Wyszukaj w serwisie
wiadomości ceny zwierzęta uprawy maszyny finanse i prawo biznes Wieś
RolnikInfo.pl > Wiadomości > Są wielkości ziarenka maku, a groźne jak kleszcze. Kryją się w trawie
Marcelina Gancarz
Marcelina Gancarz 01.04.2025 16:57

Są wielkości ziarenka maku, a groźne jak kleszcze. Kryją się w trawie

groźne owady
Fot. stepo4kin - Getty Images

Rozpoczęła się wiosna, rośliny powoli zaczynają już kwitnąć, a pogoda sprzyja spacerom i wyprawom na łono natury. Udając się na wycieczkę do parku, lasu czy na łąkę warto pamiętać o ukrytych zagrożeniach. W tym okresie uaktywniają się kleszcze, jednak jest jeszcze inny, równie niebezpieczny owad. Jest tak mały, że łatwo go przegapić, a powoduje poważne konsekwencje zdrowotne.

Groźne owady zaczęły już żerowanie

Pajęczaki takie jak kleszcze stanowią duże zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt. Czają się na terenach leśnych o dużej wilgotności, na obrzeżach lasów, w parkach i w wysokich trawach. Mogą je przyciągać również niektóre rośliny rosnące w przydomowych ogrodach. Najaktywniej i najliczniej występują w okresie od kwietnia do maja oraz od sierpnia do września, chociaż sporo zależy od pogody. 

kleszcz
Nie tylko kleszcze są groźne wiosną. Pośrednia forma tego pajęczaka może wyrządzić równie duże szkody, fot. ArtBoyMB – Getty Images Signature

Ten pasożyt, który żeruje na człowieku i przenosi różne choroby. W Polsce najczęściej występującym gatunkiem wspomnianego pajęczaka jest kleszcz pospolity  (łac. Ixodes ricinus), jednak w procesie ewolucji wykształciła się jego forma pośrednia, która jest równie niebezpieczna, a może nawet bardziej, ze względu na jej małe rozmiary, a co za tym idzie trudniej ją zauważyć i usunąć. Larwy wykluwają się w chłodniejszych miesiącach i zimują w podłożu, wiosną kiedy temperatury są wyższe, wychodzą ze swoich kryjówek i atakują żywicieli. Jak rozpoznać tego pasożyta i się przed nim bronić? 

Patryk Wołosz, Czesław Siekierski, Witalij Kowal
Rolnicy cierpią przez Trumpa. Polska przyjmie umowę Mercosur?
Nowa kara za nieprawidłowe wyrzucanie trawy. Jak uniknąć mandatu? Tak pozbędziesz się irytujących owadów z domu i ogrodu. Wystarczy jedna rzecz, każdy ma ją w kuchni

Nimfy kleszcza zaczynają atakować żywicieli

Nimfa kleszcza jest postacią pośrednią w rozwoju kleszcza, która poprzedza transformację pajęczaka w postać dorosłą. Podobnie jak w pełni rozwinięty osobnik posiada 4 pary odnóży krocznych, jest jednak znacznie mniejsza, a zatem może poruszać się niesłychanie szybko i bezszelestnie. Nimfy występują najczęściej w odcieniach szarości i osiągają długość 1,2-1,4 mm, czyli mniej więcej tyle, co ziarenko maku. 

Przyczepione do żywiciela — człowieka lub zwierzęcia mogą przypominać malutki pieprzyk, a więc bardzo łatwo je pomylić i przegapić. Groźny pasożyt podobnie jak dorosły osobnik kleszcza ma w pełni wykształcony aparat gębowy, w więc bez trudu przyczepia się do swojej ofiary i ssie krew. 

nimfa kleszcza.jpg
Nimfa kleszcza ma w pełni wykształcony aparat gębowy — może przyczepiać się do żywiciela i ssać krew,  fot. Science Photo Library/Canva

ZOBACZ TEŻ: Jest piękna, ale odstrasza krety. Zasadź tę roślinę, a będą omijać twój ogród szerokim łukiem

Nimfa kleszcza może pozostawać niezauważona na ciele żywiciela przez długi czas. Czasem po rozpoczęciu żerowania przypomina czerwony punkcik, najczęściej można ją wychwycić, dopiero kiedy się pożywi, ponieważ podwaja wtedy swój rozmiar, choć i tak jest on niewielki — zaledwie 3 mm.  

Nimfa kleszcza atakuje najczęściej kończyny dolne, pośladki, pachwiny i podbrzusze. Natomiast u dzieci wbija się także w skórę głowy, co jeszcze bardziej utrudnia rozpoznanie jej i usunięcie. Czasem w miejscu ugryzienia może pojawić się zaczerwienienie, świąd, a nawet rumień i obrzęk. Jeśli wystąpią dodatkowe objawy, trzeba niezwłocznie zgłosić się do lekarza. 

Co robić po ugryzieniu nimfy kleszcza?

Nimfy kleszcza będą opuszczać teraz swoje zimowe kryjówki i szukać żywicieli, aby móc pobrać pokarm i przybrać potem dorosłą formę. Wybierając się na wiosenny spacer, warto pamiętać o zakrywaniu jak największej powierzchni ciała, a w szczególności tych części, które są najbardziej narażone na ukąszenie. Ubrania z długimi rękawami i nogawkami, pełne buty oraz nakrycie głowy będą najodpowiedniejszym strojem. Ewentualnie można zastosować jeszcze preparaty odstraszające na zwykłe kleszcze.

Po powrocie do domu z wizyty w parku, lesie, na łące czy nawet w ogrodzie należy dokładnie obejrzeć całe ciało. Jeśli uda się zlokalizować nimfę kleszcza trzeba ją jak najszybciej usunąć. Jeśli w ciele pozostaną jakieś części nimfy, mogą powodować miejscowe stany zapalne. Miejsce po ugryzieniu najlepiej zdezynfekować, natomiast pod żadnym pozorem nie wolno smarować nimfy kleszcza kiedy jeszcze jest na ciele żadnymi olejkami czy tłuszczem lub jest ugniatać i próbować wyciągać bez odpowiednich narzędzi. Ryzykuje się wtedy zakażeniem. Aby pozbyć się szkodnika, można użyć również  zestawów dostępnych w aptekach lub udać się do lekarza pierwszego kontaktu, lub dermatologa.

Wizyta u specjalisty będzie konieczna, jeśli nie uda się w całości usunąć insekta, lub po jego ukąszeniu pojawią się takie dolegliwości jak gorączka, osłabienie czy bóle głowy. Nimfa kleszcza, podobnie jak dorosły osobnik może przyczynić się do wystąpienia boreliozy, tularemii czy odkleszczowego zapalenia mózgu. Do zakażenia dochodzi już po 24 godzinach od ukąszenia. Szybkie wykrycie i usunięcie pasożyta może ograniczyć ryzyko. Warto pamiętać o działaniach profilaktycznych, aby uniknąć poważnych konsekwencji zdrowotnych.