Policja bije na alarm. Wybierasz się na grzybobranie, o tym musisz bezwzględnie pamiętać

Grzybobranie znaną polską tradycją

Grzybobranie to dla wielu synonim relaksu i kontaktu z naturą, ale policyjne statystyki nie pozostawiają złudzeń. Ta pasja bywa też źródłem poważnych problemów. Każdego sezonu, od sierpnia do października, policja prowadzi kilkaset akcji poszukiwawczych za osobami, które straciły orientację w terenie.

W samym tylko 2024 roku odnotowano ponad 400 takich interwencji na terenie całego kraju. Ofiarami zagubień najczęściej padają osoby starsze, które przeceniają swoją kondycję i znajomość lasu, ale problem dotyczy także niedoświadczonych grzybiarzy zapuszczających się zbyt daleko od znanych ścieżek. Przyczyną jest często rutyna, brak przygotowania oraz gwałtowna zmiana pogody.

Akcje poszukiwawcze angażują ogromne siły i środki: policjantów, strażaków, psy tropiące, a coraz częściej także drony z kamerami termowizyjnymi. Niestety, nie wszystkie historie kończą się szczęśliwie.

Równie poważnym, a często śmiertelnym zagrożeniem, są pomyłki przy zbiorach. Dane Narodowego Funduszu Zdrowia wskazują, że rocznie z powodu zatrucia grzybami do szpitali trafia od kilkuset do nawet tysiąca osób. Najgroźniejszy jest muchomor sromotnikowy, mylony z czubajką kanią, gołąbkiem zielonawym czy gąską zielonką. Zawarte w nim amatoksyny prowadzą do nieodwracalnego uszkodzenia wątroby i nerek.

Pierwsze objawy, takie jak nudności i biegunka, pojawiają się często dopiero po 10-12 godzinach, gdy trucizna zdążyła już dokonać spustoszenia w organizmie. To cichy zabójca, który nie wybacza błędów.

Policja zdecydowała się na ważny apel do grzybiarzy. O tych konkretnych rzeczach należy zawsze pamiętać.

Na to warto uważać podczas grzybobrania

Polskie prawo jest dla grzybiarzy wyjątkowo liberalne na tle Europy. Zgodnie z Ustawą o lasach, lasy stanowiące własność Skarbu Państwa są dostępne dla wszystkich, a zbiory owoców leśnego runa na własny użytek są w pełni legalne i bezpłatne. To przywilej, gdyż w wielu krajach, jak Włochy czy Niemcy, grzybobranie jest obwarowane limitami wagowymi, wymaga wykupienia licencji lub jest dozwolone tylko w określone dni tygodnia.

Ta swoboda nie oznacza jednak braku jakichkolwiek zasad. Zbieranie grzybów jest surowo zabronione na terenie parków narodowych i rezerwatów przyrody, gdzie priorytetem jest ochrona unikalnych ekosystemów. Należy również bezwzględnie omijać obszary oznakowane jako uprawy leśne do 4 metrów wysokości, powierzchnie doświadczalne, ostoje zwierzyny oraz tereny wojskowe. Za złamanie zakazu wstępu grozi mandat.

Warto też pamiętać, że w Polsce obowiązuje lista gatunków grzybów objętych ochroną ścisłą lub częściową, których zbierać nie wolno pod karą grzywny. Lista ta, zawarta w rozporządzeniu Ministra Środowiska, chroni rzadkie i cenne dla ekosystemu gatunki. Leśnicy apelują także o stosowanie dobrych praktyk. Grzyby należy delikatnie wykręcać z podłoża lub odcinać nożykiem tuż przy ziemi. Gwałtowne wyrywanie niszczy grzybnię, czyli właściwy organizm grzyba, co uniemożliwia pojawienie się owocników w kolejnych latach.

Zebrane okazy należy przechowywać w przewiewnych, wiklinowych koszach. Używanie plastikowych toreb czy wiader jest poważnym błędem, gdyż grzyby łatwo się w nich gniotą, zaparzają i ulegają rozkładowi, co może prowadzić do zatruć nawet w przypadku gatunków jadalnych.

Te porady to jednak kropla w morzu. Policja skierowała do grzybiarzy ważny apel.

Zobacz: Nowy grzyb zalewa polskie lasy. Leśnicy pilnie alarmują. “To nie jest dobra wiadomość”

Policja apeluje do grzybiarzy, to ważne zasady

Aby grzybobranie pozostało wyłącznie przyjemnością, służby i eksperci zalecają wdrożenie kilku prostych reguł, które mogą uratować zdrowie, a nawet życie. Po pierwsze, nigdy nie należy wyruszać do lasu w pojedynkę. Jeśli jednak decydujemy się na samotną wyprawę, konieczne jest dokładne poinformowanie bliskich o planowanej trasie, podajmy nazwę lasu, najbliższą miejscowość oraz przybliżoną godzinę powrotu.

W przypadku zabłądzenia należy zachować spokój i postępować według zasady STOP: Stój, Pomyśl, Orientuj się, Planuj. Nie należy błądzić na oślep. Warto spróbować wrócić po własnych śladach lub nasłuchiwać dźwięków cywilizacji, między innymi szumu drogi czy torów kolejowych. Jeśli to niemożliwe, należy znaleźć otwartą przestrzeń, aby być widocznym, i wezwać pomoc, dzwoniąc pod numer alarmowy 112, podając jak najdokładniejszą lokalizację.

Policja przekazała za pośrednictwem mediów społecznościowych kilka ważnych zasadach, którymi należy kierować się w lesie:

Zabierz naładowany telefon – pomoże Ci wezwać pomoc w przypadku zagubienia.
Powiedz bliskim, dokąd idziesz i o której godzinie planujesz powrót. 
Nie chodź samotnie w głąb lasu – w towarzystwie zawsze jest bezpieczniej.
Zabierz elementy odblaskowe – ułatwią odnalezienie Cię służbom ratunkowym.
Zwracaj uwagę na znaki terenowe – ścieżki, linie energetyczne, rzeki. Mogą pomóc w orientacji.
Zbieraj tylko te grzyby, co do których masz pewność. Zatrucie może być śmiertelnie niebezpieczne.
Nie spożywaj alkoholu podczas grzybobrania – osłabia koncentrację i utrudnia orientację w terenie.
Uważaj na niewybuchy, które nawet po kilkudziesięciu latach mogą stanowić zagrożenie - w przypadku ich znalezienia niezwłocznie powiadom odpowiednie służby!