Grzybiarze często go pomijają, a to prawdziwy rarytas. Ten grzyb rośnie także w Polsce
Wygląda dziwnie, często jest mylony z trującymi grzybami i przez to zostaje w lesie. A szkoda – nie tylko jest jadalny, ale i bardzo smaczny. Chodzi o purchawkę chropowatą, na którą niektórzy wciąż patrzą niepewnością. Czy pora spojrzeć na niego inaczej?
Niepozorny kształt i dziwaczny wygląd odstraszają. Ale tylko do czasu
Wśród grzybów, które najczęściej trafiają do polskich koszyków, królują borowiki, podgrzybki i kurki. To właśnie za nimi grzybiarze przemierzają dziesiątki kilometrów leśnych ścieżek. Ale nie każdy okaz, który omijamy, zasługuje na to zignorowanie. W lasach występują również mniej znane grzyby, które przez swoje nietypowe cechy bywają pomijane, mimo że... mogą pozytywnie zaskoczyć.
Zdarza się, że na pozór nieatrakcyjny i nieznany grzyb okazuje się nie tylko jadalny, ale wręcz ceniony za walory smakowe. To szczególnie ważne, gdy sezon nie obfituje w klasyczne zbiory, a poszukiwacze grzybów wracają do domów z pustymi koszykami. W takich chwilach warto spojrzeć szerzej – i dostrzec szansę tam, gdzie inni widzą tylko kurz.
Grzyb, który wzbudza wątpliwości – ale niesłusznie. Czym naprawdę jest purchawka chropowata?
Wielu grzybiarzy nieświadomie pomija purchawkę chropowatą, uznając ją za niepewny lub wręcz trujący okaz. Powodem są przede wszystkim jej nietypowy wygląd i podobieństwo do niektórych toksycznych gatunków. Pokryta brodawkami, o kulistym lub gruszkowatym kształcie, często uznawana jest za „podejrzaną” – zwłaszcza przez osoby, które nie mają dużego doświadczenia w rozpoznawaniu grzybów.
To jednak duże niedopatrzenie, ponieważ młode purchawki – szczególnie te o jednolitym, białym wnętrzu – są całkowicie jadalne i wyjątkowo smaczne. Ich delikatna, sprężysta struktura oraz subtelny, lekko orzechowy smak zbliżają je do pieczarek, co czyni je atrakcyjnym składnikiem kuchni roślinnej i tradycyjnej. Warto też zaznaczyć, że w Polsce purchawka chropowata występuje bardzo często, co sprawia, że może być świetną alternatywą, gdy brakuje popularniejszych gatunków.
Wbrew pozorom nie jest to grzyb trudny do rozpoznania, jeśli wiemy, na co zwracać uwagę – zwłaszcza że ma charakterystyczny wygląd i bardzo konkretną strukturę miąższu. Jej dojrzała forma, w której środek staje się ciemny, a z grzyba zaczynają się wydobywać zarodniki, faktycznie nie nadaje się już do spożycia. Ale świeże, młode purchawki mogą stać się kulinarnym odkryciem dla tych, którzy nie boją się wyjść poza schematy.
Jadalna, smaczna i orzechowa w smaku. Ale tylko pod jednym warunkiem – nie każdy okaz się nadaje
Choć purchawka chropowata może odstraszać swoim brodawkowatym, nietypowym wyglądem, to tak naprawdę jest w pełni jadalna i bardzo smaczna – ale tylko wtedy, gdy jest młoda. Warto zwrócić uwagę na miąższ – powinien być biały, jędrny i gąbczasty. Takie egzemplarze świetnie nadają się do smażenia i – jak zauważają smakosze – mają delikatny, lekko orzechowy aromat, który wyróżnia je spośród innych grzybów.
Z czasem jednak grzyb zmienia się – jego środek zaczyna ciemnieć, a przez otwór na wierzchołku wydzielane są zarodniki. Właśnie wtedy nie powinien już być zbierany ani jedzony. Charakterystyczną cechą starej purchawki jest chmura „kurzu”, która pojawia się po nadepnięciu – stąd potoczna nazwa „kurzawka”.
Trzeba jednak uważać – istnieją grzyby łudząco podobne, jak np. tęgoskór cytrynowy, który z zewnątrz przypomina purchawkę, ale w środku ma ciemny, fioletowy lub niemal czarny miąższ. Taki grzyb nie nadaje się do spożycia, a jego pomylenie z jadalnym odpowiednikiem może skończyć się źle. Dlatego tak ważne jest, by przed spożyciem dokładnie przekroić każdy grzyb i ocenić jego wnętrze.
Jak podaje serwis Ekologia.pl, purchawkę chropowatą można zbierać już od czerwca aż do późnej jesieni, co czyni ją jednym z najdłużej dostępnych jadalnych grzybów sezonowych. Warto więc mieć ją na uwadze – szczególnie gdy klasyczne borowiki pozostają tylko marzeniem.
Mimo tego, że purchawka chropowata rzadko trafia do koszyków grzybiarzy, skrywa w sobie ogromny potencjał kulinarny i odżywczy. Warto zmienić swoje nawyki i sięgnąć po mniej znane, ale równie wartościowe grzyby, które mogą zaskoczyć nie tylko smakiem, ale i dostępnością w trudniejszych sezonach. Jak widać, las wciąż potrafi zaskakiwać tych, którzy chcą szukać czegoś więcej niż tylko klasycznych okazów.
