Wyszukaj w serwisie
wiadomości ceny zwierzęta uprawy maszyny finanse i prawo biznes Wieś
RolnikInfo.pl > Wieś > Ta polska wieś ma straszną historię. Nazwa mówi sama za siebie, tu wydarzył się koszmar
Julia Bogucka
Julia Bogucka 21.08.2025 18:54

Ta polska wieś ma straszną historię. Nazwa mówi sama za siebie, tu wydarzył się koszmar

Polska wieś
Fot. Lukasz Siekacz/Getty Images/CanvaPro

Legendy pełnią bardzo ważną rolę w kształtowaniu tożsamości narodowej oraz lokalnej. Zazwyczaj mają w sobie ziarno prawdy, które intryguje zarówno mieszkańców, jak i przyjezdnych. Tak jest i w tym przypadku. Sam przejazd przez tę wieś może rozbudzić ciekawość, a historia, która kryje się za jej nazwą, może przyprawić o ciarki.

Polacy uwielbiają legendy

Legendy to nie tylko barwne historie przekazywane z pokolenia na pokolenie. Dla wielu Polaków stanowią one fundament kulturowej tożsamości, nierozerwalnie związany z historią, tradycją i lokalnymi obyczajami. W świecie, gdzie technologia i szybkie tempo życia często wypierają dawne wartości, legendy wciąż budzą emocje i fascynację.

Powodów uwielbiania legend jest wiele. Przede wszystkim łączą one elementy historii i wyobraźni, dzięki czemu są atrakcyjne zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Opowiadają o początkach miast, bohaterskich czynach czy tajemniczych wydarzeniach, które kształtowały wspólnotę. To właśnie dzięki legendom łatwiej zrozumieć, jak dawniej postrzegano świat i jakie wartości były szczególnie ważne. Mowa o takich wzorcach jak honor, odwaga, miłość do ojczyzny czy szacunek dla przyrody.

Co więcej, każda legenda ma wymiar lokalny. Historie związane z konkretnymi miejscami sprawiają, że mieszkańcy czują silniejszą więź ze swoją "małą ojczyzną”. Turystom z kolei opowieści dodają magii i wyjątkowości podczas zwiedzania.

Wśród najczęściej wspominanych i powszechnie znanych legend można wymienić:

  • Legendę o Lechu, Czechu i Rusie,
  • Legendę o Smoku Wawelskim,
  • Legendę o Warsie i Sawie,
  • Legendę o Piaście Kołodzieju.
smok wawelski.jpg
Fot. borzywoj/Getty Images/CanvaPro

Legendy są nośnikami tradycji, wartości i lokalnej dumy. Wspierają poczucie wspólnoty i budują więź z historią. Dla młodszych pokoleń są lekcją patriotyzmu i okazją do poznania własnych korzeni, a dla starszych sposobem na pielęgnowanie pamięci o przeszłości.

Niewiele osób wie jednak o legendzie dotyczącej jednej z polskich wsi. Makabryczna historia kryje się w nazwie, która w wielu osobach wywołuje rozmaite skojarzenia.

Nazwy polskich wsi mają znaczenie

Polskie wsie i miasteczka od wieków kryją w sobie nie tylko piękne krajobrazy i tradycje, ale także niezwykłe nazwy, które często zaskakują i intrygują. Wiele z nich ma swoje źródło w dawnych wierzeniach, nazwiskach założycieli, cechach przyrody czy wydarzeniach historycznych. To właśnie nazwy miejscowości są cennym świadectwem przeszłości i kultury, a etnografowie oraz językoznawcy od lat badają ich znaczenie, aby odkryć, jak ludzie kiedyś patrzyli na świat i jak kształtowała się lokalna tożsamość.

Nazewnictwo miejscowości w Polsce nie jest przypadkowe. Najczęściej nazwy wywodziły się z kilku źródeł:

  • przyrody i ukształtowania terenu (np. Brzeziny czy Dąbrowa);
  • imion i nazwisk (np. Kowale, Nowakowo czy Jankowice);
  • zajęć mieszkańców (np. Piekary czy Kowalewo);
  • wydarzeń i wierzeń.
wieś.jpg
Fot. welcomia/CanvaPro

Badanie nazw miejscowości, czyli toponimia, to ważna część etnografii i językoznawstwa historycznego. Naukowcy analizują dawne dokumenty, księgi parafialne, mapy i przekazy ustne, aby ustalić, kiedy dana nazwa się pojawiła i co mogła oznaczać.

Często korzystają także z rozmów z mieszkańcami, którzy przekazują lokalne legendy i historie rodzinne związane z nazwą wsi. Dzięki temu można odtworzyć obraz życia sprzed wieków i lepiej zrozumieć, jakie znaczenie miało dane miejsce dla społeczności.

Współcześnie takie nazwy zyskują dodatkowe znaczenie i stają się atrakcją turystyczną i elementem promocji regionu. Miejscowości o ciekawych, nietypowych nazwach często przyciągają turystów, którzy chcą zrobić zdjęcie z tablicą drogową czy posłuchać historii o pochodzeniu tej nazwy. Może jednak zabraknąć odwagi, aby z tego powodu przyjechać na tę wieś. Jej nazwa ma tragiczną historię.

Zobacz: Takiego miodu nie kupuj pod żadnym pozorem. W ten sposób bardzo łatwo rozpoznasz podróbkę

Ta nazwa wsi skrywa tajemnicę

Mordy, niewielka miejscowość położona w województwie mazowieckim, leżą w powiecie siedleckim, 19 km na północny-wschód od Siedlec. Choć dziś przypominają sporą wieś, formalnie są miasteczkiem, a prawa miejskie nadał im król Kazimierz Jagiellończyk w 1488 r. Przez wieki ziemia przechodziła z rąk Hlebowiczów do Radziwiłłów, a potem Ciecierskich, ciągnąc za sobą wielkie fortuny i wojenne dramaty.

Historyczne dokumenty wskazują, że Mordy były już w średniowieczu kluczową osadą na mapie kraju. Przełom wieków XVI i XVII to w historii wsi okres wzmożonego rozwoju. To wtedy zyskała ona status ośrodka handlowo-rzemieślniczego.

Pierwsza wzmianka o nazwie pochodzi z XVI wieku, kiedy pojawia się w dokumentach jako Mordi. Językoznawcy wskazują, że może ona wywodzić się od staropolskiego przezwiska Morda, słowa oznaczającego twarz lub charakterystyczny wygląd. W liczbie mnogiej “Mordy” mogłoby zaś oznaczać ”ludzi o wyrazistych twarzach” lub potomków rodu o tym przydomku. To wyjaśnienie jest przez historyków uważane za najbardziej prawdopodobne i opiera się na analizie dawnych zapisów oraz zwyczajów nadawania nazw wsi w Polsce.

Nie brak jednak bardziej dramatycznych opowieści. Lokalna tradycja ustna mówi o napadzie Jaćwingów w XIII wieku na wędrowny jarmark. Według legendy po bitwie, którą stoczył Bolesław Wstydliwy, pełnej "mordów”, ludzie mieli nazwać to miejsce właśnie Mordy. W innej wersji legendy mówi się o mordzie ludności przez Tatarów.

Obecnie Mordy funkcjonują przede wszystkim jako sypialnia dla osób pracujących w Siedlcach, punkt wypadowy do Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego oraz przystanek dla rowerzystów odkrywających Podlasie Południowe.