Chcą skupować toksyczną porzeczkę. Pojawiły się poważne ostrzeżenia
Porzeczki już dojrzewają na plantacjach i niedługo rozpocznie się intensywny sezon zbiorów. W tym roku wchodzą w życie nowe, europejskie przepisy dotyczące norm, które muszą spełnić te owoce, aby mogły być przeznaczone do sprzedaży. Już wiadomo, że część upraw w kraju może nie spełnić tych wytycznych, a do skupu mogą trafić toksyczne owoce. Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS) oraz Krajowe Stowarzyszenie Przetwórców Owoców i Warzyw (KSPOiW) ostrzegają przed nielegalnym procederem.
Do skupów mogą trafić skażone owoce
Coraz liczniej pojawiają się ogłoszenia firm pośredniczących w skupie owoców — w treści można przeczytać, że kupią każdą ilość czarnej porzeczki, bez względu na to, czy będzie spełniać obowiązujące normy. Od sierpnia wchodzą w życie przepisy przejściowe wprowadzone rozporządzeniem Komisji (UE) 2025/158, dotyczące nowych norm z zakresu bezpieczeństwa żywności. Część kupców postanowiło zignorować te wytyczne, w konsekwencji do sprzedaży i produktów spożywczych mogą trafić owoce, które zawierają substancje szkodliwe dla zdrowia.
Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków oraz Stowarzyszenie Przetwórców Owoców i Warzyw wystosowało pilny apel, oraz ostrzeżenie dla sektora opartego na czarnej porzeczce. Przyzwolenie na dalsze działania pośredników, niezgodne z ustalonymi normami może mieć poważne konsekwencje zarówno dla całej branży przetwórczej, handlu międzynarodowego, jak i dla samych konsumentów.
ZOBACZ TEŻ: Wirus znowu zaatakował. Stado do wybicia w kolejnym gospodarstwie
O promocjach możesz zapomnieć. Sprzedawcy ostrzegają: te owoce kupisz tylko na zamówienie Tyle zapłacisz za szklankę poziomek prosto z lasu. Cena może zaskoczyćNowe wytyczne Unii Europejskiej dotyczące owoców
Jakiś czas temu Komisja zwróciła się do Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności o przedstawienie oświadczenia dotyczącego właściwości toksykologicznych i najwyższego dopuszczalnego poziomu pozostałości (NDP) acetamiprydu i jego metabolitów. Po przeprowadzeniu analizy wspomniany urząd ustalił niższe dopuszczalne dzienne spożycie oraz niższą ostrą dawkę referencyjną dla acetamiprydu, oraz włączył metabolit IM-2-1 do definicji pozostałości na potrzeby oceny ryzyka związanego z obecnością tej substancji w uprawach owoców i roślin liściastych.
Acetamipryd jest substancją czynną, obecną w wielu insektycydach. Jeśli chodzi o jego wpływ na środowisko naturalne, jest związkiem o niskiej toksyczności ostrej dla pszczół, co pozwala na jego stosowanie w rolnictwie w okresie kwitnienia, ale należy zachować ostrożność i stosować się do zaleceń dotyczących oprysków. Ponadto badania wykazały, że ten środek może niekorzystnie wpływać na układ nerwowy człowieka, ryzyko niepożądanych skutków jest większe w przypadku oddziaływania substancji na rozwijający się układ nerwowy dzieci.
Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności stwierdził przekroczenie ostrych dawek referencyjnych NDP dla porzeczek, bananów, sałat, endywii o liściach szerokich, szpinaku oraz boćwiny. W związku z tym w krajach członkowskich, w tym również w Polsce NDP zostało obniżone z poziomu 2 mg/kg do 0,01 mg/kg do poziomu oznaczalności. To istotna zmiana, zwłaszcza dla producentów czarnej i czerwonej porzeczki. Okres przejściowy uwzględniony w nowych przepisach zacznie obowiązywać od 19 sierpnia — od tego momentu owoce, które nie spełniają tych wytycznych, nie będą mogły trafić do sprzedaży. Mimo to pojawia się wiele ogłoszeń o skupie zbiorów z przekroczeniami. KUPS i KSPOiW apelują o rozważne działania i wskazują, jak takie praktyki mogą zaszkodzić polskim producentom.
Apel do plantatorów i przetwórców czarnej porzeczki
Przynależność Polski do różnych organizacji międzynarodowych wiąże się z koniecznością stosowania się do wspólnych norm, które dotyczą również rolnictwa. Szczególnie ważna są wytyczne z zakresu bezpieczeństwa żywnościowego. Nieuczciwe praktyki firm pośredniczących w skupie owoców, które na dodatek są niezgodne z obecnymi rozporządzeniami, mogą mieć poważne konsekwencje dla wielu sektorów gospodarki. Stanowisko w sprawie skupu porzeczek zajęło stowarzyszenie KUPS oraz KSPOiW.
W związku z pojawiającymi się w mediach informacjami o planowanym skupie przez różne firmy pośredniczące owoców czarnej porzeczki do przetwórstwa z przekroczeniami pozostałości acetamiprydu w stosunku do poziomów określonych w znowelizowanym rozporządzeniu Komisji (UE) nr 2025/158, w imieniu Stowarzyszenia Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS) oraz Krajowego Stowarzyszenia Przetwórców Owoców i Warzyw (KSPOiW) ostrzegamy przed ewentualnymi konsekwencjami takich praktyk dla całego sektora czarnej porzeczki. Dodatkowo jesteśmy zaniepokojeni rozpowszechnianiem i propagowaniem informacji o bezproblemowym skupie i akceptacji owoców, z których otrzymane produkty za półtora miesiąca nie będą zgodne z przepisami i nie będą miały prawa być w obrocie handlowym. Zdecydowanie potępiamy bezrefleksyjne upowszechnianie informacji o braku konieczności weryfikacji skupowanych porzeczek w zakresie poziomów pozostałości środków ochrony roślin, a wręcz namawianie do skupowania porzeczek z wysokim poziomem pozostałości acetamiprydu […] Z całą stanowczością podkreślamy, że zachęcanie do sprzedaży porzeczek z przekroczonym poziomem pozostałości środków ochrony roślin (w tym acetamiprydu) uderza w całą branżę owocowo-warzywną, podważając i niszcząc jej wizerunek zarówno w oczach administracji państwowej, różnych instytucji, konsumentów oraz kontrahentów z kraju i zagranicy. Apelujemy o zachowanie spokoju, rozsądku i rozwagi przy podejmowaniu indywidualnych decyzji zakupowych — czytamy w oświadczeniu stowarzyszenia.
W tym miejscu trzeba również dodać, że ok. 70% półproduktów z czarnych porzeczek jest obecnie eksportowanych, głównie do państw UE. Jak podkreśla KUPS, produkty, które nie spełniają wspomnianych wymagań, nie znajdą rynku zbytu, a wszelkie próby ich sprzedaży poza granicami Polski mogą się negatywnie odbić na wizerunku nie tylko podmiotów, które będą realizować ten proceder — ucierpi na tym cała branża owocowo-warzywna w kraju.
