Żywność

Główny Inspektor Sanitarny (GIS) ostrzega: w ostatnich dniach wycofano z polskich sklepów szereg produktów, które mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Zainteresowanych informacją o tym, które produkty są objęte wycofaniem, przestrzegamy, aby zachować szczególną ostrożność. Wadliwych produktów nie wolno spożywać – można je wyrzucić lub oddać do sklepu.

Coca-cola to niekwestionowany lider napojów bezalkoholowych w Polsce. Od wielu lat czarne napoje gazowane cieszą się stale rosnącą popularnością wśród konsumentów. Nie zmieniła tego nawet szalejąca inflacja. W związku ze wzrostem kosztów energii oraz materiałów niezbędnych do produkcji, w 2023 roku znacząco wzrosła cena wszystkich produktów oferowanych przez Coca-Colę. Pomimo tego, popyt na kultowy napój przerósł najśmielsze oczekiwania producentów.

Płacimy coraz więcej pieniędzy, a w koszyku ubywa produktów. Pomimo tego, że inflacja nieco wyhamowała, badacze rynku obserwują podrożenie koszyka zakupowego. Sprawdź, które sklepy oferowały najdroższe produkty w minionych miesiącach. 

Obserwowany od dłuższego czasu kryzys finansowy dotyka wiele osób w Polsce. Jak podają eksperci, pierwsze półrocze 2023 r. przyniosło zwiększenie ogólnej liczby kradzieży w sklepach. Dane liczbowe są zaskakujące i nie pozostawiają złudzeń. 

W ostatnich doraźnych kontrolach jakości handlowej świeżych owoców i warzyw przeprowadzonych przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) na terenie całego kraju, ujawniono nieprawidłowości w blisko 35 proc. skontrolowanych sklepów. Szczegółowe wyniki analizy stanowią powód do zaniepokojenia, gdyż dotyczą m.in. niespełniania wymagań dotyczących znakowania oraz jakości produktów rolno-spożywczych.

Główny Urząd Statystyczny opublikował wstępne dane dotyczące cen towarów i usług konsumpcyjnych za luty 2023 r. Eksperci szacują, że zarejestrowana deflacja jest wynikiem niższych niż w czerwcu cen żywności. 

W sezonie od lipca 2022 do końca czerwca 2023 z Polski wyeksportowano rekordową ilość ziarna zbóż drogą morską. Według informacji przekazanych przez wiceszefa Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, Marcina Wrońskiego, cztery główne polskie porty morskie zanotowały wzrost o 70 proc. w porównaniu do poprzedniego sezonu. Całkowity eksport wyniósł ponad 6,6 mln ton, podczas gdy w sezonie poprzednim było to blisko 3,9 mln ton.

Komisja Europejska przedstawiła projekt rozporządzenia mającego na celu ułatwienie wprowadzenia nowych technik modyfikacji genetycznej do Europy. To ważna inicjatywa, która ma wspierać cele związane z zrównoważonym rozwojem i walką ze zmianami klimatycznymi. Propozycja ta budzi jednak kontrowersje i obawy wśród przeciwników, którzy widzą w niej zagrożenie dla tradycyjnego rolnictwa oraz dominację korporacji nad rolnikami i konsumentami.

Opublikowany w ostatnim czasie raport Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa, światowa produkcja mięsa wzrośnie w 2023 roku. Sprawdź szczegóły komunikatu. 

Jak podaje Polska Agencja Prasowa, minister rolnictwa Robert Telus zaprosił pięciu ministrów rolnictwa na spotkanie do Polski. Wśród zaproszonych gości znalazł się również minister Ukrainy. 

Według danych opublikowanych przez Eurostat, ceny produktów rolnych w pierwszym kwartale 2023 r. nadal rosły. Warto jednak zauważyć, że tempo tego wzrostu było najwolniejsze od początku rosyjskiej agresji na Ukrainę.

Jak wynika z komunikatu Krajowego Rejestru Długów zadłużenie branży rolno-spożywczej zmniejszyło się o 15,4 mln zł w ciągu ostatniego roku i wynosi obecnie 759,6 mln zł. W jaki sposób kształtowała się sytuacja branży w najbliższym czasie? 

Jak podaje raport „Indeks cen w sklepach detalicznych” przygotowany przez UCE Research i Uczelnię WSB Merito warzywa i owoce będą drożeć albo utrzymywać się na obecnym poziomie cenowym. Eksperci podają również, że niektórych z nich może zabraknąć na półkach sklepowych.

Polscy przedstawiciele sieci sklepów spożywczych spotkali się z ministrem rolnictwa i rozwoju wsi, Robertem Telusem, oraz sekretarzem stanu, Rafałem Romanowskim, aby omówić trudności, z jakimi borykają się polskie sieci w obliczu dominacji zagranicznych sieci i dyskontów na rodzimym rynku. Spotkanie miało na celu poszukiwanie sposobów wsparcia branży przez resort rolnictwa.

Zgodnie z zaleceniami dotyczącymi dobrostanu zwierząt opublikowanymi w najnowszych opiniach naukowych Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) krowy mleczne, kaczki, gęsi i przepiórki potrzebują większej przestrzeni życiowej. Bydło nie powinno być utrzymywane w chowie uwięziowym, a ptaki – w systemie klatkowym.

Jak przekazał Główny Inspektorat Sanitarny, w 2023 roku Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) zdecydował się na uruchomienie kampanii “Wybieraj bezpieczną żywność” w szesnastu krajach Unii Europejskiej. 

MRiRW w komunikacie na swojej stronie internetowej przypomniało o naborze kandydatów do komisji zarządzających funduszy promocji produktów rolno-spożywczych. Nabór trwa do 5 czerwca 2023 roku. 

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi planuje uruchomienie naboru wniosków o objęcie wsparciem przedsięwzięć organizacji zajmujących się redystrybucją żywności na cele społeczne od 1 do 30 czerwca 2023 roku. Wsparcie pochodzi z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności i jest realizowane w ramach inwestycji A1.4.1. „Inwestycje na rzecz dywersyfikacji i skracania łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych oraz budowy odporności podmiotów uczestniczących w łańcuchu”.

Każdego roku 1 maja miłośnicy kaszanki mogą celebrować Międzynarodowy Dzień Kaszanki. To okazja, by dowiedzieć się nieco na temat historii i właściwości zdrowotnych tego charakterystycznego dla polskiej kuchni specjału oraz poznać sposób jego przyrządzenia.

Od 1 do 30 czerwca 2023 roku Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie przyjmować wnioski o wsparcie działalności związanej z przechowywaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych, rybołówstwa lub akwakultury oraz artykułów rolno-spożywczych. Otrzymane fundusze będą mogły być wykorzystane na remont lub budowę obiektów służących do przechowywania i magazynowania produktów, zakup nowych maszyn i urządzeń oraz środków transportu.

Według raportu NielsenIQ, który przedstawia wyniki sprzedaży detalicznej w 13 krajach Europy, sprzedaż produktów spożywczych pochodzenia roślinnego zwiększyła się o 6% w 2022 roku w porównaniu do roku 2021 i o 22% w stosunku do 2020 roku. Łączna wartość sprzedaży wyniosła 5,7 mld EUR.

Globalne ocieplenie jest faktem, a postępujące zmiany klimatyczne można obserwować gołym okiem na całym świecie. Zmiany w środowisku wpływają nie tylko na nasz styl życia, ale przede wszystkim na bezpieczeństwo żywnościowe. Choć na arenie międzynarodowej podejmowane są działania na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych, to efektów dotychczasowej degradacji środowiska nie da się zlikwidować lub zminimalizować z dnia na dzień - z tego względu rolnictwo musi być gotowe na wielokierunkowe działania adaptacyjne. O relacji między bezpieczeństwem żywnościowym i potrzebą adaptacji sektora rolnego do nowej rzeczywistości klimatycznej traktuje m.in. raport Zbigniewa Karaczuna i Jerzego Kozyry zatytułowany Wpływ zmiany klimatu na bezpieczeństwo żywnościowe Polski. Zmiany klimatu a bezpieczeństwo żywnościowe PolskiUnia Europejska od dłuższego czasu z coraz większą mocą podkreśla potrzebę dążenia w kierunku neutralności klimatycznej - do 2030 roku emisje dwutlenku węgla ze wszystkich państw Wspólnoty mają być zredukowane o 55%, a do 2050 roku - do zera. Choć rolnictwo jest jedną z najważniejszych gałęzi gospodarki, to nie sposób nie dostrzec, że ma ono również niemały wpływ na zmiany klimatu. Jak podają autorzy raportu Wpływ zmiany klimatu na bezpieczeństwo żywnościowe Polski, w ciągu ostatnich 50 lat produkcja rolnicza na świecie zwiększyła się 2,5–3-krotnie, a powierzchnie gruntów ornych wzrosły w tym samym czasie o jedyne 12%. Nie da się zaprzeczyć, że intensyfikacja rolnictwa jest efektem stosowania nawozów sztucznych i chemicznych środków ochrony roślin. Według naukowców od 2007 do 2016 rolnictwo i leśnictwo na całym świecie było odpowiedzialne za emisję 23% gazów cieplarnianych. Zmiany klimatyczne wpływają na codzienną pracę rolników - zarówno na produkcję żywności, jak i na wytwarzanie i konsumpcję produktów spożywczych. W kolejnych dekadach rolnicy mogą spodziewać się poważnych skutków zmian klimatycznych m.in. w sektorze przetwórstwa rolno-spożywczego, transportu, przechowywania i dystrybucji żywności. Autorzy opisywanego raportu przedstawili zestawienie ekstremalnych zjawisk pogodowych i klimatycznych i prognozowane przyszłe zmiany, które wpłyną na sposób produkcji żywności: >Pomimo tego, że Unia Europejska podejmuje działania na rzecz zmniejszenia destrukcyjnych efektów ludzkiej działalności na środowisko, nie zmienia to faktu, że rolnicy będą musieli przystosować się do nowej rzeczywistości i nowych wyzwań, jakie stawia przed nimi produkcja żywności.

Współczesne rolnictwo, mając na względzie obfite plony i maksymalną efektywność w pracy, nie waha się korzystać z szeregu substancji chemicznych wspomagających rozwój roślin. Pestycydy, niszcząc szkodniki, wpływają również na zdrowie ludzi. Amerykańscy naukowcy przyjrzeli się chloropyrifosowi, który - jak się okazało - najprawdopodobniej przyczynia się do trudności ze spalaniem tłuszczu. Warto jednak podkreślić, że chloropyrifos jest substancją zakazaną do użytku w krajach Unii Europejskiej i w Kanadzie. Znany pestycyd i opłakane skutki jego stosowaniaZnane powiedzenie mówi, iż jesteśmy tym, co jemy. Badania naukowe po raz kolejny dobitnie pokazują, że popularna mądrość ma odniesienie również do nowoczesnych sposobów ochrony roślin. Naukowcy z kanadyjskiego McMaster University wzięli pod lupę substancję, która - niegdyś używana jako pestycyd - została od pewnego czasu zakazana do dalszego użytku w krajach Unii Europejskiej i Kanadzie. Czy chloropyrifos rzeczywiście jest taki straszny jak go malują? Jak podaje portal sadyogrody.pl, badacze zaobserwowali skutki jego działania na myszach. Gdy zwierzęta spożywały produkty, które miały styczność z chloropyrifosem, miały później trudności ze spalaniem tłuszczu ze względu na spowolniony metabolizm. Wynika stąd, że chloropyrifos - nadal stosowany w wielu miejscach na świecie - może mieć związek z problemami otyłości wśród ludzi.

Marnowanie żywności jest problemem, z którym zmaga się chyba każde rozwijające się i rozwinięte państwo na świecie. Od Ameryki przez Europę po Azję - tony zdatnej do spożycia, lecz wyrzucanej żywności są wstydliwym wyrzutem sumienia współczesnego społeczeństwa. Według Caritas Polska, w naszym kraju rocznie wyrzuca się na śmietnik aż 9 mln ton żywności. Nie będzie przesadą stwierdzenie, że wyrzucanie produktów spożywczych jest nie tylko ogromną szkodą dla środowiska naturalnego, ale też jawnym brakiem poszanowania dla wysiłku rolników. 9 milionów ton żywności trafia na śmietnikRolnicy są grupą społeczną, która uczestniczy w procesie powstawania żywności od samego początku - i nie ma tutaj znaczenia, czy mówimy o produktach pochodzenia zwierzęcego czy roślinnego. Być może to właśnie dlatego rolnicy wykazują szczególny szacunek wobec tego, co trafia na stoły. Jak podaje Caritas Polska, w naszym kraju rocznie marnuje się około 9 milionów ton żywności. Jest to jedzenie zdatne do spożycia, choć być może nie tak urodziwe, jak przedstawia się je np. w reklamach telewizyjnych i internetowych. Powodem, dla którego tak duże ilości żywności trafiają na śmietnik, jest przede wszystkim brak wiedzy - wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że przekroczona data ważności na opakowaniu nie oznacza automatycznie, że dany produkt nie nadaje się do spożycia. Kolejną przyczyną, przez którą żywność nie trafia do spożycia, jest ludzka niechęć do produktów wizualnie nieidealnych - pomarszczona skórka papryki nadal może stać się doskonałym składnikiem zup czy smacznych kanapkowych past, a warzywo niekoniecznie musi zakończyć swoją historię w odpadach. Wiele osób nie wie również, w jaki sposób przechowywać żywność - w lodówce warzywa i owoce są np. zamknięte w plastikowych torebkach, które sprzyjają rozwojowi pleśni. Mięso, zamiast być szybko schowane do chłodziarki, po przyniesieniu ze sklepu w upalny dzień często leżakuje na kuchennym blacie.

Dlaczego nowy sposób znakowania żywności jest krytykowany? Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych argumentuje, iż zapowiadany system będzie niesprawiedliwy dla producentów i mylący dla konsumentów. Żywność znakowana inaczej?Obecnie, w sytuacji gdy kupujemy produkty spożywcze w opakowaniach, wszelkie informacje o ich wartościach odżywczych możemy znaleźć na odwrocie. Jest to standardowy, obowiązkowy sposób oznaczania żywności. Czy jednak już wkrótce dojdzie na tym tle do znaczących zmian? Jeszcze w 2020 roku Komisja Europejska podzieliła się raportem na temat dodatkowego oznakowania wartości odżywczych na przedniej stronie opakowania. Tym samym zapowiedziała przedstawienie wniosku o umieszczaniu informacji na przedniej części etykiety jako nowego, obowiązkowego systemu dla producentów. Zgodnie z zapowiedziami Komisji Europejskie wszystkie zmiany w tym obszarze miałyby się dokonać do końca 2022 roku. Z punktu widzenia producentów żywności problematyczna jest kwestia dzielenia pożywienia na zdrowe i niezdrowe, bazując na liczbie kalorii. Komisja Europejska wskazuje, że taki zabieg może pomóc w zwalczaniu chorób cywilizacyjnych, w tym otyłości, nadwagi, a także chorób układu sercowo-naczyniowego.

Mimo to trudno powiedzieć, by marnowanie żywności było otwartym manifestem nieszanowania pracy rolników - najczęściej powodów tak dużego wyrzucania jedzenia na śmietnik można doszukiwać się w nieprzemyślanych zakupach. Marnowanie żywności na gigantyczną skalęMarnowaniu żywności przeciwstawiają się organizacje takie jak Federacja Polskich Banków Żywności, Spiżarnia Caritas, czy aplikacja Too Good To Go. Mimo to trzeba przyznać, że za każdym zmarnowanym kilogramem żywności stoi wysiłek jej produkcji i emisja gazów cieplarnianych. Wyrzucanie produktów spożywczych do kosza jest nieekologicznie i nieekonomiczne; w wielu przypadkach podnosi też argumenty natury moralnej. Jakie są ku temu powody? Tylko w samej Polsce liczba osób, które cierpią z powodu niedostatecznej ilości żywności sięga około 5-6 milionów. Jak podaje Federacja Polskich Banków Żywności w skrajnym ubóstwie żyje 1,6 miliona osób. Problem zaognił się jeszcze bardziej przez gospodarcze echa pandemii koronawirusa. Podajmy nieco danych w szerszej perspektywie: w Unii Europejskiej do odpadów trafia około 90 milionów ton rocznie. Na świecie jest to 1,3 miliarda ton żywności, czyli około trzecią część całkowitego pożywienia produkowanego na całym globie. Przytoczone wyżej dane Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa napawają niepokojem i mobilizują do przeciwdziałania szkodliwemu nawykowi wyrzucania jedzenia do kosza.

Być może dzięki nowelizacji ustawy rolnicy nie będą doświadczali tak wielu skutków nieuczciwej przewagi nabywców ich produktów. Projekt ustawy chroniącej rolnikówUstawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi została uchwalona dnia 15 grudnia 2016 r.Od tamtej pory stało się jasne, że pewne zapisy prawne nie tworzą dostatecznie szczelnego systemu, który miałby zatrzymać zapędy nieuczciwych przedsiębiorców. Projekt nowelizacji ma zaktualizować polskie prawo, a także dostosować je do wymogów nakładanych w tym względzie przez Unię Europejską. Prawo unijne określa minimalny standard ochrony przed nieuczciwymi praktykami. Jak wiadomo, w nowelizacji mają pojawić się dwie listy. Pierwsza z nich będzie zawierać wykaz praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową, które są bezwzględnie zakazane przez polskie prawo. Druga lista będzie składać się z praktyk, które dozwolone są tylko w przypadku, gdy dostawca i nabywca zgodzili się na nie w spisanej uprzednio umowie.

Stosunek konsumentów do mięsnych produktów mrożonych zbadał SuperDrob - jeden z największych polskich producentów drobiu - oraz Centrum Badawczo-Rozwojowe BioStat. Mrożone produkty mięsne a stosunek Polaków Wyniki badania nie pozostawiają wątpliwości: mięsne produkty mrożone są najbardziej popularne wśród młodego pokolenia, czyli tzw. millenialsów. W przypadku osób powyżej 60. roku życia zauważalny jest większy opór w stosunku do kupowania tego typu żywności. Źródeł podobnego podejścia możemy doszukiwać się w mniejszej chęci do eksperymentowania z codziennym jadłospisem oraz przyzwyczajeniach konsumenckich starszego pokolenia Polaków. Jak podaje badanie SuperDrobu i BioStatu, 31,8% seniorów w ogóle nie korzysta z mrożonych produktów mięsnych. Warto zaznaczyć, że w Polsce, w porównaniu do krajów Europy Zachodniej, spożycie mrożonych produktów mięsnych jest sporo niższe. Na podstawie ubiegłorocznego raportu Researchandmarkets.com analizującego rynek mrożonek na świecie wiadomo, że w skali globalnej branża może w kolejnych latach rozwinąć się o 2,5-4%. Jakie przekonania w kwestii mrożonych produktów mięsnych manifestowali badani Polacy? Jedno z najczęściej pojawiających się stwierdzeń dotyczy przekonania, iż mrożenie jest naturalnym sposobem konserwowania żywności. Ze względu na ten walor mięsne mrożonki wybiera 46,3% respondentów. Kolejnym ważnym czynnikiem, dla którego Polacy decydują się na zakup i spożywanie mrożonych produktów mięsnych, są zachowane wartości odżywcze i walory smakowe produktów (41,7% odpowiedzi). Co istotne, 32,3% badanych stwierdziła, że dzięki mrożonej żywności unika wyrzucania jej ze względu na krótkie daty ważności. Warto dodać, że około 20% osób spośród tysiącosobowej grupy respondentów powiedziało, iż nigdy nie kupowało mrożonych produktów mięsnych.