Wyszukaj w serwisie
wiadomości ceny zwierzęta uprawy maszyny finanse i prawo biznes Wieś
RolnikInfo.pl > Wieś > "Palce diabła" pojawiły się w polskich lasach. Możesz się na nie natknąć, widok jak z horroru
Piotr Szczurowski
Piotr Szczurowski 14.08.2025 21:18

"Palce diabła" pojawiły się w polskich lasach. Możesz się na nie natknąć, widok jak z horroru

Las
Photo by Luca Bravo on Unsplash

W jednym z rejonów Polski ponownie zaobserwowano okratka australijskiego (Clathrus archeri) - jeden z najbardziej charakterystycznych i intrygujących grzybów świata. Jego wygląd przypomina scenografię z filmów science fiction. Czy mimo złowieszczej prezencji jest on trujący? Z pewnością wygląda jednak, jakby nie nadawał się do spożycia.

Egzotyczny przybysz z Antypodów

Okratek australijski pochodzi z Australii, Tasmanii i Nowej Zelandii, lecz od XX wieku coraz częściej pojawia się w Europie. Do Polski trafił w latach 70., a pierwsze stanowisko odnotowano w okolicach Biłgoraja. Od tamtej pory można go spotkać sporadycznie w różnych częściach kraju, zwykle w lasach liściastych i mieszanych.

Początkowo rozwija się w formie tzw. "jaja" otoczonego białawą osłoną. Z czasem pęka, a z wnętrza wyrastają jaskrawoczerwone ramiona, przypominające macki koralowej ośmiornicy. Intensywną barwę zawdzięcza obecności karotenów, takich jak likopen i beta-karoten, które występują także w marchwi czy pomidorach.

Zapach odstrasza ludzi, wabi owady

Okratek australijski słynie z wyjątkowo nieprzyjemnego zapachu, który bywa porównywany do woni padliny. Jest to jednak przemyślana strategia - śluz pokrywający ramiona grzyba wabi muchy i ślimaki. Owady, żerując na tej substancji, pomagają w rozprzestrzenianiu zarodników na większe odległości.

Ciemnoczerwony, lepki nalot pełni więc podwójną rolę - jest atrakcyjny dla owadów i jednocześnie skutecznie zniechęca potencjalnych amatorów grzybobrania. Choć gatunek nie jest trujący, jego walory zapachowe skutecznie uniemożliwiają konsumpcję.

Okratek australijski
Photo by Snap Wander on Unsplash

Pożyteczny rozkładacz materii

Mimo odstraszającego wyglądu i zapachu, okratek australijski odgrywa pozytywną rolę w ekosystemie. Należy do rodziny sromotnikowatych, a jego głównym zadaniem jest rozkład materii organicznej na proste związki chemiczne. Dzięki temu przyczynia się do obiegu składników odżywczych w glebie, wspierając rozwój roślinności.

Jego obecność w Tatrach to potwierdzenie, że gatunki egzotyczne potrafią skutecznie adaptować się do nowych środowisk, jeśli sprzyjają im warunki. Dla turystów i grzybiarzy to z kolei niezwykła okazja, by zobaczyć na własne oczy jeden z najbardziej niezwykłych grzybów świata - pod warunkiem, że pozostanie się tylko przy podziwianiu.