5 tys. zł za wyjście do lasu. Sypią się mandaty, niektórzy nawet nie wiedzą, że tego nie wolno robić

Polacy kochają spacery po lasach

Lasy stanowią jeden z najcenniejszych strategicznych zasobów Polski, zajmując powierzchnię ponad 9,2 miliona hektarów, co przekłada się na wskaźnik lesistości sięgający blisko 30 proc. Zdecydowana większość tych terenów, bo aż 77 proc., znajduje się w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, czyli unikalnej w skali Europy, samofinansującej się jednostki. 

Organizacja ta nie tylko prowadzi zrównoważoną gospodarkę drzewną, certyfikowaną międzynarodowymi standardami FSC i PEFC, ale przede wszystkim realizuje kluczowe funkcje publiczne. Lasy pełnią rolę naturalnych zbiorników retencyjnych, przeciwdziałając skutkom susz i powodzi, oczyszczają powietrze z milionów ton zanieczyszczeń rocznie i są kluczowym elementem w pochłanianiu dwutlenku węgla. 

Stanowią także ostoję dla rzadkich gatunków fauny i flory. Aby pogodzić te wszystkie zadania, gospodarcze, ekologiczne i społeczne, tereny leśne objęte są szczególnymi regulacjami prawnymi, na czele z Ustawą o lasach. To właśnie ten akt definiuje zasady udostępniania lasu społeczeństwu, stawiając ochronę ekosystemu jako absolutny priorytet. 

Lasy mają również ogromne znaczenie kulturowe i społeczne, są miejscem rekreacji, edukacji przyrodniczej oraz przestrzenią budowania więzi z naturą. Co roku korzystają z nich miliony osób, spacerując, uprawiając sport czy zbierając runo leśne. Lasy Państwowe inwestują w infrastrukturę turystyczną, taką jak ścieżki edukacyjne, wieże widokowe czy miejsca biwakowe, dbając przy tym o bezpieczeństwo i minimalizowanie presji człowieka na środowisko.

W obliczu zmian klimatycznych ich rola będzie jeszcze bardziej rosła, zarówno jako bariera chroniąca przed ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, jak i naturalny sojusznik w walce o czyste powietrze i zachowanie bioróżnorodności. Nic więc dziwnego, że prawo stara się chronić polskie lasy. Za te działania grożą wysokie mandaty.

Jazda rowerem zyskuje na popularności

Równolegle do rosnącego znaczenia ochrony przyrody Polska przeżywa prawdziwy renesans kultury rowerowej. Wartość rynku rowerowego w Polsce przekracza 4,9 miliarda złotych rocznie, a Polskie Stowarzyszenie Rowerowe regularnie informuje o rosnącej sprzedaży i imporcie jednośladów, w szczególności rowerów elektrycznych. 

To zjawisko napędzane jest przez potężne inwestycje w infrastrukturę. Flagowe projekty, takie jak licząca blisko 2000 km Wschodnia Trasa Rowerowa Green Velo czy sieć Velo Małopolska, współfinansowane w dużej mierze z funduszy Unii Europejskiej, wyznaczyły nowe standardy w turystyce aktywnej. Do tego dochodzą setki kilometrów ścieżek budowanych przez samorządy, które łączą aglomeracje z terenami podmiejskimi, często prowadząc właśnie do granic lasów. 

Rosnąca popularność segmentów MTB i gravel sprawia, że rowerzyści coraz śmielej zapuszczają się na nieutwardzone szlaki, poszukując wyzwań i bliskiego kontaktu z naturą. Ten pozytywny trend ma jednak niezamierzony skutek uboczny: płynne przejście z miejskiej ścieżki rowerowej na leśny dukt tworzy iluzję nieograniczonej dostępności, a rowerzyści często nie zdają sobie sprawy, że właśnie przekroczyli prawną granicę, wjeżdżając na teren o zupełnie innym statusie i podlegający surowym restrykcjom.

Okazuje się bowiem, że nie w każdym lesie można swobodnie poruszać się jednośladem. Warto znać te przepisy i uważnie się rozglądać, kary mogą być bowiem niezwykle surowe.

Zobacz: Emeryci muszą co roku udowadniać, że żyją. Inaczej ZUS wstrzyma wypłatę

Nie wolno tego robić w lasach, posypią się mandaty

Zasada jest prosta, choć dla wielu zaskakująca: w lesie rowerem można poruszać się wyłącznie po drogach publicznych oraz po drogach leśnych, które zostały przez nadleśniczego wyraźnie dopuszczone do ruchu. Oznacza to, że każdy zjazd na nieoznakowaną ścieżkę, szlak pieszy czy tzw. single track jest formalnie nielegalny.

Podstawę prawną stanowi tu wspomniana Ustawa o lasach, a sankcje określa art. 161 Kodeksu wykroczeń, który mówi o "wjeżdżaniu pojazdem silnikowym, zaprzęgowym lub motorowerem do lasu w miejscu, w którym jest to niedozwolone”. Choć rower nie jest żadnym z nich, orzecznictwo i interpretacje Straży Leśnej powszechnie stosują ten przepis również do rowerzystów. 

Interwencja funkcjonariusza kończy się najczęściej mandatem karnym w wysokości od 20 do 500 zł. Wysoka kwota 5000 zł jest maksymalną grzywną, jaką może nałożyć sąd rejonowy. Sprawa trafia na wokandę, gdy sprawca odmawia przyjęcia mandatu lub gdy jego działanie cechowała wysoka szkodliwość społeczna, na przykład jazda po terenie rezerwatu, rozjeżdżanie chronionego runa leśnego czy płoszenie zwierzyny w okresie lęgowym. 

Aby uniknąć nieprzyjemności, należy szukać odpowiednich oznaczeń lub korzystać z oficjalnych map i aplikacji, jak np. Bank Danych o Lasach. Odpowiedzialność za znajomość przepisów spoczywa na rowerzyście, a niewiedza nie stanowi okoliczności łagodzącej.

Warto pamiętać, że ograniczenia te nie mają charakteru czysto formalnego, ich celem jest realna ochrona przyrody i zachowanie równowagi ekosystemu. Ścieżki wydeptane przez ludzi czy wyjeżdżone przez rowery prowadzą do erozji gleby, niszczenia roślinności i zaburzeń w siedliskach zwierząt. Dlatego też coraz częściej wprowadza się specjalne strefy i trasy rowerowe, które pozwalają cieszyć się jazdą w lesie bez szkody dla przyrody.