Ziemniaki stały się problemem. Rolnicy biją na alarm, a odpowiedzi wciąż brak

Rekordowe plony zamiast radości przyniosły chaos

Na pierwszy rzut oka sytuacja polskiego rolnictwa wyglądała obiecująco. Polskie gospodarstwa rolne po trudnych latach mogły odetchnąć – sprzyjająca pogoda, większe inwestycje w uprawy i optymistyczne prognozy zapowiadały naprawdę udany sezon. Szczególnie w sektorze ziemniaczanym, który jeszcze rok temu borykał się z wahaniami podaży, oczekiwano odbicia.

Tymczasem stało się coś zupełnie innego. Obfite plony okazały się dla rolników nie błogosławieństwem, a poważnym kłopotem. W miejsce satysfakcji i planowanych zysków pojawiły się narastające obawy o przyszłość całego rynku. Coraz głośniej mówi się o tym, że w historii polskiego rolnictwa dawno nie było takiej sytuacji – gdy nadmiar urodzaju prowadzi nie do prosperity, lecz do dramatycznych strat.

Już teraz wiadomo, że problem nie dotyczy jednego regionu. Z trudnościami mierzą się województwa będące liderami produkcji ziemniaków, a echo rolniczej frustracji słychać coraz wyraźniej w całym kraju. Pytanie tylko – co z tym zrobić i kto weźmie odpowiedzialność za rozwiązanie kryzysu?

Rolnicy coraz głośniej apelują o interwencję

Wraz z pierwszymi sygnałami o niepokojącej sytuacji zaczęły pojawiać się również oficjalne pisma i prośby kierowane do władz. Izby rolnicze alarmują, że jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie działania, skutki mogą dotknąć nie tylko samych producentów, ale i szerzej – konsumentów oraz całej branży spożywczej.

Rolnicy podkreślają, że ich gospodarstwa rodzinne stoją na skraju opłacalności. Każdy kolejny dzień zwłoki to rosnące straty, które trudno będzie odrobić. W mediach społecznościowych i lokalnych serwisach rolniczych mnożą się komentarze plantatorów wskazujących, że rynek wymknął się spod kontroli.

Niektórzy wskazują na błędy systemowe. Zdaniem przedstawicieli branży, sytuacja ta nie jest przypadkowa – to efekt wcześniejszych decyzji i trendów. W ubiegłym roku wysokie ceny sprawiły, że rolnicy masowo zaczęli inwestować w uprawy ziemniaka. Z perspektywy czasu okazało się to jednak decyzją, która zamiast zapewnić bezpieczeństwo finansowe, wciągnęła wielu producentów w spiralę problemów.

Część ekspertów przekonuje, że na obecnym etapie najważniejsze jest wsparcie organizacyjne i szybkie działania rynkowe. Padają propozycje dopłat do przechowywania płodów, a także interwencyjnych zakupów, które mogłyby ustabilizować sytuację. Jednak odpowiedź ze strony rządu pozostaje ograniczona – i wcale nie daje pewności, że rolnicy otrzymają realną pomoc.

Ceny spadły do dna. Rolnicy w szoku, rząd odpowiada chłodno

Załamanie cen skupu ziemniaków jest bezprecedensowe. W niektórych regionach kraju, jak województwo łódzkie, ziemniaki w hurcie kosztują zaledwie 25 groszy za kilogram, a w skrajnych przypadkach nawet 5 groszy. Oznacza to, że rolnicy dostają zaledwie 50 złotych za tonę surowca, podczas gdy w sklepach konsumenci nadal płacą około 2 złote za kilogram.

Ta dramatyczna dysproporcja stała się powodem lawiny protestów i apeli. Rolnicy wskazują, że różnica między ceną skupu a ceną detaliczną jest tak duża, że trudno mówić o sprawiedliwości rynkowej.

Sytuację potwierdzają także eksperci. Maciej Kmera, analityk rynku hurtowego w Broniszach, wyjaśniał w rozmowie z mediami:

„Ziemniaków jest dużo na rynku, rolnicy ich nie przechowują, bo nie mają gdzie, stąd dużo trafia na rynek tuż po zbiorach” – mówił Kmera.

Na razie rząd nie zdecydował się na interwencyjne zakupy. Minister rolnictwa Stefan Krajewski przyznał, że budżet państwa nie jest z gumy i obecnie priorytetem pozostaje finansowanie armii oraz bezpieczeństwa narodowego. Rolnikom zaproponowano jedynie możliwość skorzystania z niskooprocentowanych kredytów obrotowych.

Zdaniem wielu specjalistów to jednak za mało. Andrzej Przepióra z Wielkopolskiej Izby Rolniczej zwraca uwagę, że problem jest systemowy i wynika z nadprodukcji w całej Europie. Największym przegranym są gospodarstwa nastawione wyłącznie na sprzedaż w hurcie, bez zaplecza przechowalniczego i kontraktów z przetwórniami. Nieco lepiej radzą sobie plantatorzy dostarczający ziemniaki do produkcji frytek i chipsów, którzy dzięki długoterminowym umowom mogą liczyć na stabilniejsze stawki.

Kryzys na rynku ziemniaków pokazuje, jak cienka jest granica między sukcesem a porażką w rolnictwie. Rekordowe plony przerodziły się w ogromne problemy, a rolnicy zostali pozostawieni z dramatycznie niskimi cenami. Ostateczne rozwiązanie wciąż nie jest znane – wiele zależy od tego, czy rząd zdecyduje się na realne wsparcie, czy też producenci będą musieli sami zmierzyć się z kryzysem. Jedno jest pewne: przyszłość polskich plantatorów ziemniaka stoi dziś pod dużym znakiem zapytania.