z użyciem: agregatu uprawowego z ciągnikiem, siewnika, rozrzutnika obornika, deszczowni szpulowej, kosiarki rotacyjnej, przyrządów tnących maszyn do zbioru zielonek, zbóż i innych roślin, aparatów wiążących prasy zbierającej, prasy belującej, owijarki do bel, opryskiwaczy, zaprawiarki, młocarni, bukowników.
• podczas pracy sprzętu rolniczego stosowanego do produkcji roślinnej i zwierzęcej,